u mane

meet убить тре arme О Ч маны р НЫ

RT"

Yen nn Dar a up tpi Me AP end rn et ram PV Ht eee A s Pa gu

Ta md S ht e mcm ect et:

M d'a he ce er

PT LT amt Lite e: D ART Pt UT ete " ns es mare 3 mare her trn n x une ^

j

}

26% FT bi iy "a & "

a o i 5 ir PI PG NN

P. «d V MER a dett А. 0. © cope Pto hM M VPOAFe к ab ие E

VEN MERE TA T jj Beans s reino: M aw tica “i

| NEN e "Y bri

m vs

: E line hie

|

M P E P AA Lia ot Be we e

ri poe Meet

La tate

di hi

m d и: т Lo a

À

| À E

x EL " EN isl ui

trs x!

Зо =

. . PYCeHOE ЗНТОМОЛОГИЧЕСКОЕ ОБОЗРЬНИЕ

ОСНОВАННОЕ -o

A. К. Глазуновымъ, H. P. Кокуевымъ, H. Я. Кузнецовымъ, А. ll. Семеновымъ- Тянъ-Шанскимъ, T. С. Чичеринымъ т, H. Н. Ширяевымъ и А. M. Яковлевымъ т

ИЗДАВАЕМОЕ Русскимъ Энтомологическимъ Обществомъ

подъ редакщей

Ф. А. Зайцева.

Revue Russe d'Entomologie

FONDEE PAR

D. Glasunov, А. Jakovlev v. N. Kokujev. N. Kusnezov. А. Semenov-Tian-Shansky, №. Shiriajev et T. Tshitsherin т

: PUBLIEE PAR la Société Entomologique de Russie

sous la rédacticn de

Ph. Zaitzev.

X. 1910. ii ап instit, U Wero A / <> ^7 $ | ОЕС 5 1911 NA 2 A 4-| 43 '

Gonal MuseŸ

С.-Петербургъ St.-Pétersbourg. Типо-Литограф!я „Герольдъ“ (Изм. п., 7 рота, 26).

E911.

Les opinions émises dans la „Revue“ sont exclusivement pro ге à leurs auteurs. La Société n'entend aucunement en assumer la sponsabilité. |

(Séance du 16 mars 1910).

Замфченные пропуски и опечатки.

На 2-й стр. обложки въ оглавлен!и между строками 14 и 15 надлежитъ вставить пропущенное по недосмотру заглавие:

* Андрей Семеновъ - Тянъ-| Andreas Semenov - Tian - HlIanucxiii, Новыя жесткокрылыя | Shansky, Coleoptera nova faunae BIEAHMDIHSCROM $ayHb . . . «150 kirgisicae, „u. 45 « = 150

Стран.: Строка: Haneuamano: Сльдуеть: 247 CHE Иссыккуля Иссыкъ-куля 2 3 CH. 7 названной 7-ой, называемой

Тибетской Тибетскою, 248 SICH, Керш-дцьи Керш-дарьи 7 4 CB. тоже позже » 14 CB. Hanz-IIIauro Нанъ-шаню

" 24 CB. совершеннаго совершоннаго

Указатель статей

Оригинальныя статьи:

* Алфхераки, C. H., ЗамЪтка о Sidemia christophi Alph. (Lepi- doptera, Noctuae) .

НъЪеколько coo6paxenili по поводу понят „родъ“ и „под- родъ“ въ зоологической систе- MaàTHKb :

baposckih, B., Новые asiarerie виды p. Lithophilus Frhl. (Co- leoptera, Coecinellidae). .

Бартеневъ, A. H., KE (ayn Odonata Кубанской области.

КьфаунЪ стрекозъ Поль- BI NNOP N НОГ Брянский, H., Новыя и мало- _ извЪетныя формы p. Carabus L.

(Coleoptera, Carabidae).

Fagan, F., Къ сравнительной AHATOMIH цикадъ и къ анатом Tettigonia viridis L. (Cb 4 рис.).

Дьяконовъ, A., Описан!е поло- виннаго гермафродита Coeno- nympha. hero L. (Lepidoptera, Sa- ty ridae). (Cb 3 puc.). dti

* Зайцевъ, o. Новыя или мало- извЪетныя формы и жуковт. 1. (Съ 3 рие.)

`Кизерицкм, B., Два HOBHIXD - вида трибы Се toniini (Coleopte- ra, Scarabaeidae) |

Кириченко, А. H., Hemiptera- Heteroptera окрестностей гор. Вельска, Вологодской губ.

Новый видъ p. Phimodera Germ. съ Алтая (Hemiptera- Heteroptera, Pentatomidae) à

Rp фаунЪ Hemiptera-He- teroptera Крыма. Il. L

Въ энтомофаунЪ запад- ной Сибири: Hemiptera-Hetero- ptera Алтая и Томекой губ.

* Кожанчиковъ, В., Къ познан!ю предетавителей трибы Apho- dini (Coleoptera, Lamellicornia).

Кокуевъ, Никита, Матер1алы для фауны перепончатокры-

X Toma.—Index du tome X.

. 901

|

| | | | |

Matériaux scientifiques:

Alphéraky, S., Notice sur la Sidemia christophi Alp В. (Lepi- doptera, Noctuae)

* Considérations sur les ca- tégories du ,genre* et du „sous- genre“ en Zoologie.

* Barovsky, V., Espèces nou velles genre Lithophilus Brink (Coleoptera, Coceinelli- dae) de l'Asie. . . .

* Bartieniev, A. N., Contribu- tion à la faune des Odonates de la province de Kuban .

Contribution à la faune des Odonates de Pologne . N

+ Briansky, N., Formes nouvel- les ou peu connues du genre Carabus L. (Coleoptera, Cara- bidae)es -.

* Cholodkovsky, N., Zur Kennt- nis der Aphiden der Krim (Ho- moptera, Aphididae) RAP ORT

* Djakonov, A. Description d'un exemplaire gynandromor- phique de Coenonympha hero L.

(Lepidoptera, Satyridae). (Avec 3 fig.) SUELOS т HAN Enslin, E Dr. Das Tenthredi-

niden-Genus Allantus Jur. .

* Gadd, G., Contribution à l'anatomie comparée des ciga- les et de Tettigonia viridis Г. (Avec 4 fig.) . o oae?

* Jachontov, A. A., Caractères de ta forme réfrigérée de Va- nessa 10 L. (? var. загода Stgr.) (Lepidoptera, Nymphalidae)

* Epinephele Bun C o- sta (Lepidoptera, Satyridae) et ses formes au Caucase.

Jacobson, A. Notice sur le diptère Satanas gigas E v. (Avec 1 fig.).

Jacobson, Gare: Chrysomeli- dis palaearcticis. Deseriptionum et annotationum series | 1

205

. 407

53

IV

лыхъ Poceim. Il. Списокъ най- денныхъ въ POCCIH видовъ H3B семейства Evaniidae и описане HOBBIXB . EN

0 paerpoer panenin Bb Poeciu перепончатокрылыхъ насЪкомыхЪ, изъ подеемейетва, Серии Kon ow (Hymenoptera Chalastogastra K o n o w) n опи- сане новыхъ BH/IOB'b

Круликовскй, Л., Kb cBBıb- HIAMB O ds i er Te ской ry6epHin c60ph чешуекрылыхъ JBTOMB 1910 г. въ окрестно- стяхъ г. Сарапула Вятекой губ.

Кузнецовъ, H. A., Викторъ Ан- дреевичь Фаусекъ. (13. 1861—1 1. VII. 1910). (CB HER TOMD). À

* Лебедевъ, T r., вида рода Halictus ji a EI menoptera, Apidae). :

Лучникъ, B., ЗамЪтки о ска- кунахъи жужжелицахъ русской фауны (Coleoptera, Cicindelidae et Carabidae).

Мирамъ, 9., Интересная HO- винка BB фаунъ C.- ee os ской губернии.

* Navás, Longin, Новыя ebr- чатокрылыя Востока

Ошанинъ, B., Въ вопросу о HO- MeHKJIATYp'B въ зоологической систематикЪ .

Новый всеобщий каталог полужесткокрылыхъ. .

[Некрологи Е. W. kaldy u Е. Saunders’al.

Taurunchii, B. T., PIRE фотак текторъ.

Два новыхъ вида Meloë Linn. (Coleoptera, dae).

Римскй- -Корсаковъ, M. D Ha- блюденя надъ эмбями, H3'b Вилла-Франки (ОИ Em- biodea) ь ;

Bambrku о насъкомыхь окрестностей Вилла-Франки.

Роубаль, И. Я., Къ фаунЪ жест- кокрылыхъ Литвы

Семеновъ-Тянъ-Шанский, Андрей. О значени и задачахь Pyc- скаго Энтомологическаго 06- щества . "A ELT

ATEKCAHAPE | Ивановичъ Яковлевьъ (22. Il. 1863—7 28. XII. 1909). Ero жизнь, обще-

b HOBbIXb (Hy-

Kir-

ода, eloi-

. 251 |

. 140

408

. 264 316

. 119

170

72

. 296

195

LI

. 309 |

. 190 |

. 193 |

Quelques observations sur la vie des insectes dans les environs de FRAPPE en été 1910.

* Jatzentkovsky, E. V. Notices

sur les Staphylins de la faune russe n miis Due are à dae) 2

Kieseritzky, v, De duobus Ce- toniinis novis (Coleoptera, Scara- baeidae).

* Kiritshenko, А: N. Hémiptè- res- -Hétéropteres des environs de Velsk, gouvernement de Vo- logda . ns PRIME

* Espèce nouvelle du genre Phimodera Latr. trouvée dans ГАЦат (Hemiptera - Hete- roptera, Pentatomidae) . k

+ Contribution à la faune de la Sibérie occidentale: Hemiptè- res-Hétéroptères de l’Altai et du gouvernement de Tomsk .

* Contribution à la faune des Hemiptères- а: de la Crimée. II. . .

* Kokujev, N., Contribution à la faune des Hy menoptères de Russie. II. Liste des especes de la famille Evaniidae trouvées en Russie avec la description de quelques nouvelles formes

* Sur la distribution des représentants de la sousfamille des Cephini Konow (Hyme- noptera Chalastogastra K o- now) en Russie avee deserip- tions d’especes nouvelles . * Koshantschikov, B. Beitrag zur Kenntnis der Aphodiini (Co- leoptera, Lamellicornia). |

* Krulikovsky, L., Sur les Lépi- doptères du gouvernement d'Ufa.

* Les chasses aux Lepi- doptéres dans les environs du Sarapul, gouv. Viatka, en été 1910 Е

* Kusnezov, N. 1., Prof. Dr. Vie-

tor Faussek. (13. I 1861—

t 1. VII. 1910). (Avec portrait). . 2

Lebedev, А. G., Zwei neue Arten der Gattung Halictus Latr. (Hymenoptera, Apidae) .

* Lutshnik, V., Notices sur quelques Cieindelides et Cara- bides de la faune russe. .

Miram, E., Capture d'un Ortho- ptère nouveau pour la faune du gouvernement de St-Pétersbourg.

. 273

10

21

. 173

. 311

[hei

18

220

406

. 140

408

ственная и научная дзятель- ность. (Съ портретомъ)

* Rp фаунЪ среднеаз1ат- CKUXb песковъ. I. Обзоръ ви- довъ р. Argyrophana S e т. 1889 (Coleoptera, Tenebrionidae) . Новыя жесткокрылыя киргизской фауны. Г. .

Родъ Craspedonotus Schaum (Coleoptera, Carabi- dae Broscini) и его виды.

Памяти В. И. Е као

Добавлеше KB „Списку

научныхъ ра. А. Й. Яко- влева“ а i

Смирновъ, Д., О а

слоникахъ, пойманныхъ BB

.H. Александрии Люблинской.

ry6epHiH, въ связи съ ихъ pac- пространенемъ въ Росси (Co- leoptera, Curculionidae). Соловьевъ, П. 0. SaMBTKA о Clavellaria Leach (Hymeno- ptera, Tenthredinidae) }

* Суворовъ, Г., Новые виды и разновидности изъ подрода Compsodorcadion Gan glb. (Co- leoptera, Cer ambycidae)

* Обзоръ извЪетныхъ до сихъ поръ и новыхъ видовъ p. Deracanthus S ch oen h. (Co- leoptera, Curculionidae). ;

Уваровъ, Б. П., Ke фаунЪ че- шуекрылыхъ Зау ральской кир- TH3CKOÏ nin rq

Филипьевъ, M., Дополнитель- ный списокъ Macrolepidoptera Новгородской губернии.

* Холодковскй, H., KB позна- Hilo афидъ Крыма.

* Щелкановцевъ, A. П., KB по. знанию рода Bergiola, nom. n. (Bergiella Stshelkan. 1907) (Orthoptera, Decticidae). (Cb 1 DN DER MICA ER AE * Enslin, Е, Обзоръ видовъ

Allantus Jur. (Hy menoptera, fenthnadiniiasy..

Якобсонъ, A., Bambrka о MyXb Satanas gigas Ev. (Cp 1 pue.).

* Якобсонъ, Г. Г., О палеаркти- ческихъ представителяхъ сем. Chrysomelidae. Новоописаня и замЪтки. I.

Изъ наблюдений надъ ‘обра- 30Mb жизни нъЪкоторыхъ на- C'BKOMBIXB въ OKPECTHOCTAXB Екатеринбурга J'BTOMB 1910 г.

. 186

. 276

101.

. 154 |

61

. 282 |

335 407 |

53

273 |

Navás, Longin, A nouveaux de l'Orient.

* Oshanin, B., Contribution à la question de ]a nomenclature zoologique b

Sur un catalogue nou-

veau universel des Hemipteres. :

# [Notices necrologiques sur G.W. Beppe QUAS et .Saun- d'érslon:

* Philipjev, I., Liste supplémen- taire des Macrolépidopteres du gouvernement de Novgorod .

* Pliginski, V. G., Un photec- lecteur simplifié :

* Deux espèces nouvelles du genre Melo? Linn. (Coleo- ptera, Meloidae). :

* Rimsky-Korsakov, M. N., Obser- vations sur les embies de Ville- Franche.

Note sur les insectes des environs de Ville-Franche.

* Roubal, J., Contribution à la faune des Coleopteres- de la Lithuanie

* Semenov- Tian- -Shansky, André, Le rôle et la tâche de la Société Entomolo ique de Russie .

Alexandre Jakovlev (22. II. 1863—1 28. XII. 1909). Sa vie et son oeuvre. (Avee por- Рано): - == Symbolae ad faunam de- sertorum mesasiaticorum. I. Sy- nopsis specierum generis Argy- rophana Sem. 1889 Seleamtere, Tenebrionidae) . Е

* Coleoptera nova faunae kirgisicae. Ts

Sur le genre Cr aspedo- notus Schaum (Coleoptera, Carabidae Broscini) et les espè- ces, de ce: genres:

V. L Robor ovsky (+ 28, УП. 1910). . . *— Addition à la „Liste des - EU scientifiques de А. I. Таки leviora, dox5:

* Smirnov, D., Sur quelques Cureulionides trouvés dans les environs de N. Alexandria, gou- vernement de Liublin, et leur distribution en Russie (Coleo- ptera, Curculionidae) .

* Solovjev, P., Note sur le Cla- vellaria Leach. (Hymenoptera, Tenthredinidae) . я

Stshelkanovtzev, J. P., Zur Kenntnis der Gattung Bergiola,

. 264

. LXI

186

. 276

VI

Яхонтовъ, À. А., Признаки хо- лодовой формы у кавказской разновидности Vanessa io L.

(? var. sardoa Stgr.). LE AN ptera, Nymphalidae) . 14 Epinephele lupinus С osta

(Lepidoptera, Satyridae) H es KABKa3CKis формы. Vines К. 45

Яцентковскй, Е. B, ЗамЪтки

0 жукахъ-стафилинахъ русской

фауны (Coleoptera, SABRE nidae). DD TUE . 80

Критико - библюграфический

OTABNE:

Ботаника . re | Hacbkomba . . . . . 89, 376 Жесткокрылыя . 91, 228 Перепончатокрылыя . 101, 231, 388 Чешуекрылыя . 96, 377 Двукрылыя . 7: 1290 Полужесткокрылыя 106, 237, 397

Сътчато- и ложноеЪтчато- крылыя. 102, 105, 281, 400

Прямокрылыя . . 408

Вредныя насЪкомыя . 107, 239

ДЪфйств!я Общества:

Извлечеше изъ прото- коловъ общихъ собранй Русскаго Энтомологиче- скаго Общества 3a 1910 г.

Отчетъ Copbra Обще- ства за 1910 г. LXXX VII

Члены - ме: Общеетва > | CI

Составь Общества KB 1 января 1910 г. í СХП

Перечень ученыхъ учрежден! въ Poccin, съ которыми Общество на- ходится въ CHOMEHIAXD по OOMBHY H8/IAHISMH .

Перечень иностран- HbIX'b перюдическихъ из- дан, полученныхъ биб- лютекой Общества за 1910 г:

СХУП

CXXII Разныя H3BBCTIA:

Некрологи | Отчеты о засъданяхъ

ученыхъ обществ. Meakin извЪетя.

119, 247 409

25, 249, 410

I, LXX VIT |

nom. п. (Bergiella, Stshel- kan. 1907 (Orthoptera, Dectici-

dae). (Mit 1 Textfig.). . . 50 Suvorov, G. L., Neue Arten

und Varietäten der Untergattung

Compsodorcadion G an glb. (Co-

leoptera, Cerambycidae). 61 Uebersicht der bekannten

und neuen Arten der Gattung

Deracanthus Schoenh. (Co-

leoptera, Curculionidae) . . . 282 * Uvarov, B. P., Contribution

à la faune de steppes E C ic

Transouraliennes LOT Zaitzev, Ph, Coléoptères aqa-

tiques nouveaux ou peu connus

(Aveo 3 Mein d): ae oe . 923 Revue critico-bibliographique: Botanica 23427208 Insecta . 89, 376 Coleoptera. ; dap VOLE Hymenoptera 101, 231, 388 Lepidoptera 96, 377 Diptera V irs Ts eo Hemiptera . 106, 237, 397 Neuroptera et Pseudoneu-

roptera 102, 105, 231, 400

Orthoptera. "a PCR RAE Insecta obnoxia. 107, 239 Bulletin Entomologique: Comptes-Rendus des sé-

ances de la Société Ento-

mologique de Russie en

IO em uc В uu Compte- -Rendu du Bu- -

reau de la Société pour

1510 d LXXXVII Liste des Membres-Fon-

dateurs de la Société CI Liste des Membres de

la Société en 1910 : CXII Listedes institutions en

Russie, avec lesquelles la

Société fait des échanges CXVII Liste des éditions pé-

riodiques, recues par la

bibliothèque de la Société :

en 1910 Mn 3 > À | | Nouvelles "eds; Nécrologie 119, 247

Comptes- rendus des Sé- ances des sociétés savan- tes =

hee As 409 Renseignements divers

125, 949, 410.

УП

Указатель насфкомыхъ. Index des insectes.

Впервые описанныя формы отм$чены жирнымъ шрифтомъ.

Les noms еп caractères gras désignent les formes nouvelles. Coleoptera.

Achranoxia 44, Acrulia inflata 196, Acupalpus meridianus 196, Adonia variegata ab. corsica 201, ab. carpini 201, ab. constellata 201, Adrastus limbatus 201, Aethiessa zarudnyi Kieseritzky 281, Agonum assimile 143, dorsale 143, muelleri 143, sexpunctatum 143, 196, Agathi- dium laevigatum 199, Aleochara intrieata 198, morion 198, lanuginosa 198, verna 198, Alleculidae 202, Alophus kaufmanni 188, Amara fami- liaris 196, fulva 196, plebeja 143, Amblystus latus 143, Ammozoum 44, Anaspis frontalis ab. picipes 201, thoracica ab. fuscescens 201, Ano- biidae 201, Anobium XLI, striatum 201, Anodocheilus guatemalensis Zaitz. 223, Anomala vitis 4, Anomognathus euspidatus 85, Anoncodes rufiventris 201, Anotylus pumilus 81, Anthicidae 201, Anthocomus fasciatus 199, Anthophagus caraboides 196, Anthrenus pimpinellae 201, verbasei 201, Aphidecta obliterata 201, ab. simulatrix 201, Aphodiini 18, Aphodius bachofeni 19, 20, bistriga 19, cireumductus 19, 20, clausula 19, culminarius 18, esimioides 18, fimetarius 204, flavimargo 20, foetens 204, granarius 204, haemorrhoidalis 204, ab. humeralis 204, kisil- kumi 20, kricheldorfi Koshant. 18, mendidioides 20; merdarius 204, praeustus 18, pustulifer 20, reitteri 18, rhododactylus 204, rufipes 204, rufus 204, seybalarius 204, selenoearus 20, semipellitus 19, subterra- neus 204, varians 204, Aphthona pygmaea 202, Apion craccae 203, cur- tirostre 203, flavipes 273, frumentarium 203, pomonae 203, sanguino- . lentum 208, trifolii 203, vernale 203, virens 203, vorax 203, Argyro- phana XLVIII, 42, 44, caspia S e m. 43, 44, deserti 43, 44, diaphana S e m. 44, vicaria S e m. 43, 44, Atheta celata 198, crassicornis 198, elongatula 85, 198, euryptera 198, fungi 198, inquinula 198, laticollis 198, longicornis 198, nigritula 198, pallidicornis 198, subtilis 85, thomsoni 85, Atomaria linearis 200, Aulacocarabus exaratus multicostis 87, 141, exaratus prah- wei 87, septemcarinatus 140, Axinotarsus marginalis 199.

Badister bipustulatus 196, Bagous nodulosus 188, Balanobius pyrrhoceras 208, Bembidium adustum 195, andreae ab. femoratum 195, litorale 143, mannerheimi 195, punctulatum 195, tenellum 195, varium 143, Bidessus guatemalensis Zaitz. 223, Bledius fossor 82, longulus 196, Blethisa multipunctata 143, Bolitobius trinotatus 197, Bothriopterus oblongopunctatus 143, Bracteon litorale 143, Brachypterus urticae 199, Braehyusa concolor 84, Broscini 214, Broseus 215, 217, 218, cephalotus 143, 195, 215, subsp. asiaticus 218, glabrus 215, rutilans 215, Bryoporus graeilis 84.

Cafius eicatrieosus 83, Calandra granaria XLI, Calathus erratus 196, melanocephalus 143, mieropterus 196, Calosoma cupreum 141, v. clathratum 142, v. viridescens 142, inquisitor 142, Cantharididae 199,

VIT

Cantharis fusca 199, lateralis 199, Carabidae XLVIII, 44, 195, 300, Ca- rabina 141, 142, Carabus XLV, 86, 218, arvensis XLIX, canaliculatus 218, cancellatus tubereulatus XLIX, 141, 142, catenulatus XLIX, clath- ratus XLIX, 141, convexus XLIX, coriaceus XLIX, cumanus 141, exa- ratus 141, v. multicostis 87, 141, subsp. prahwei 87, glabratus XLIX, 142, granulatus XLIX, 141, 142, hortensis ALIX, 142, koreanus 218, marginalis 273, menetriesi XLIX, nemoralis XLIX, nitens XLIX, 142, obtusus 86, olgae theseus Briansky 86, var. roseni Briansky 87, ab. tamara Briansky 86, procerulus 218, scabriuseulus XLIX, 141, septemearinatus 140, scheidleri excellens XLIX, schoenherri XLIX, L, semiopaeus 218, starkianus var. polychloros 86, violaceus XLIX, Cate- retes pedieularius 199, Cassida comparata 60, deflorata 202, diabolica 60, fovangula 60, morawitzi 60, parvula 60, Cerambycidae 61, 202, 273, Cereyon haemorrhoidalis 199, lugubris 199, quisquilius 199, Ceruehus ehrysomelinus 204, Cerylon histeroides 200, ferrugineus 200, Ceuthor- rhynehus abbreviatulus 189, erysimi 203, floralis 203, hampei 203, pul- vinatus 203, suturalis 189, Chaetobroscus 215, anomalus 215, Chiono- soma 44, Chiridula semenovi 60, Chlaenius L, extensus 218, flavicornis 218, nigricornis v. melanocornis 143, semicyaneus 218, vestitus 143, Chlorophanus graminicola 187, viridis 203, Chrysomela alatavica Jacobs. 58, discipennis 59, dzhungarica Jacobs. 58, latimargo 58, marginata 59, numida 58, polita 202, sylvatica 58, tianshanica J a- cobs. 59, turgaica Jacobs. 59, Chrysomelidae 202, 273, Cicindela eampestris 142, germanica 140, subsp. descendens 140, Cieindela hy- brida 140, 142, subsp. riparia 140, v. nigra 140, v. obseura 140, ma- ritima 142, silvatiea 142, viennensis 142, Cicindelidae 142, Cicindelini 142, Cylindera germanica 142, Cionus simplex 189, Cis jaequemarti 200. Cisidae 200, Cleonus exeoriatus 188, Clivina collaris 143, fossor 195, Coccinella 5-punetata 201, Coccinellidae 201, Coeliodes dryades 203, Colaphus sophiae 202, Coleoptera 195, 219, 274, Colon brunneum 198, Colydiidae 200, Compsodoreadion 61, crassipes 69—71, formosum S u- vor. 65, glazunovi Suvor. 69, 70, globithorax 62, 63, 69, var. opu- lentum Suvor. 63, subsp. radkevitshi Suvor. 61, 67, 68, var. pau- perum Suvor. 62, luteolum Suvor. 63, var. albidulum Suvor. 63, 64, matthieseni Suvor. 66, tianshanskii Su vor. 67, var. pleonastus Su vor, 68, tschitscherini 65, 66, 71, var. abortivus Suvor. 71, var. abundans Suvor. 71, var. mixtus Suvor. 71, var. perinterruptus Suvor. 71, validipes 71, Conosomus bipunctatus 84, bipustulatus 197, Corticaria pubescens 200, Craspedonotus L, 214, 215, 216, 218, himalayanus Зет. 214, 217, 218, margelanicus 214, 217, 218, tibialis 214, 216, Crepidodera ferruginea 202, Criocephalus rustieus 202, Cryptadius 299, 306, Crypto- bium 83, Cryptoeephalus 273, bipunctatus sanguinolentus 273, coeru- lescens 273, coryli 273, distinguendus 273, fulvus 202, nitidus 273, ocel- latus 202, quadriguttatus 272, quinquepunctatus 273, Cry ptophagidae 200, Cryptophagus pubescens 200, dentatus 200, Crypturgus maulei R ou b a l- 203, pusillus 203, Cteniopus sulphureus 202, Curculionidae 202, Cychra- mus 4-punctatus 200, v. fungicola 200, luteus 200, Cychrus rostratus 142, Cyphon variabilis 201, Cyrtoclytus 273.

IX

Damaster 218, Damasus ablicans 55, Dasytes niger 199, Dengitha 44 De racanthus 282, 284, 293, albicans 293, armatus 292, 295, costatus 291, 295, faldermanni 286, 294, fausti S u v or. 283, 293, fischeri 283, 293, grandis 284, 294, grumi Su vor. 284, 293, hamifer Suvor. 285, 294, ha- status Su vor. 287, 294, hirsutulus 294, hololeucus 285, 294, inderien- sis 284, 293, jacobsoni 290, 295, jakovlevi 288, 295, susp. kozlovi 288, 295, karelini 283, 293, komarovi 291, 295, kukunorensis S u v or. 290, mon- golicus 292, 295, mucidus 285, 294, pallasi 286, 294, potanini 288, 294, pulchellus 286, 294, roborovskii S u vor. 290, 295, semenovi 287, 294, sibiricus 285, 294, solskyi 282, 293, spinifex 293, tianshanskyi 289, 295, turfanus 289, 295, Dermestidae 201, Dianous coerulescens 82, Dichillus minutus 300, Ditoma crenata 200, Discoptera XLVIII, 44, Dolichosoma lineare 199, Doliehus halensis 142, Donacia appendiculata 53, mistshen- koi Jacobs. 53, Dorytomus dorsalis 273, filirostris 188, Dromius 4-ma- culatus 196, Dyschirius globosus 195, thoracicus 195, Dytiscidae 77, 223.

Eccoptogaster ratzeburgi 203, Elaphrus XLV, jakovlevi XLIX, riparius 143, Elateridae 201, Emus hirtus 273, Eocarabus 218, Epaphius secalis 196, Epuraea abietina 199, decemguttata 200, neglecta 200, obsoleta 200, pusilla 200, terminalis ab. seidlitzi 200, Eubria palustris 273, Euporocarabus hortensis 142.

Falagria sulcata 198.

Gastroidea polygoni 202, viridula 202, Goniocarabus cancellatus tuberculatus 142, Geotrupes stercorarius 4, vernalis 4, Glischrochilus olivieri 200, Gnypeta ripicola 198, Gyrophaena boleti 198, laevipennis 198, minima 198, nana 198, strictula 198, Gyrinidae 224.

Haltica oleracea 202, Harpalus aeneus 196, latus 143, Helobia brevicollis 143, Helodes minuta 201, Helodidae 201, Helophorus aquati- cus 199, granularis 199, Hemicarabus nitens 142, Hemistenus binota- ius 82, Heptaulaeus sus 204, Hesperophilus fossor 82, Hippodamia 13-punctata 201, Hister earbonarius 199, ventralis 199, Histeridae 199, Homaeotarsus 82, 83, chaudoiri 83, Homalium caesum 81, Hydatieus laevisculptus Zaitz. 223, laeviusculus 224, transversalis 224, Hydrophili- dae 199, 225, Hydroseaphidae 199, Hydrothassa marginella 202, Hylas- tes palliatus 203, Hylobius abietis 203, fatuus 203, Hylotrupes bajulus XLI, Hylotrupes bajulus 202, Hyperaspis campestris 201, Hypocyptus laeviusculus 84, tirolensis Jatzentk. 84.

Idiochroma dorsale 143, Ipidae 203, Ips II, laricis 204.

Lagria hirta 202, Lagriidae 202, Lasiotrechus diseus 143, La- thridiidae 200, Lathridius pandellei 200, bergrothi 200, Lathrobium elongatum 197, Lebia crux-minor 143, scapularis 76, Leistotrophus sibirieus 84, Leptacinus bathychrus v. linearis 197, Leptura livida 202, Lepturini 273, Licinus depressus 143, Limnebius truncatellus 199, Li- modromus assimilis 143, Liodes dubia ab. brunneicollis 199, calearata 199, triepkei 199, Liodidae 199, Liophloeus 189, obsequiosus 187, Lithophi- lus 39, hissariensis Barovsky 40, jacobsoni 39, kozlovi 40, 41, minimus Barovsky 39, ovipennis 40, pallidus 39, unicolor 39, Lixus eylind- rieus 188, Lorocera pilicornis 143, Lucanidae 204, Luperus flavipes 202.

Magdalis nitidipennis 189, Malachius aeneus 199, Malthinus fla-

X

veolus 199, Mantura rustica 202, Marmaropus besseri 188, Mecinus pyraster 203 Megarthrus depressus 196, nitudulus 81, Melandryidae 201, Melanius anthracinus 143, nigrita 143, Melanophtalma fuscula 200, Melasoma tremulae 202, Meligethes aeneus 200, ab. viduatus 200, ab. viridescens 200, Meloé 170, glazunovi Pliginski 171,172, ab. rufotarsalis Pliginski 171, heptapotamica Pliginski 170—172, rugosa 170—172, seabriuseula 171, 172, Meloidae 44, Metaxya elongatula 85, Miarus campanulae 203, longirostris 183, Microdota subtilis 85, Micropeplus porcatus 80, Micrurula melanocephala 200, Mordellidae 201, Mordelli- stena nana 201, parvula ab. picipes 201.

Nebria brevicollis 143, livida 143, Netocia jacobsoni Kieseritzky 281, Nitidulidae 199, Notaphus varium 143, Notiophilus biguttatus 195, palustris 143, Notoxus monoceros 201.

Octotemnus mandibularis 200, Odontocnemus 282, 293, solskyi 282, 293, fausti 283, 293, fischeri 283, 293, grumi Suvor. 284, 293, kare- lini 283, 293, Oedemeridae 201, Olibrus millefolii 200, Olophrum rotun- dicolle 81, Oodes helopioides 196, Omalium caesum 196, Omaseus vul- garis 143, Omophron limbatum 218, Omosita colon 200, Ophonus griseus 196, pubescens 143, Orchesia micans 201, Orchestes alni 189, lonicerae 203, Orectochilus corniger Zaitz. 224, scalaris 224, nipponensis Zaitz. 224, oblongiusculus 225, landaisi 225, cardiophorus 225, Oreo- mela bergi Jacobs. 55, clypealis 56, jacobsoni 55, suvorovi Jacobs. 56, Othius myrmecophilus 197, punctulatus 197, Otiorrhyn- chus brauneri 187, clavipes 186, irritans 186, ovatus 202, scaber 202, Oxypoda fauveli Jatzen К. 85, japonica 85, opaca 198, Oxyporus man- nerheimi 273, Oxytelus insecatus 81, laqueatus 196, nitidulus 196, opa- eus 81, pumilus 81, rugosus 196, tetracarinatus 196.

Pachnephorus pilosus 202, Pachyeranion schoenherri, Paede- rini 83, Paederus brevipennis 82, Panagaeus crux-major 143, Poro- drymus discoideus 84, Parnops atriceps 54, 55, glazunovi 55, ordossana Jacobs. 54, Patrobus excavatus 195, Phalacridae 200, Phalacrus fimetarius 200, Phaedon armoraciae v. concinnus 202, laevigatus 209, Philontus aeneus 197, albipes 197, atratus 197, carbonarius 197, concin- nus 197, corruscus 83, corvinus 197, cruentatus 194, decorus 197, fimetarius 83, 197, fulvipes 197, linki 197, marginatus 197, nigritulus v. trossulus 197, nitidus 197, sanguinolentus 197, splendens 197, varians 197, varius 197, Philydrus minutus 199, Phloeonomus lapponicus 196, minimus 196, Phloeopora testacea 198, Phosphuga atrata 198, Phrico- carabus glabratus 142, Phyllobius arboretus 202, argentatus 202, cine- rascens 187, oblongus 202, scutellaris 187, Phyllodecta tibialis 202, vitellinae 202, vulgatissima 909, Phyllotreta armoraciae 202, flexuosa 202, undulata 202, Phymatura brevicollis 198, Phytodecta viminalis 202, Phytonomus 76, arundinis 76. eontaminatus 188, fasciculatus 188, puneta- tus 188, murinus 188, nigrirostris 203, rumicis 203, ab. hydrolapathi 203, Pimeliini 42, 44, Pissodes piceae 188, Plaeusa taehyporoides 198, Pla- giodera versicolora 273, Plagiogonus kricheldorffi Koshant. 18, Platysma anthracinum 143, coerulescens 143, eupreum 143, lepidum 143, mannerheimi 273, nigrita 143, nigrum 143, oblongopunctatum 143, vul-

XI

gare 143, Platysoma deplanatum 199, Platystethus alutaceus 81, arena- rius 196, brevipennis 82, cornutus 81, 196, volgensis 81, Plectes II, obtusus 86, Plectes olgae theseus Briansky 86, var. roseniBriansky 87, ab.*tamara Briansky 86, starkianus var. polychlorus 86, Poca- diodes wajdelota 200, Poecilus coerulescens 143, 196, cupreus 143, lepidus 143, Polydrosus;confluens 187, impar 187, picus 187, ruficornis 202, Potosia jacobsoni Kieseritzky 281, cyanescens 281, Procerus caucasicus 141, Procrustes coriaceus 142, Propylaea 14-punctata 201, Psallidium 189, maxillosum 187, Pseudadoretus 44, Pseu dobroscus 214, 216, 218, 219, leucoenemis 214, 218, margelanicus 214, 218, tibialis 216, Pseudomyllocerus cinerascens 187, Pseudophonus pubescens 143, Pte- leobius vestitus II, Pterocoma aucta S e m. 150—152, baeckmanni Sem. 151, 152, costata 150, 151, 153, dubianskii S e m. 150—152, ganglbaueri 151, 152, nikolskii Sem. 151, pallasi Sem. 152, subarmata 151, 152, Pterostichus coerulescens 196, niger 196, oblongopunetatus 196, stre- nuus 196, vulgaris 196, Ptinidae 201, Ptinus rufipes 201, Pygidia denti- collis 199, Pythidae 201. Quedius fuliginosus 197, ochropterus 197.

Rhagonycha translucida 199, Rhampholyssa 44, Rhynchites aura- tus 189, baechus 189, nanus 203, Rhinoneus bruchoides 208, castor 203, pericarpius 203.

Saperda similis 273, Saprinus aeneus v. immundus 199, Seapho- soma agaricinum 199, Scarabaeidae 44, 204, Scarites Г, Sciaphilus asperatus 203, Scirtes hemisphaericus 201, Scydmaenidae 198, Serica brunnea 4, Sphaeridium bipustulatum 199, Sphaeriestes mutilatus 201, Silphidae 198, Sipalia circularis 198, Sitona griseus 187, suleifrons 203, Sitones lineatus 203, Soronia punctatissima 199, Staphylinidae 80, 196, 298, 300, Staphylinus erythropterus 197, flavocephalus 84, fulvipennis 197, glazunovi 83, 84, sibiricus 83, 84, Stenichnus collaris 198, Stenosis angustata 78, 299, 300, Stenus ater 82, binotatus 82, bipunctatus 197, cieindeloides 197, clavicornis 197, erichsoni 197, humilis 197, kolbei 197, pumilio 82, serutator 82, similis 82, tarsalis 197, Sternolophus ango- lensis 226, brachyacanthus 226, gracilis 226, oceanicus Zaitz. 225, Sto- mis pumicatus 196, Strophosomus capitatus 203, faber 187, Subeocei- nella 24-punetata 201, ab. 4-notata 201, Synuchus nivalis 196.

Taehinus collaris 197, 198, discoideus 84, fimetarius 84, laticollis 197, pallipes 84, rufipes 197, Tachyporus pulchellus 197, pusillus 197, Tectura euspidata 198, Tenebrio molitor 202, Tenebrionidae XLVIII, 42, 44, 78, 202, 299, 300, Thamiraea cinnamomea 198, Tomocarabus conve- xus 142, Trachycarabus scabriusculus 141, Trechus discus 143, quadristriatus 143, Tribax Il, Triaena plebeja 143, Trichoderma glazu- novi 83, Trichopterygidae 199, Trichopteryx grandicollis 199, Trogo- phloeus bilineatus 81, 196, Trypopitys carpini 201, Tychius tomentosus 203, Tylocarabus eumanus 141.

Volinus clausula Koshant. 19, distans 197.

Xantholinus punetulatus 197, Xylodrepa quadripunctata 142.

Zyras limbatus 198.

XII

Lepidoptera.

Acidalia arenosaria 165, 168, aversata 138, beckeraria 168, cari- caria 158, pallidata 158, rubiginata v. halimodendrata 168, v. ochra- ceata 168, 291, rusticata 168, sacraria 168, sericeata 168, similata 158, 221, straminata 158, subtilata 168, trilineata 168, violata v. decorata 168, Acontia lucida 166, luctuosa 166, Acronyeta aceris 156, alni 156, cuspis 156, menyanthidis 156, Actias 304, Adopaea lineola 155, 164, thaumas 220, Adela degeerella 222, leucocerella 222, Aglais urticae 305, Aglossa pinguinalis 221, Agrotera hemoralis 406, Agrotis 302, baja 156, corticea 156, brunnea 156, e-nigrum 156, collina 156, euprea 156, Чаи 220, exe- lamationis 164, 220, festiva 156, ledereri v. mus 164, multieuspis 164, 165, 168, obscura 164, 220, occulta 220, v. implicata 156, rubi 156, sege- tum 156, signifera у. improcera 164, simulans 156, 164, 220, tritici 164, trux 407, Amphipyra perflua 157, Amphidasys betularius 159, Anaitis plagiata 158, 159, praeformata 158, Anerastia lotella 221, Angerona pru- naria ab. sordiata 158, Anybia epilobiella 406, Apatura ilia 220, Aporia crataegi 163, Aphomia sociella 221, Araschnia var. prorsa 220, Aretia caja 221, Пере 169, villica 406, Arctiidae 159, Argynnis adippe 220, ab. cleodoxa 155, 220, aglaja 220, amathusia 155, daphne 163, 220, ino 220, pales v. arsilache 155, paphia 220, ab. valesina 220, Arichanna melana- ria 158, Aspilates mundataria 165, 168, 169, Augiades sylvanus 220.

Biston hirtarius 159, zonarius 169, Boarmia einetaria 159, Bomby- ces 160, Brephidae 157, Brephos parthenias 157, Bryophila confueii 375, modesta 375.

Cacoecia ribeana 221, Calocampa vetusta 157, 165, Cataclysta lem- nata v. eonfirmata 221, Caradrina albina 165, alsines 157, grisea ab. fulvocincta Krul. 221, morpheus 165, quadripunctata 157, 221, taraxaci 157, 165, Catocala adultera 157, 406, neonympha 168, Cedestis farinatella 406, Cerura bifida 155, Chilo eicatricellus 221, Chrysophanus dispar v. rutilus 220, thersamon 164, virgaureae 220, Cleoceris viminalis 157, Cloantha polyodon 157, Cochlophanes helix 300, Coenonympha 23, hero 233, 25, pamphilus 163, tiphon v. isis, 165, ab. laidion 155, Coleophora deauratella 222, direetella 221, flavaginella 222, Colias 304, edusa 160, erate 163, v. chrysodona 163, ab. pallida 163, hyale 154, 160, 163, 220, Colix sparsata 158, Comacla senex 159, Cosmia paleacea 157, Cossus eossus 221, Crambus tristellus 221, Crocallis elinguaria 158, Cueullia argentina 166, gnaphalii 157, lactucae 157, lueifuga 221, naruenensis 165, sabulosa 165, umbratica 157, 166, Cybosia mesomella 159, Cymatop- hora or 157, duplaris 157, Cymatophoridae 157, Cymbidae 153.

Deilephila euphorbiae 160. 164, galii 164, lineata v. livornica 164, zygophylli 164, Dendrolimus pini 156, Depressaria heracleana 222, pimpi- nellae 221, Dianthoecia capsincola 220, irregularis 164, Dichrorampha petiverella 221, plumbagana 221, Dipterygia scabriuseula 157, Dyschorista fissipuneta 157, 221, suspecta 157, Drepana eurvatula 156, Drepanidae 156.

Eilicrinia murinaria 169, subcordaria 169, Ematurga atomaria 159, Emmelia trabealis 166, 221, Endromidae 156, Endromis versicolora 156, Endrosis lacteella 221, Ephyra orbicularia 158, pendularia 158, Epiblema foenella 221, solandriana ab. sinuata 221, Epinephele 46,

XIII

interposita 46, janira 47, jurtina 220, lanata 47—49, lupinus 45—49, lyeaon 45—48, 220, v. intermedia 45—49, 163, 169, margelanica 46, 47, mauritanica 47, narica 163, pasimelas 47, rhamnusia 46— 49, transcauca- sica Jachont. 48, turanica 46—47, Epione apiciaria 158, Epipsammia deserticola 165, Erastria pusilla 166, Erebia aethiops 220, afer 163, 164, v. extincta 164, ligea 155, 160, Eriogaster lanestris 156, Eubolia are- nacearia v. flavidaria 169, murinaria 169, v. cineraria 169, Euchloë belia v. volgensis 406, Euchloris correspondens 165, 168, smaragdaria v. prasinaria 168, Euclidia fortalitium 166, munita 166, triquetra 166, Euxanthis hamana 221 Euvanessa, 305, Evergestis extimalis 221, Evet- ria turionana 406, Exaereta allissella 221.

Fidonia fasciolaria 169.

Gelechia distinctella 221, Geometra papilionaria 221, Geometrae 160, Geometridae 158, Gonepteryx rhamni 220, Gryphadena minuta 165.

Hadena adusta 157, christophi 373, furva 165, leucodon 165, mode- rata 165, monoglypha 157, Hebdomochondra syrticola 166, Heliaca tene- brata 157, 406, Heliothis dipsacaea 166, scutosa 166, Helotropha leuco- stigma 157, Hemaris fuciformis 155, Hepialidae 159, Hepialus fusco- nebulosus 159, hecta 159, Hesperia alveus 220, tessellum 220, Holco- cerus campicola 169, Hydrilla palustris 157, Hydroecia nictitans 221, Hypena obesalis 221, ravalis 168, Hypoplectis adspersaria 159, Hypopta eaestrum 169, thrips 169, Hyppa rectilinea 157, Hysterosia inopiana 221.

Isochlora 303.

Larentia 158, albicillata 158, albulata 158, alchemillata 158, caesiata 158, cambrica 158, capitata 406, comitata 231, didymata 158, 221, ferru gata ab. spadicearia 158, halterata 406, immanata 158, incursata 158, la- tefasciata 158, literata 158, lugubrata 158, montanata 221, munitata 158, 407, ocellata 158, ruberata 158, sociata 158, 221, sordidata 158, truncata 158, 221, variata 158, viridaria 158, Lasiocampa quercus 156, 160, 406, Lasiocampi- dae 155 Leucania impudens v. obscurata 165, impura 157, caucasica 168, Leucanitis picta v. radapicta 165, rada 167, Leucodonta bicoloria 155, Leucophasia sinapis 220, Limenitis populi 220, Lipoptycha plumbana 221, Lithocolletis tremulae 222, Lithostege duplicata ab. asinata 169, Lobo- phora sexalisata 158, usgentaria 169, Luceria pyxina 165, Luperina 302, Lyeaena 302, alcon 220, amandus 164, argiades 155, 159, 406, argus 164, 220, argyrognomon 164, astrarche 220, ab. allous 155, coretas 406, eylla- rus 155, damon 220, icarus 164, 220, semiargus 220, Lygris associata 221, populata 158, reticulata 158, Ly mantria dispar 220, Lythria purpuraria 168.

Malacodea regelaria XLVIII, Malaeosoma castrensis v. kirghisica 164, Macrolepidoptera 154, 156, 160, Mamestra albicolon 164, dianthi 164, dissimilis 157, 164, leineri 164, sociabilis v. irrisor 164, trifolii 164, ab. farkasi 164, Megasis ilignella 221, Melanargia parce 163, Melitaea athalia 220, aurinia v. sareptana 183, cinxia 160, didyma 163, v. neera 163, maturna 406, subv. turanica 163, phoebe 160, trivia 163, Metzne- ria lapella 221, Microbiston tartaricus 169, Microlepidoptera 165, Mo- nopis imella 222‘ Mycteroplus puniceago 166, Myelois cribrella 221.

Nepticula 222, Noctuae 160, 273, Noctuidae 156, 165, Nola cento- nalis 226, Notocelia uddmanniana 221, roborana 221, Notodonta dromeda-

XIV

rius 155, phoebe 155, tritophus 155, Notodontidae 155, Numeria pulveraria 158, Nymphula stagnata 221, Nyssocnemis obesa 374, spilogramma 373.

Ochodontia adustaria 168, Odezia atrata 168, Oederemia confucii 375, Oenophthira pilleriana 221, Olethreutes antiquana 221, inundana 221, lacunana 221, Ortholitha limitata 221, Orthosia circellaris 157.

Palpangula cestis 165, 167, fricta 165,167, Pamphila palaemon 155, sylvius 155, Papilio machaon 16, 163, 220, Pararge hiera 155, Parasemia plantaginis ab. hospita 159, Parnassius mnemosyne 154, 160, Phasiane petraria 406, glarearia 406, Phragmatobia fuliginosa 221, Phragmatoecia castaneae 165, 169, territa 169, Pieris bellidice 163, 220, chloridice 163, daplidice 163, 220, v. jachontovi 15, rapae 220, Pionea olivalis 406, sta- chydalis 406, Plusia 273, bractea 157, chrysitis 221, excelsa 157, festucae 166, gamma 166, moneta 157, Plutella maculipennis 221, Poecilocampa populi 156, Polia chi 157, Polygonia 15, c-album 16, 220, m. hutchinsoni 14, 16, Psammotis pulveralis 221, Psecadia decemguttella 404, Pseudoha- dena schlumbergeri 164, 165, Pseudoterpna pruinata v. virellata 221, Psy- chidae 300, Pterophorus monodactylus 221, Pygaera pigra 155, Pyrameis atalanta 155, 160, 305, cardui 155, 160, 163, 220, 305, Pyrausta nubilalis 221.

Rusina umbratiea 157, Rhopalocera 45, 154, 160, Rhodostrophia badiaria 168, vastaria 168.

Sarrhothripus revayana 159, Saturnia 304, 305, Satyridae 23, Sa- tyrus actaea v. bryce 163, anthe 163, briseis 163, 220, hippolyte 163, Scardia tessulattella 222, Scodiona fagaria 169, Scopelosoma satellitia 157, Seotosia velulata 406, Seythris obscurella 222, Selagia argyrella 221, Selenia bilunaria 158, Semasia hypericana 221, pupillana 221, Semiothisa aestimaria v. sareptanaria 169, signaria 159, Sesamia nonagrioides 165, Sesia spheciformis 159, Sesiidae 159, Sidemia christophi 373- 375, spe- ciosa 374, spilo gramma 373, Simyra dentinosa 164, nervosa v. argen- tacea 164, smerinthus ocellata 155, 160, populi 155, 160, tremulae 155, 180, Solenobia lichenella 222, Sphinges 160, Sphingidae 155, Spilosoma men- diea 159, Sylepta ruralis 221, Syntomis caspia 169.

Tachyptilia populella 221, Taeniocampa gothica 157, incerta 157, Thalpochares coneinnula 166, ostrina v. porphyrina 166, pallidula 166, pannoniea v. lenis 166, parallela 166, parva 166, purpurina 166, Teph- roclystia 169, absinthiata 220, sinuosaria 221, Thalera fimbrialis 168, putata 158, Thecla pruni 155, rhymnus 164, w-album 220, Thyathira batis 157, Timandra amata 221, Tinea cloacella 222, Tineola biselliella 222, misella 222, pellionella 222, Trechea atriplicis 220, Triehosea ludifica 156, Trichiura erataegi 155, Triphysa phryne 164.

Vanessa 15, 16, 305, antiopa 155, 305, io 15, 16, 17, m. fi- scheri 15, 16, v. sardoa 14, 16, l-album 220, polychloros 305. m. erythro- melas 16, urticae 15, 16, 220, v. ichnusa 15, 16, v. polaris 15, 16, m. tur- cica 14, xanthomelas 16, 155, 160, m. fervescens 16, Vanessini 15, Venilia maeularia 159, 221.

Xanthia fulvago 157.

Yponomenta cognatellus 221.

Zegris eupheme 163, Zygaena 304, 305. meliloti 221, ab. divisa 221, scabiosae 221, trifolii 221.

XV

Hymenoptera.

Allantus 335—338, abeillei 345, 365, alaskanus Enslin 371, albiventris 355, 360, 367, 368, algeriensis 340, 363, almasyanus 354, 367, amoenus 355, 357, analis 349, andreas 359, andrei 340, andreinus 358, annulatus 343, annuliger 362, 370, antigae 340, 366, arcuatus 336, 361, v. largiflavus Enslin 361, у. nitidior 361, v. sulphuripes 361, 370, asiaticus Enslin 347, 349, 365, atratus 353, baeticus 349, 362, 366, 371, balteatus 347, 349, v. bonensis 347, 365, bifasciatus 337, 350, 366, 367, v. ater Enslin 350, 367, v. nigritibiis Enslin 350, v. unicingulatus Enslin 356, bonensis 365, brahycerus 358, 359, brevicornis 360, 370, v. nigripleuris 355, breviventris 347, 366, brevivertrex 342, calcaratus 397, 364, 367, caspius 341, 363, caucasicus 347, 351, 364, 365, v. unifas- ciatus 351, centrorufus 344, cinctipleuris Enslin 343, 363, cingulifer 304, 367, contiguus 341, costatus 350, 366, v. diversipennis 350, 366, v. graecus 350, 367, v. palaestinus 350, dahli 355, desertus Enslin 358, 369, devius 339, dialeucus 356, dioctrioides 360, discolor 345, 362, 364, dissiduus 349, 362, distinguendus 357, v. borrei 358, dominiquei 356, 361, dusmeti 347, 366, excellens 343, 364, fasciatus 357, 369, felderi 358, 369, filiola 359, 370, flavipes 338, 348, 361, 366, frauenfeldi 356, 368, frivaldszkyi 356, fulvicornis 341, fuscipennis 352, 367, glesicornis 343, grombezewskii 346, 359, 364, haberhaueri 345, 367, v. capucinus 345, 367, helveticus 356, 368, heraclei 371, hispanicum 355, hymalayensis 344, 364, ineinetus 358, 360, inversus 368, jakovlevi 344, 364, 367, jakutensis 339, japonicus 359, 370, jugalis 357, kervillei 356, kiefferi 351, у. cilix Enslin 351, kóhleri 353, kohli 337, 359, 370, lateralis 342, lautus 343, kussariensis 355, 360, 367, Jlederi 355, 367, limbalis 355, limbiferus 337, 347, lituratus 342, longipes 353, luctuosus 350, 366, luminosus 343, luteocinctus 354, 359, 361, maculatus 362, 371, maculiger 358, 359, mar- ginellus 352, 367, merceti 356, 368, meridianus 343, mocsaryi Enslin 347, 364, mongolicus 354, monozonus 347, 365, montanus 356, 368, morti- vagus 342, 363, 370, multicolor 344, nazareensis 356, 369, nigritarsis 341, 363, obscuratus 340, omissoides 352, omissus 343, orientalis 348, 361, 366, ornatus 345, 362, 364, pallieornis 338, pallipes 362, 370, pamy- rensis 345, parnasius 366, 367, parviceps 346, 349, parvulus 348, 362. pectoralis 341, 363, persa 344, v. mandibularis Enslin 344, 364, persi- cus 348, picticornis 341, 363, pictus 346, 364, potanini 360, propinquus 342, providus 353, 367, pubescens 348, roborowskii 353, rossii 336, 351, v. obesus 351, 367, v. scissus 351, ruficornis 343, 363, rufipes 346, rufo- niger 346, 349, sabariensis 347, 348, sanguinolentus 345, 364, schaefferi 360, 370, v. maculipes 360, scrophulariae 338, 339, 342, scutellaris 357, 368, scutellatus Enslin 362, 378, semenovi 341, semirufus 349, 366, serenus 356, similis 357, 368, 369, simillimus 352, singulum 357, soba- riensis 366, stecki 351, striatipes 340, sublimis 358, 370, sulphuripes 370, superbus 342, syriacus 362, 371, tepidus 346, terminalis 344, 364, tricolor 339, 340, 363, trifasciatus 350, 366, trivittatus 351, tuberculatus 350, 366, tumidus 342, unifasciatus 350, 367, uralensis 359, ussuriensis 354, variabilis 352, varicarpus 358, 366, vespa 338, 352, viduus 350,

XVI

violaceus 350, 351, 367, vittatus 345, 365, xanthopus 348, 362, zona 352, zonula 357, 369, у. antigae 357, 369, v. bizonula Enslin 357, 369, Anau- lacus 9, Astatus 130, agilis 130, niger 130, 131, tenuicornis 130, 131, Ateuchopus 138, armeniacus 138, libanensis 138, Aulacus patralis 9, sibiricola, 9, striatus 8, 9.

Brachygaster minuta 3.

Caenocephus jakovlevi (jakowleffi) 128. Calameuta 130, antigae 130, filiformis 130, Chalastogastra 127, 128, 337, Cephides 130, Cephini 127, Cephus 127, 131, affinis Koku je v 134, brachycercus 133, cultra- tus 135, eburneus 130, exilis Kokujev 133, frugi 131, fumipennis 133, gaullei 136, gracilicornis 135, v. punetatus 136, v. signipes 136, gracilis 135, grombezewskii 132, haemorrhoidalis 136, hyalinatus 131, infusca- tus 131, lateralis 131, major 129, marginatus 130, nigrinus 132, nigri- ventris 131, notatus Kokujev 132, pallipes 135, parreyssi var. rufi- ventris 128, pilosulus 134, pseudotabidus Kokujev 136, pulcher 131, pumilus 134, punctulatus 133, pygmaeus 135, runcator 131, troglodytes 131, Cimbex 276, 277, amerinae 279, Clavellaria 276, 277—280, amerinae 271—280, marginata 279, 280.

Evania caspia 2, dimidata 2, punctata 3, schlettereri 2, 3, Eva niidae 1, 2, 9, Eversmannella 128.

Foenus assectator 8, jaculator 4, Formica rufa 198.

Gasteryption affectator 7, anachoreta Kokujev 5, berg K o k u- jev 6, coniceps 7, dimidiatum 5. distinguendum 5, dubiosum 7, ery- throstomum 6, fallaeiosum 7, foveiceps 3, freyi 6, 7, goberti 3, granu- lithorax 5, ignoratum 3, insidiosum 6, intermedium 7, krieehbaumeri 6, nigrescens 7, obsoletum 7, pedemontanum 3, pyrenaieum 7, rubricans 7, sabulosum 5, shevyrevi 8, sibirieum 5, terrestre 4, thomsoni 4, tour- nieri 3, vagepunetatum 4.

Halietus 309, anomalipes Lebedev 310, quadristrigatus 310, sex- cinctus 310, squamosus Le be de v 309.

Ichneumon assectator 8, jaculator 4.

Janus 130, compressus v. eburneus 130, eynosbati 130, luteipes 130.

Labidia 339, 363, Lasius fuliginosus 200, Lydidae 128, 131, 138, 337.

Macrocephides 128, Macrocephus 128, linearis 129, satyrus 129, sibiricola 129, simulator Kokujev 129, viator 129, xanthostomus 129, Monoplopus 137, idolon 137, saltuum 137.

Pachycephus 128, cruentus 128, Phylloecus cylindrus 129, sibiri- cola 129, Pristaulacus 1, bimaculatus 9, chlapowskii 9, galitae 2, 9, sloriator 2, 9, morawitzi 9, schlettereri 9.

Rhogogaster 337, aueupariae 337, langei 337, pieta 337, punctulata 337, viridis 237.

Semenowia 9, Semenovius sibiricola 9, Siricidae 337, Syrista 128, parreyssi 128.

Tenthredella 339, Tenthredinidae 139, 337, Tenthredo 335, 337, 338, 339, albieonis 336, annulata 364, atra 336, bieineta 335, 336, 369, eynosbati 130, fasciata 369, finschi 370, flavipes 366, flaveolus 366, luteipennis 336, maculata 336, 337, 371, mesomelaena 370, mesomelas 337, olivacea 337, pallicornis 336, pieta 336, platycera 336, serophulariae 339,

XVII

semsei 336, sobrina 368, temula 335, trabeata 336, vespiformis 336, vestita 386, xylota 336, Tenthredopsis 337, Trachelus 137, tabidus 136, 137. Xiphydria camelus 8.

Diptera.

Anisopus 265.

Borboridae 265, Borborus 265.

Cecidomyia 265, Cecidomyidae 265, Ceratopogon 265, Chilosia 273, Chironomidae 265, Chironomus 265, Chrysozona 265, Clythia 265, Cyp- sela 265.

Dasypogon 265, Diptera 274, Dorilas 265.

Elophilus 265, Erax 265, Erinna 265, Eristalis 265, 273, 274, Eula- lia 265, Euribia 265.

Fungivora 265.

Haematopota 265, Helea 265, Helophilus 273, 275, Hermione 265.

Ithonida 265.

Laphria 265, Lapria 265, Larvaevora 265, Lonchoptera 265, Lon- chopteridae 265, Lycoria 265.

Melanostoma 274, Musidora 265, Mycetophila 265, Mycetophili- dae 265.

Odontomyia 265, Oxycera 265

Phrynus 265, Pipunculidae 265, Pipunculus 265, Platychirus 274, Platypeza 265, Platypezidae 265.

Rhyphidae 265, Rhyphus 265.

Satanas gigas 407, Scatophaga 265, Sciara 265, Scopeuma 265, Sphaerophoria 274, Syrphidae 273, 274, Syrphus 273, 274, Syritta 274.

Tachina 265, Tachinidae 265, Tendipes 265, Trypeta 265, Trypeti- dae 265, Tubifera 265.

Xylophagidae 265, Xylophagus 265, Xylota 274.

Volucella 273.

Hemiptera.

Acanthia arenicola 180, 184, bifasciata 180, c-album 12, elegan- tula 12, fucicola 180, litoralis 180, micans 180, pallipes 12, pilosa 180, 184, saltatoria 12, 180, Acanthiidae 12, 180, 183, Acanthosoma axillare 174, foreipatum 326, haemorrhoidale 177, manchuriana 327, vieinum 327 Acanthosominae 320, Acompus rüfipes 11, Acroplax 328, Adelges 149, Adelphocoris annulicornis 181, detritus 181, 184, lineolatus 181, quadri- punctatus 181, seticornis 181, Aelia acuminata 175, 324, glebana 324, klugi 176, producta 324, sibirica 324, Agnocoris rubicundus 181, Alpho- coris 332, Alydus calcaratus 177, v. hirsutus 177, Amyotea 323, Amyo- teinae 323, Ancyrosoma 329, albolineata 175, 183, Aneurus laevis 179, Anoecia 148, corni 148, vagans 148, Antestia megaspila 326, Anthenimia laticollis 176, longiceps 176, 184, lunulata 176, Anthocoridae 12, 180, 314, Anthocoris nemorum 12, sibiricus 180, Aoploscelis 311, bivirgata 315, koeppeni Kiritshenko 313, 315, Aphanostigma piri 149, Aphanus adspersus 178, pini 11, 178, Aphididae 144, Aphidinae 144, Aphis atri- plicis 146; avenae 146, brassicae 146, capsellae 146, cardui 146, cra-

9

XVII

taegi 146, euphorbiae 146, evonymi 145, frangulae 145, gossypii 146, grossulariae 146, hederae 140, insititiae 146, laburni 145, lychnidis 146, lamii 146, lantanae 146, mali 145, 147, padi 146, papaveris 145, 146, piri 146, plantaginis 146, pomi 145, pruni 146, rumicis 145, saliceti 145, sambuci 146, scabiosae 146, sorbi 147, symphyti 146, tragopoginis 146, urtiearia 146, verbasci 146, viburni 146, Aphrophora spumaria 206, 211—213, Aphylinae 320, Aradidae 11, 13, 179, 183, Aradus 275, anisto- mus 179, betulae 179, betulinus 12, corticalis 11, 179, crenatieollis 12, hieroglyphicus 179, Aradus erosus 11, 13, laeviusculus 12, 13, var. simillimus 12, 13, lugubris 12, 179, pictus 12, planus 179, Arenocoris spinipes 11, 177, Arma 322, 323, bidens 322, custos 177, 322, japonica 325, lurida 322, 323, Asopinae 323, 323, Asopus 320, diana 323, gibbus 323, malabaricus 323, Auriga 322, 323.

Bolbocoris rufus 330, Bagrada 325, cruciferarum 325, hilaris 325, pieta 325, Basicryptus 331, Berytidae 11, 183, 313, Berytus minor 11, nigrolineatus pallidus, 313, Biskria sareptana v. adelpha 313, Brachy- aulax oblonga 333, Brachycolus korotnevi 147, scriptus 181, Brachynema biplaga 325, virens 326, Brachynotocoris puncticornis 315, Brachyplati- nae 320, Brachytropis calcarata 12, 181.

Callicorixa gebleri 182, praeusta 13, Callipterinae 147, Callipterus 147, juglandieola 147, Calocoris roseomaculatus 12, Camtobrochis pun- ctulatus 181, Capsidae 12, 180, 183, 311, 314, 318, Capsus flavomacula- tus 183, Carbula humerigera 325, Carpocoris laticollis 176, longiceps 184, longiceps 176, lunulatus 176, 184, purpureipennis 11, 176, v. fusci- spinus 176, Ceratocombidae 183, 311, 314, 318, Chaitophorus 147, aceris 147, capreae 147, populi 147, versicolor 147, Chartoscirta elegantula 12, Chermes 149, piceae 149, Chiloxanthus pilosa 180, 184, Chlamydatus pulicarius 182, pullus 182, Chlorochroa ligata 324, pinicola 176, 184, reuteriana 324, rubromarginata 324, Chorosoma macilentum 178, Chroantha hataska 325, ornatula 325, Cicada septendecim 207, 211, 212, tibicen 207, plebeja 205, 208, 211, 212, Cieadatra atra 205, 200, 211, hyalina 205, 211, querula 205, 206, 211, Cieadellidae 211, Cica- detta adusta 205, 208, 211, 212, montana 205, 211, tibialis 205, 207, 211, Cimex 319, 322, baccarum 320, brevicornis 332, lectularius 180, 322, rubromarginatus 324, rostratus 324, vernalis 320, Cimicidae 180, 316, 319, 322, Cimicinae 320, Cladobius 147, populeus 147, Claucias melanos- ticus 326, subpunctatus 326, Conostethus roseus 182, Coptosoma cinctum 333, distanti 333, scutellata 175, Coptosominae 320, Coranus subapterus 180, Coreidae 11, 177, 183, 269, 270, 312, 316, 319, Coreus 319, Corizus latus 178, subrufus 178, Corixa abdominalis 13, fossarum 182, striata 13, 182, Corixidae 13, 182, 311, Crypsinus 329, 330, angustatus 330, Cyllocoris flavo-quadrimaculatus 315, Cymatia coleoptrata 13, Cymus glandicolor 178, Cydnidae 10, 175, 183, 316, 318, 319, Cydnus aterrimus 175, Oyrtocorinae 320.

Dalpada oculata 327, Dalsira 331, affinis 331, marginata 331, Delegorguella cribrosa 327, Deraeocoris annulipes 181, ater 181, schach v. novaki 314, scutellaris 181, v. morio 181, Dinidorinae 320, Diompha- lus hispidulus 179, 184, Dipsocoridae 318, Dipsocoris alienus 311, 314,

XIX

Discocephalinae 320, Discocera 323, Dolichonabis limbatus 180, Dolyco- ris baccarum 11, 176, Dorpius 327, Dryobius 147, roboris 147, Drya- docoris 319, 324, Dryocoris 319, sphacelatus 319, Drymus brunneus 179, Dybowskyia reticulata 331, ussurensis 331.

Elasmucha dorsalis 177, ferrugata 177, fieberi 11, 177, grisea 177, Elasmostethus fieberi 322, humeralis 327, interstinctus 177, 322, matsumurae 327, Emblethis denticollis 179, 184, Enicocephalus 317, Enoplops scapha 177, Eremocoris erraticus 11, 179, plebejus 11, podag- rieus 11, Eupododus 327, 330, Eurydema 325, cognatum v. mixtum 325, dominula 176, 325, v. confluens 176, festiva 325, v. conjunctum 325, v. completa 325, ab. mehadiense 312, v. putonia 325, oleracea 11, 176, marginiferum 325, rugosum 325, sexpunctata 176, v. czerskii 176, Eury- gaster integriceps v. grisescens 333, v. hellenica 333, v. subgrisea 333, maurus v. fieberi 333, v. nigrans 175, 333, v. niger 333, v. signatus 333, nigrocucullatus 333, v. cucullatus 333, v. eurhemia 333, v. fuscescens 333, v. fuscus 338, v. lineatus 333, v. niger 333, v. nigricans 333, v. sig- natus 333, Eurygaster schreiberi 333, Eurygastraria 332, Euryopicoris nitidus 12, 182, Euryaspis 317, Eurysaspis 317, Eusarcoris aeneus 176, sindellus 325.

Gastrodes abietis 11, ferrugineus 11, 179, 184, Geocoridae 270, 319, Geocoris ater 11, 178, Gerris costae 179, lacustris 179, odon- togaster 179, paludum 179, Globiceps flavomaeulatus 182, Gnophe- rus anorus 11, 178, Gonianothus marginepunctatus 179, Graphosoma italiea 175, 312, lineatum 312, semipunctata v. subaequale 312, v. deci- piens 312, Graphosominae 320, Graptopeltus adspersus 178.

Haltieus apterus 182, macrocephalus 315, pusillus 182, Harpa- etor annulatus 12, iraeundus 184, Hemiptera 320, 327, 330, Heni- cocephalus 317, Heteroptera 317, Holeogaster fibulata 326, Holcostethus 319, 324, albipes 319, analis 319, congener 319, jani 319, ovatus 324, sphacelatus 319, Holopterna 319, Holzneria poschingeri 149, Hyalopte- rus 145, pruni 145, Hydrometridae 179, Hydrotrechus paludum 179, Hyoidea notaticeps 314.

Irochrotus lanatus 175, Ischnorrhynchus resedae 178, Jalla 322, dumosa 177, subcalcarata 177.

Lachninae 148, Lachnus cupressi 148, pineti 148, tomentosus 148, viminalis 148, Lamprodema rufipes 178, maurum 178, Lepro- soma 330, asperatum 330, reticulatum 330, stali 330, Leprosomatessa 330, Leptoptera dolabrata 12, Ligyrocoris silvestris 178, Lopus gothicus 181, lygaeidae 11, 178, 183, 269, 270, 313, 315, 319, equestris 178, 319, sylvaticus 183, valgus 319, Lygocoris pabulinus 181, lucorum 181, pabu- linus 181, pastinacae 181, pratensis 12, 181, rubieundus 181, rubricatus 12.

Maccevethus persicus 312, lineola 313, v. errans 313, ruficornis 313, Maerocephilidae 318, Macrosiphum 144, Mecidea pallida 327, Megalome- rium meridionale 313, Megalotomus junceus 177, ornaticeps 177, Megar- rhamphus, 331, Megarrhynchus 324, 331, Megymenum 331, 332, brevi- corne 332, gracilieorne 332, Menida 326, megaspila 326, Mesolepis 328, Metonymia 331, Microsiphum 147, ptarmieae 147, Miridae 311, 314, 318, Miris dolabratus 182, v. aurantiacus 182, micans 183, psittacina 183,

DES

XX

Monanthia dumetorum 314, echii 179, platyoma 179, Monomorium pha- raonis 407, Montandoniella dacica 314, Mormidella pauli 324, Mustha serrata 327, Myodochidae 269, 319, Myrmecophyes alboornatus 182, Myrmecoris rgacilis 180, Myrmus formosus 178, Myzocallis 147, quer- eus 147, Myzus cerasi 145, ribis 145.

Nabidae 12, 180, 183, Nabis aeneicolle 180, 184, guttula 180, Neo- strachia hellenica 326, schultheissi 326, Neotiglossa inflexa 10, lepo- rina 176, pusilla 176, Nepa cinerea 13, 182, Nepidae 13, 182, Neurocla- dius brachiidens 312, Nezara heegeri 326, viridula 312, 326, ab. torquata 312, Nithecus jacobaeae 11, 178, Notonecta glauca 182, lutea 182, tumida 183, Notonectidae 182, Notostira erratica 181, Nysius jacobaeae 11, 178, punctipennis 178, thymi 178.

Odontoscelaria 332, Odontoscelis fuliginosa 175, v. dorsalis 332, v. dorsata 332, iberica 332, Odontotarsaria 332, Odontotarsini 332, Odontotarsus 332, grammieus 312, impictus 332, v. mendax 332, insig- nis 332, lineatus 333. purpureolineatus 312, robustus 333, rufescens 333, Oncocephalus notatus 314, Oplistochilus 329, Orthocephalus vittipen- nis 182, Ortholomus punetipennis 178, Orthops pastinacae 181, Oxyca- renus modestus 11.

Palomena prasina 176, viridissima 176, Paracletus 148, cimicifor- mis 148, Parastrachia japonensis 325, japonica 325, Pemphiginae 148, Pemphigus 149, affinis 149, bursarius 149, caerulescens 148, nidificus 149, zeaemaydis 149, pyriformis 149, laetuearius 149, follicularius 149, spirothecae 149, Pentatoma 324, 326, atricorne 183, anabasis 326, dubium 184, illuminata 326, rufipes 177, Pentaphis 149, Pentato- midae 10, 22, 175, 183, 312, 316, 317, 319, 322, 334, Pentatominae 320, fissiceps 324, ovalis 324, Peribalus 319, vernalis 176, 320, Periphyma 332, Peritymbia vitifolii 149, Phaeocoris ellipticus 175, semenovi 175, Philomyrmex viduus 178, Phimodera 21, 22, 184, bufonia 312, flori 175, galgulina v. pallida 332, v. pallidula 332, lapponica 22, mongolica 22, nodicollis 175, 312, v. binotata 332, v. reuteriana 332, oculata 22, reuteri Kiritshenko 22, 175, 18 4, testydo 22, torrida 22, Phloeinae 320, Phorodon 145, earduinus 145, Phyllapis 147, fagi 147, Phyllocephalinae 320, 324, Phylloxera 149, piri 149, vastatrix 149, 269, Phylloxeridae 149, Phymatidae 183, 318, Physatocheila confinis 313, Picromerus bidens 176, conformis 322, Piesma maculata 179, quadrata v. dilatata 313, Piezodorus lituratus 177, 184, Pionosomus monochrous 175, varius 178, Pithanus maerkeli 180, 184, Plagiognathus arbustorum 12, chrysanthemi 182, Plataspidae 175, 183, Plautia crassota 326, fim- briata 326, Ploeariola vagabunda 179, Pododus 327, 330, capitatus 328, Podops retovskii 312, Poecilioscytus unifasciatus 181, Poeciloptera 317, Poekilloptera 317, Polymerus carpathicus 181, Promecocoris 332, Psa- casta 332, anthriboides 332, cerinthe 332, Pterotmetus staphylinoides 178, Ptilocheirus 317, Ptilochirus 317, Pygolampis bidentata 179, Pyr- rhocoris apterus 179, marginatus 179, 184.

Ranatra linearis 182, Reduviidae 12, 179, 183, 314, Reduviolus eri- cetorum 12, ferus 13, 180, flavomarginatus 180, limbatus 180, rugosus 150, Reduvius leucorpius 184, rubricus 184, Rhacognathus punctatus 11,

XXI

147, Rhaphigaster biplaga 325, Rhinocoris annulatus 179, iracundus 180, leucospilus 180, Rhizoctonus 149, ampelinus 149, Rhopalosiphum di- anthi 145, ribis 145, Rhyparochromus hirsutus 178, Rhyparochromus chiragra 11, 178, Rubiconia intermedia 176.

Schizoneura 148, fodiens 148, lanigera 148, lanuginosa 148, piri 148, ulmi 148, Sciocoris distinetus 175, gravenhorsti 327, leprieuri 327, maculatus 327, umbrinus 10, 175, Sciodopterus litoralis 180, mieans 180, Seoloposeelis pulchellus 12, 13, Scolopostethus puberulus 11. 13, thom- soni 313, Scotinophara cinerea 331, vermiculata 331, Scutellararia 333, Seutellerinae 320, Sehirus bicolor 175, biguttatus 10, 175, 184, dubius 175, 184, morio 175, niveimarginatus 175, 184, Selenodera 330, Seren- thia confusa 314, Sipha 147, maydis 147, Siphonophora 144, absinthii 144, cerealis 144, cichorii 144, rosae 144, tanacetaria 144, tanaceti 144, Siphocoryne 147, xylostei 147, Spathocera albomaculata 177, Sphragisticus nebulosus 11, 178, Stenocephalus agilis 177, sibirieus 177, Stenodema calcarata 12, 181, holsata 12, Stenotus binotatus 181, 184, Sternodontus 329, Stictopleurus abutilon 178, cerassieornis 178. Sti- raspis 328, Stiretrus 323, Strachia 325, minuscula 325, Strongylocoris leucocephalus v. sibiricus 182, Syromastes marginatus 11, 175.

Tarisa ciliaris 331, flavescens 331, v. lurida 331, v. signata 331, fraudatrix 312, pallescens 331, v. subpallida 331, v. typica 331, Terato- coris antennatus 182, 184, Tesseratominae 320, Tetraneura 148, rubra 149, ulmi 148, Tetroda histeroides 331, Tettigia orni 205 208, 211, 212, Tettigonia viridis 205, 211—213, Tetyra albolineata 183, cerinthe 332, Therapha hyoseyami 11, 177, Thyreocoridae 316, 318, Tholagmus 328, Tingis cappodocica 311, 313, maculata 313, pilosa 179. Tingitidae 179, 183, 313, Toxoptera 145, graminum 145, Trapezonotus anorus 11, 178, arenarius 11, 178, Trigonosoma carinata 330, perilampiformis 330 Trigonotylus ruficornis 181, Triphleps nigra 180, Troilus 322, Tropico- ris illuminata 326, Tropidochila cappodocica 313, maculata 313, pilosa 179, Tychea 149, phaseoli 149, trivialis 149, Tyrannidae 331.

Urolabididae 316, Urostylidae 316, 319.

Vaeuna 148, dryophila 148, Ventocoris 330, advenus 330, ceriferus 330, faleatus v. ceriferus 330, horvathi 330, nigellae 330, obesus v. hu- meralis 330, Ventocoris rustisus v. advena 330, v. antica 330, v. trigona 330, trigonus 330, tatarieus 330, Vilpianus 328.

Zicrona coerulea 11, 177.

Xerampelus 149, vitifoliae 269.

Neuroptera.

Boriomyia davidica Navas 191.

Chrysopa bipunctata 193, dolichoptera Navas 191, ignita Na- vas 191, jolyana Navas 194, luteola 193, marcheana Navas 193, nou- meana Navas 194, ricciana Navas 193, septempunctata 193, Chryso- pidae 76, 191. .

Distoleon nefarius Navas 190.

Hemerobiidae 191.

XXIT

Myrmeleonidae 46, 190. Osmylidae 190, Osmylus maculatus 190, nubeculosus Navas 190.

Odonata.

Aeschna affinis 34, coluberculus 33, cyanea 34, 37, isoceles 34, viridis 37, cyanea 37, 38, Aeschnidae 33, grion armatum 125, minium 125, Anax parthenope 37, impera tor 33, Agrion armatum 37, puella 36, 37, pulchellum 36, Agrionidae 36.

Brachytron pratense 34.

Calopterygidae 34, Calopteryx haemorrhoidalis 35, splendens 35, v. mingrelica 35, virgo 34, 35, v. feminalis Bartieniev 35, meri- dionalis 34, Coenotiata caudalis 31, Cordulia aenea 33, 38, Corduliidae 33, Crocothemis erythraea 33.

Enallagma cyathigerum 37, Erythromma najas 37, viridulum 37.

Gomphus flavipes 37.

Ischnura elegans 36, pumilio 36.

Leptetrum angelicum 30, fulvum 30, 31, 37, quadrimaculatum, 98-—30, v. praenubila 28-30, semifasciatum 30, Lestes barbara 36, dryas 36, macrostigma 37, sponsa 36, virens 36, viridis 35 38, Lestidae 35, Leucorrhinia 31, albifrons 31, dubia 31, pectoralis 31, 38, rubieunda 31, Libellula depressa 28, Libellulidae 28.

Nehalennia speciosa 37.

Odonata 27, 28, Orthetrum albistylum 33, brunneum 37, cancella- tum 37.

Platyenemis pennipes 37, Pyrrhosoma nymhula 125.

Somatochlora flavomaculata 37, metallica 33, 38, Sympetrum de- pressiuseulum 31, 37, 38, flaveolum 37, fonscolombei 31, 37, meridionale 32, 37, sanguineum 31, striolatum 32, 37, vulgatum 31, 37, v. decolo- ratum 31, Sympyena fusca 36.

Orthoptera.

Aetioptera 73, Amuria 50, Anabrus 208, Anisolabis moésta 299, 300, Arachnocephalus yersini 299, 300, Atropidae 76—78, 299, Atropos pulsatoria 77.

Bacillus 297, Bergiella 50, Blatta orientalis 213, Bergiola Stshelk. 50, balehashiea 50, 51.

Calamoclostes 74, Calotermes flavicollis 299, marginalis 299, Clothoda 74, Copeognatha 75, 78, Corrodentia 73. ,

Decticus verrucivorus 52, 208, Donaconethis 74.

Ectobia lapponica 275, Embia 74, ramburi XLIV, 72— 79, 277, 298, solieri 72—77, 297, 298, taurica 74, 75, Embiidae 72, 75, Embiidina 73, Embiodea 72.

Haploembia 74, solieri 297, 298.

Isoptera 73.

Lepinotus inquilinus 76, Loboptera decipiens 299, 300, Loeusto- dea 208.

Mantis religiosa 299, Mogisoplistidae 299, Monotylota 74, ram- buri 297 —300.

XXI

Oligotoma 74, saundersi 75, Oligotomidae 72, Orthoptera 72.

Paradrymadusa 50, 51, Phyllium XLVII, Platyeleis roeseli v. diluta 408.

Triehopsoeus dalii 76, Troctidae 299, Troctes 299, divinatorius 299, silvarum 299.

Apterygogenea.

Campodea staphylinus 299, Collembola 78, 299, Ctenolepisma eiliata 299.

Japyx solifugus 299.

Lepisma aurea 299.

Machilis 299.

Указатель другихъ OKHBOTHbIXP,—Index des autres animaux.

Actinidae 266, Actinia 266, Anas 302, Anatidae 304, Aphaenoga- ster barbara 299, Anser 302.

Bohadschia 626, Bohadschioidea 266.

Cyclosalpa 266.

Dagysidae 266, Dagysa 266.

Euscorpius carpathicus 300.

Fuligula 302.

Geophilidae 300, Glomeris 78, 300.

Helicidae 78, Holothuria 266, Holothurioiden 266.

Julidae 300.

Lithobiidae 300.

Pantopoda 77, Phasianidae 304, Polyxenus lagurus 78, 300, Por- cellio 78, Priapidae 266, Priapus 266, Pulmonata 78.

Зара 266, Salpidae 266, silvarum 299, Scolopendrella 77, Scuti- gera 300.

Tetraonidae 304, Tetranychus 77.

Указатель pacTenix.—Index des plantes.

Abies balsamea 149, nordmanniana 149, Acer 147, Achillea ptar- mica 147, Aesculus hippocastanum 276, Allium 189, Amygdalus persica 145, Anabasis salsa 162, 164, 165, Anethum 4, Arenaria graminifolia 167, Artemisia 144, 165, Artemisia vulgaris 144, 187, Asperula danilewskiana 162, 167, Astragalus fruticosus 167, Atriplex 146, canum 162, 164, Avena sativa 145, 147.

Betula alba 200, Brassica oleracea 146.

Calligonum 167, pallasi 162, Camphorosma monspeliaeum v. strictum 164, Capsella bursa-pastoris 146, Centaurea 144, Chondrilla 167, Cirsium 146, Corylus avellana 9, Crambe 146, Cucurbita pepo 146, Cup- ressus sempervirens 148.

Dianthus squarrosus 167, Dodartia orientalis 167.

Eleagnus hortensis 162, 168, Elymus sabulosus 167, Ephedra vulgaris 167, Eremosparton aphyllum 162, 167, Euphorbia 7, 146, Evonymus 145, 146.

XXIV

Fagopyrum 203, Fagus sylvatica 147, Fragaria vesca 222.

Genista 187, Geranium molle 188.

Hedera helix 146, Hordeum vulgare 147.

Juglans regia 147.

Lactuca 145, seariola 149, Lamium 146, Lonicera caprifolium 147,

Medicago sativa 188.

Nicotiana tabaeum 146, 147.

Onopordon 146.

Panicum miliaceum 146, 148, Papilionaceae 145, Pastinaca 3, 4, 8, Peucedanum oreoselinum 188, Phragmites 148, Picea excelsa 203, 204, Pinus picea 188, silvestris 148, Pirus communis 146, 148, 149, malus 145, 146, 148, 149, Pistaciajterebinthina 149, Plantago 146, Polygonum amphibium v. terrestre 187, Polyporus 201, Populus 147. balsamea 147, nigra 149, 189, pyramidalis 147, 149, 188, tremula 200, 203, Prunus arme- niaca 146, cerasus 145, chamaecerasus 146, domestica 145, spinosa 189.

Quereus 147, 148. |

Rhamnus 145, 162, Ribes altaicum 145, grossularia 146, nigrum 145, rubrum 145, Robinia pseudacacia 145, Rosa 144, Rumex acetosa 188, acetosella 188.

Salix 145—148, 162, caprea 273, rosmarina 145, Salsola 165, Sambucus ebulus 146, Sanguisorba officinalis 222, Sarrothamnus 184, Scabiosa issetensis 165, Secale 144, Setaria 148, 149, Silene inflata 146, Sonchus 145, 149, Sparganium 231, Spartium scoparium 145, Spiraea ulmaria 188, Stipa pennata 166, 167, Syrenia siliculosa 167.

Tanacetum vulgare 144, Tragopogon pratense 146, Trifolium 18%, Triticum repens 147, vulgare 145, 147.—149.

Ulmus 189, Urtica 146.

Verbascum 146, Viburnum 145, 146, opulus 146, Vitis vinifera 148, 149.

Zea mays 146.

Авторы реферированныхь pa6oT.—Auteurs des travaux analysés.

Bentivoglio, Tito 235, Bickhardt, H. 91, Болдыревъ, В. ©. 105, Burrows, C. R. N. 96.

Chapman, T. А. 97, Холодковекий, Н. 108.

Eggers, H. 228, Eggers, K. 108, Emery, C. 388, 389, 390, 301, En- slin, Ed. 231, Эшерихъ, К. 403.

Федченко, D. А. и Флеровъ, А. ©. 227, Fleischer, А. 228

Heyden. Prof. Dr. von 91, Hirschler, J. 91, Horvath, G. 243.

Janda, V. 102.

Кайгородовъ, Д. 97, Karawajew, W. 390, Kempny, Peter 236, Kirchner, О. 109, Kniz, Alfred 228, Kopeë, Stefan 98, Красильщикъ, M. 244.

Lannoy, F. de 391, Linder, Ch. 391, Lutschnik, V. 94.

МалолЪтенковъ, H. 109, Martin, R. 237, Meisenheimer, Prof. J. 98, Moxkp:xernkiit, C. 245.

Needham, James 237, Netolizky, Fritz, 229.

Oberthür, Charles 100, 377, Olivier, E. 106.

XXV

Pierantoni, .U. 397, ПоспЪловъ, В. 112, Померанцевъ, JI. 110, Poppius, B. 243, 244, Popovici-Baznosanu, А. 101, Порчинеюй I. 111, Проетосердовъ, H. 113.

Reitter Edm. 94, 229, 230, Reuter, O. et Poppius, B. 106, Riedel, M. P. 242, Ris, F. 241, 400, Россиковъ, К. 113, P—cxiit, M. 113.

Scheidter Fr. 95, Schilsky, J. 230, Schima, K. 387, Schimmer, F. 392, Schirmer, Carl. 402, Schuster, W. 95, Illpeiinepg, Я. 114, 115, Schwaighofer, Anton 402, Sherborn, C. D. 376, Силантьевъ, А. 116, Смарадъ, IO. 116, Снитко, JI. 116, Соколовъ, Н. 89, Sule, Karel 397, Сумаковъ, Г. Г. 230.

Taschenberg, 0. 91, Thierry-Mieg, Paul 387, Trägärd, Jvar 245, Trédl, В. 117, Turati, Conte Emilio 100, Tutt, J. W. 101, Ulmer, Georg 103, 104, 105.

Viehmeyer, H. 392.

Wanach, B. Prof. 95, Wasmann, E. 391, 393, Weitlaner, Fr. 96. Wheeler, W. M. 394, Wichmann, H. 118, Wolski, J. 118.

Zellprecht, E. 101, Зографъ, IO. H. 103, Zoufal, VI. 96.

Авторы pedepaTopm.—-Auteurs des analyses.

Цыфры nocab pammain обозначають №№ рефератовъ, a жирныя цыфры въ скоб- кахъ общее количество въ TOMS рефератовь каждаго референта.

Les chiffres placés après les noms d'auteurs désignent les №№ des analyses, les chiffres gras placés en paranthése—le nombre total des analyses de chaque auteur (pour volume entier).

Алфераки, C. H. 93 (t).

Бартеневъ, A. H. 27, 76—81, 120 - 122 (10).

Зайцевъ, D. 4, 6, 12, 30, 68—76, 82, 91 (20).

logs, O. И. 15—28, 94, 95 (10).

Караваевъ, B. 96—113, 123 (19), Кириченко., А. Н. 31, 32 (2). Мартыновъ, А. D. 28, 29 (2).

Ошанинъ, В. 62, 83—88, 92 (8)

Редикорцевъ, B. 5, 25, 26 (3), Римекй-Кореаковъ, M. 114—119 (6) Тарнани, И. К. 1, 2, 18, 24, 33—61, 89, 90 (32).

Якобеонъ 123 (D, Яцентковекий, Е. 3, 7—11, 13, 14, 35, 59, 60 (IM.

Время выхода выпусковъ. Répartition des livraisons. N 1 2 (двойной) 1 (14). IX. 1910.

N 3 3 (16). XL. 1910. №4— 18. II (3. Ш. 1911.

Важнфйш!я опечатки и Apyria погрфшности.

Jorrigenda.

Cmpan .: Ompora: Напенатано: Олльдуетз LI 6 CB. 1909 1910 LV Ir, 1895 1805 18 LE Koschantschikov Koshantschikov 42 5 ен. London Loudon 44 21 (GB. et cet. cet.

62 9 сн. Kurbaisk Kurdaj 63 10 Kurdaisk Kurdaj 64 162. geb., Geb., 65 5 св. Transkaspischen Transilischen " DES Rownagin Rovnjagin Y ita’ von den werden 68 235 pleonastus, nov.; ab. pleonastus, nov.: 71 17 ен. S.J. Malyshev Herr Maltshevsky : г. Е]. Issy k-kul [ssik-kul 72 6 psychologischen physiologischen ah 20 CH. Фиштау Филиппи 19 6 cB. (coxa) и вертлугъ 84 18 сн. ’aradrimus Porodrymus 157 15 ep. perplexa perflua 159 in Cybona Cybosia 171 Is вершиной верхомъ 196 MM meridionalis К. meridianus L. 205 A Tettigomia Tettigonia 241 7 сн. Исыккуля Иесыкъ-куля » OF. 7 названной такъ называемой » Ро направившаяся направившейся 248 3 cB. Kepiit-jtubH Кер!и-дарьи к T3 тоже позже у 14% Нанъ-Шанго Нанъ-шаню - 24 } совершеннаго совершоннаго 843 Io fait fort 374 VERTE Bien Rien 310 BITS en eu 5 TE nous nous nous 340 4 св. dinkelhelbraun dunkelbraun = Don abcuratus obscuratus 344 l2 we hymalayensi hymalayensis 345 31.5 sangulolentis sanguinolentus 346 S CH. parviceri parviceps 351 13H16 св. kietteri kiefferi 354 4. kohleri kühleri 362 20 cH. Scutelltus scutellatus 363 22 CB r d 366 ur Camero Cameron » 9 4 sobariensis sabariensis 5 "m SO0—909/o 30 —409/o o flaveolius flaveolus

à | eH. parnacius parnasius

ОРИГИНАЛЬНЫЯ СТАТЬИ.

MATÉRIAUX SCIENTIFIQUES.

Никита Кокуевъ (Ярославль).

Матералы для фауны перепончатокрылыхъ Poccin.

I

СПИСОКЪ НАЙДЕННЫХЪ BB POCCIH ВИДОВЪ ИЗЪ СЕМЕЙСТВА EVANIIDAE И ОПИСАНТЕ НОВЫХЪ.

Хотя семейство Evaniidae и привлекало къ себЪ внимане рус- скихъ энтомологовъ 7), но наше знакомство какъ съ составомъ pyc- ской фауны по этому семейству, такъ и CB распредвлешемъ въ Рос- eid этихъ наеъкомыхъ еще далеко не полно, что видно уже изъ того, что въ сравнительно незначительномъ матерталЪ, бывшемъ въ моихъ рукахъ, оказалось: 2 еще неописанныхъ вида, 5 новыхъ для фауны Росси, а для 11 видовъ явилась возможность указать новыя MBCTA нахождения.

1) I. Ke фаун Закасшиской области. Русск. Энтом. Обозр., II, 1902, 1, erp. 4.

2) Vrasanie на виды изъ этого семейства, найденные въ Росси, имфются Bb слфдующихъ работахъ:

Cederhjelm, J. Fauna Ingrica s. descr. meth. Insect. agri Petropo- lensis, 1798, р. 163.

Dwigubsky, I. А. Primitiae Faunae Mosquensis, seu Enumeratio ani- malium, quae sponte circa Mosquam vivunt, 1802.

To-xe, изд. 2-е, 1892.

Eichwald, Ed. Zoologia specialis etc. Pars II, Vilnae, 1830.

Kawall, J. H. Beiträge zur Kenntniss der Hymenopteren-Fauna Russ- lands. (Bull. Soc. Nat. Mosc., 1864, 1).

Kieffer, J. J. Note sur le genre Pristaulacus (Bull. Soc. Ent. France, 1900).

Kieffer, J. J. in André, Species des Hyménopt. d'Europe et d'Algé- rie, vol. VII bis, 1902.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

Ww

H'BKOTOPHIA изъ этихъ находокъ такъ интересны (напр. Pristau- lacus galitae Grib., Pr. gloriator Е. и др.), что я pbmamch обратить на нихъ вниман!е русскихъ энтомологовъ теперь же, печатая эту статью до окончан!я разработки всего матер!ала; быть можетъ, имъ посчастливится найти эти интересные виды также и въ другихъ мЪстахъ Росси.

Я счелъ полезнымъ не ограничиться одними новыми данными, но привести полный списокъ относящихся сюда видовъ по наблюде- HiAMb моихъ предшественниковъ.

Матералъ для этой работы любезно доставили мнЪ: И. Я. Шевыревъ и А. А. Силантьевъ въ ПетербургЪ, проф. Г. А. Кожевниковъ, зав$дывающй Зоологическимъ музеемъ Mo- сковск. Университета, C. А. Мокржецкий, завздываюний музеемъ Таврическаго Земства, P. Г. Шмидтъ въ Тифлисф, К. 0. Ангеръ Bb Acxa6amb и JI. K. Круликовский въ СарапулЪ. BCBMB этимъ лицамъ я свидЪтельствую 3/[bCb мою глубокую признательность.

Evania Fa br.

1. E. dimidiata F a b r. ?).

Показанъ: Schlett. (Monogr.): Закавказье, Асхабадъ.—А. II. Семеновымьъ (Revisio: Баку (A. Гебель), Асхабадъ, Чули (А. II. Cemenoss).—Kieff. (Spec.): TypkMenis.

Найденъ еще: Bb Арешскомъ у. Елисаветпольской губ. (P. Г. Шмидть, колл. Тифлиескаго музея); въ МервЪ и Красноводскв (колл. K. 0. Ангера).

Kohl, Fr. Evania Schlettereri (Ann. Naturhistor. Hofmus. Wien., vol. VII, 1892).

Mocozonss, H. A. Списокъ перепончатокрылыхъ насфкомыхъ, собран- ныхь въ Подольскомъ ybaıb Московской губ., 1905, стр. 17.

Schletterer, Aug. Die Hymenopt.-Gruppe der Evaniiden monogra- phisch bearbeitet. (Ann. Naturhistor. Hofmus. Wien., vol. IV, 1889).

Semenov, A. de. Revisio Hymenopterorum Musei Zoolog. Acad. Caes. Sc. Petrop. Ш. Evaniidae. (Bull Acad. Sc. St.-Pétersb. Année 1893, vol. 3, pp. 197—218). 1894.

Шевыревъ, И. A. Списокъ сверлоносныхъ перепончатокрылыхъ, BeTrps- чающихся въ Харьковской и Полтавской губерняхъ. (Труды Общ. Испыт. При- роды при Харьков. Универс., томъ XVII, 1883).

Szépligeti, Neue Evaniiden aus der Sammlung des Ungar. National- Museums (Annal. Mus. Nation. Hungar., I, 1903, pp. 364—395).

Ülpomenscxii, B. A, Marepiaus для ouromouorin Харьковской губ. Ш. Списокъ перепончатокрылыхъ, встр®чающихся въ Харьковской губ. (Труды Общ. Испытат. Прир. при Харьков. Универс., томъ ХУ, 1881).

Ярошевсктй, B. А. Перечень Evaniidae, найденныхъ въ Харьковской губ. (Труды Общ. Испыт. Прир. при Харьков. Универе., row» XXIV, 1890, стр. 385-— 397).

3) BhpoarHo сюда же относится, какъ синонимъ, Е. caspia Eich w.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

2. E. punctata Brullé.

Показанъ А. IL Семеновымъ (Revisio): южн. берегь Крыма (Видгальмъ.).

3. Е. schlettereri Kohl.

Показанъь Ков Гемъ: Кавказъ, безъ точнаго обозначен1я MBCTA. Найденъ еще: BB Арешекомъ у. Елисаветпольской губ. (P. Г. Шмидтъ, колл. Тифлиеек. музея).

Brachygaster Leach. 1. B. minuta Oli v.

Показанъ: Schlett. (Monogr.) Poccis, безъ точнаго yka3aHis мЪста.—А. II. Семеновымъ (Revisio): Выборгск. губ. (Tepioxn) (D. Моравицъ). -- В. А. Ярошевскимъ (Перечень): окрестн. Харькова (Куряжекй монастырь).

Найденъ еще: Лагодехи, Тифлисской губ. (12. V. 1897, Л. Ф. МлокосЪвичъ, моя колл.) и Нальчикъ, Терек. обл. (моя колл.).

Gasteryption Lat r.

1. G. foveiceps Sem.

Показанъ A. IL Семеновымъ (Revisio Харьковск. губ. (20. VI, И. Я. Шевыревъ).

2. G. tournieri Schlett.

Показанъ: А. II. Семеновымъ (Revisio) [все сборы A. И. Яковлева]: Ярославеюмй y., Яросл. губ., на цв. Pastinaca, 16, УП; Данковеюмй y. Рязанек. губ. Крымъ; Лохвицюй у. Полтавской губ. (найденъ И. Я. Шевыревымъ, 13. VI. 1882).

3. G. ignoratum Kieff.

До сихъ поръ He былъ показанъ въ Poccin; былъ найденъ только во Франщи.

Оказался y насъ въ Крыму: Ялтинеюмй у. [Чаталь-Кая (Симфе- ропольеый музей) и Алупка (Зоол. муз. Моск. Универс.)] и Судакъ, Tapp. губ. (взятъ 21. У. 1904, I. К. Глазуновымъ, колл. Симфероп. музея).

4. G. goberti Tourn.

До сихъ поръ He былъ показанъ BB POCCIH; былъ найденъ въ Beurpiu и Bo Франши.

Найденъ въ Геокъ-тапа, Елисаветпольской губ. (взятъ А. Б. Шелковниковымъ, колл. Тифлисск. музея).

5. G. pedemontanum Tourn.

Показанъ: Schlett. (Monogr.): Apmenisa (дол. Аракса) и Закав- казье (Еленендорфъ).--А. IL. Семеновымъ (Revisio); Финляндя

Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2.

(Экенесъ, A. Моравицуъ, 19. УП. 1859); Capenra, Саратовской губ. (А. Беккеръ); Закавказье (Абастуманъ, А. И. Яковлевъ) и цен- тральная Сибирь (Красноярскъ, P. Моравицуъ,. - В. А. Ярошев- скимъ (Перечень): окрестн. Харькова, на цв. зонтичн. растений.

Найденъ еще: въ Ярославск., у. (Бердицыно, 6. УП, на цв. Pasti- паса, А. И. Яковлевъ); Хоста, Черноморск. губ. (11. VI. 1907, колл. А. А. Силантьева); Ялтинеюй y. (Читаль-кая) (Симфероп. музей) и Судакъ Таврич. губ. (1. VI. 1904, Д. К. Глазуновъ, колл. Сим- фероп. музея).

6. G. terrestre Tourn.

Показанъ: Sehlett.(Monogr.): Еленендорфъ, Елисаветпольской ry6.—A. IL. Семеновымъ (Revisio): Яроелавек. у. (23—80. УП. А. И. Яковлевъ).

Найдень еще: въ Юрьевскомъ y. Владим. губ. (C. Н. Па- щенко, моя колл.) и въ Симферопольскомъ y. Таврич. губ. (19. УП. 1901, колл. Симфероп. музея).

7. G. thomsoni Schlett.

Очень распространенный видъ, повидимому встрЪчаюцщийся всюду; къ нему вЪроятно относится Ichneumon jaculator старинныхъ авторовъ, какъ To: Cederhjelm'a (показань для Петербурга), Двигубскаго (показанъ для Москвы) и K awalls (Foenus jacu- lator; показанъ для Курлянди и Лифляндим).

Показанъ: Schlettereroms (Monogr.): въ Закавказьи.—А. II. Семеновымъ (Revisio: Финляндя (Экенесъ, А. Моравицъ}; Петербургъ (16. УП. 1862, 28. УП. 1864, А. Моравицъ); Боровичекй у. Новгородской губ. 16. VI. 1891, А. И. Яковлевъ); Яроеславеюмй у. Яросл. губ. (13. УП, 30. УП, 30. VI. 1890; 21—23. VI, 19. УП. 1891, А. И. Яковлевъ, на цв. Pastinaca и Anethum).—H. А. Мосоловымъ (Списокъ): Bb Подольск. у. Моск. ry6.—B. А. Ярошевскимъ (Пе- речень): въ окрестн. Харькова, окрестн. Славянска и около Тростянца, на цв. зонтичн. растенй, около усохшихъ деревьевъ и кустарни- кахъ. И. Я. Шевыревымъ: въ Лохвицкомъ у. Полтавекой губ. (Бербенцы).

Найденъ еще: Владимръ на КлязьмЪ и c. Capua, Нижегородек. губ. (Н. А. Казанский, въ моей колл.); Уржумъ и Малмыжъ Вят- ской губ. (Л. К. Круликовск!й, въ моей колл.) Юрьевекй у. Владим. губ. (С. Н. Пащенко, въ моей колл.); Хоста, Черном. губ. (колл. А. А. Силантьева); Bbapcrilt y. Гродн. губ. (Зоолог. музей Моск. Универс.); Московеюй у. (Крыларекое, Г. А. Кожевниковъ, Зоол. музей Моск. Универе.); okpeerH. Тифлиса (Зоол. музей Mock. Универс..).

8. G. vagepunctatum Costa.

Показанъ А. II. Семеновымъ (Revisio) въ Харьковской губ. (26. VI. 1881, И. Я. Шевыревъ,.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

=. 2

9. 6. sabulosum Schlett.

Показанъ A. Il. Семеновымъ (Revisio) въ вост. Сибири: Минусинекъ (D. Моравицъ), горы Бурея (n-pp Радде) и Амуръ (д-ръ A. Ul penx pb).

10. G. dimidiatum S e m.

Показанъ A. II. Семеновымъ (Revisio): p. Аму-дарья, близь Петро-Александровека (Мильбергтъ, VI. 1875).

11. G. anachoreta, sp. n.

d. Niger, antennarum seapo rufescenti, mandibulis, tegulis et abdominis segmentis apice (ultimo penultimoque exceptis) pedibusque anterioribus (4), coxis exceptis, fulvis; coxis omnibus pedibusque posticis fuscis, tibiis postieis albo-annulatis, tibiis anticis et mediis albo-lineatis, tarsis mediis basi albo-annulatis, anticis maxima ex parte albis. Alis hyalinis, nervis fuscis, stigmate dilute fulvo.

Capite, collo thoraceque argenteo-pubescentibus. Capite vix niti- dulo, indistinete microscopice punctulato; parte occipitali subelongata, obeonicä, margine postico nec foveolato, nec reflexo; distantià inter marginem occipitalem et ocellos posteriores multo longiore quam spa- tium inter ocellos posteriores; hoc flagelli artieulo 2-0 fere sesqui longiore; distantià ocellorum posteriorum ab oculis flagelli articulum 1-um distincte superante. Genis brevibus. Antennis haud longis, flagelli articulo 1-0 haud transverso, 2-0 1-0 parum longiore (4:5), 3-0 praece- dentibus duobus simul sumptis vix longiore (9:10). Collo haud longo. Pronoti utroque angulo humerali denticulo armato. Mesonoto subnitido, inaequaliter sculpturato: tenuiter punctulato et deinsuper antice remote et fortiter punctato, post suturam crenulatam in medio magis confertim ortiterque punctator et tenui£er transversim striato; lineis divergentibus laevigatis parum distinetis. (Scutello destructo). Mesopleuris tenuiter fere microscopice punctulatis, medio impressis et remote punctatis. Segmento mediano haud grosse subretieulatim punctato. Coxis posti- eis superne sat distinete transversim striatis. Metatarsis postieis arti- culis reliquis simul sumptis subaequalibus. Long. 8 mm.—9 ignota.

Turkestan: laeus Aral.

Островъ Чушка-басъ, на Аральскомъ mops. 1 $ найденъ 23. VII. 1900 Л. C. Бергомъ (3001. музей Mock. Универс.).

12. G. sibiricum S e m.

Показанъ A. II. Семеновымь (Revisio) изъ Сибири (Краено- ярекъ, D. Моравицъ).

13. 6. distinguendum Schlett. (granulithorax Sehlett, non JI, OUR T n.). Показанъ Schlett. (Monogr.): Закавказье (Еленендорфъ, Ели- саветпольекой губ.). Найденъ еще въ Таврич. губ.: Судакъ (27. V. 1904, Д. К. Гла- зуновъ, колл. Симфероп. музея). Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2.

=:

14. G. kriechbaumeri Schlett.

Показанъ A. II. Семеновымъ (Revisio): с.-в. бер. Байкала Grp» Радде).

> 15. G. bergi, sp. n.

d. Niger, abdominis segmentis 3-0--6-0 dimidioque apicali 2-1 rufo-aurantiacis, 3-0—5-0 utrinque fusco-notatis, tegulis rufo-marginatis, pedibus nigris, anticis (coxis exceptis) tarsisque mediis fulvis, femori- bus mediis apice tibiisque ex parte rufescentibus, tibiis omnibus basi albo-annulatis, tarsis posticis apice rufescentibus. Alis hyalinis, nervis fuscis, stigmate testaceo.

Capite, collo thoraceque albo-pubescentibus. Capite nitido, vix visibiliter punctulato, parte occipitali mediocriter brevi, subhemis- phaerica, margine postico aeuto, haud foveolato; distantià inter mar- ginem occipitalem et ocellos posteriores artieulum 3-um flagelli distinete superante; spatio inter ocellos posteriores longitudinem artieulorum flagelli 1-i et 2-i unitorum aequante. Antennis modice longis, flagelli articulo 1-o haud transverso, 2-0 hoe distincte longiore (5:7), 3-0— 2-0 plus quam duplo longiore (7:16). Collo brevi. Pronoti utroque angulo humerali denticulo armato. Mesonoto suberibrato-punetato, inter puncta tenuiter punctulato, suturam crenulatam versus et post suturam, in medio, magis confertim punctato, punctis partim in rugas confluenti- bus; lineolis divergentibus nullis. Scutello subremoto grosse punctato. Mesopleuris rugoso-punctatis. Segmento mediano fortiter reticulato. Coxis posterioribus transversim striatis. Metatarsis posterioribus arti- culis reliquis simul sumptis haud brevioribus.—Long. 12 mm.—9 ignota

Turkestan: Kazalinsk.

ld (колл. Soon. Музея Моск. Универс.) взятъ 4. VI. 1900, въ КазалинекЪ, Сырдарьинск. 061, Л. C. Бергомъ; ему и по- свящается этотъ видъ.

16. G. erythrostomum D à h 1 b. 1).

OTOTB pK и малоизвЪетный видъ найденъ впервые въ Росси: 1 экземпляръ (9) имЪется въ колл. 3001. Музея Моск. Уни- верс. изъ БЪльскаго у. Гродненской губ.

17. @. insidiosum Зем.

Показанъ А. Il. Семеновымьъ (Revisio: изъ Калмыцкой степи, Астрах. губ. (А. Беккеръ).

4) Schletterer (Monogr., рр. 409—410), приведя ouncanie этого вида, данное Dahlbo m’oms, высказываеть предположене, что это только сЪверная форма G. freyi Tourn. Но у этого nocabanaro вида (y Q) 8-й членикъ жгу- тика усиковъ KOPOTKIM, равный одному второму, тогда какъ y 9 G. erythrosto- тит Dahlb. ow» равенъ двумъ первымъ членикамъ вмЪст%; поэтому его нужно считать самостоятельнымъ видомъ.

Revue Russe d'Entom, X. 1910, 1—2.

18. G. intermedium S e m.

Описанъ A. II. Семеновымъ (Revisio) по экземплярамъ изъ Петербургской губ. [Лужеюй y. (Сольск!й) и Гдовеюмй y. (Соболевсктй)].

19. G. pyrenaicum Guér.

Показаньъ Schlett. (Monogr): Закавказье. A. II. Семе- новымъ (Revisio): южн. бер. Крыма (Видгальмъ), Сарепта, Саратовек. губ. (А. Беккеръ), Лагодехи, Тифлисек. губ. (Л. Ф. МлокосЪвичъ), Копетъ-датгъ, Закаеп. обл. (19—30. IV. 1888, A. IT. Семеновъ). В. А. Ярошевскимъ (Перечень): окрестн. Харь- кова, на цв. Huphorbia.

Найденъ еще: Хоста, Черноморск. губ. (5. VI. 1902, колл. А. А. Силантьева) и Судакъ, Таврич. губ. (21. У. 1904, Д. K. Глазуновъ, колл. Симфероп. Музея).

20. 6. freyi Tourn.

Показань Schlett. (Monogr.) Закавказье (Еленендорфъ, Ели- саветпольск. губ.) и В. A. Ярошевскимъ (Перечень): окрестн. Харькова, на терновникЪ, пораженномъ тлею.

21. 6. fallaciosum S e m.

Показанъ А. II. Семеновымъ (Revisio): Минская губ. (И. Я. Шевыревъ).

22. 6. dubiosum Sem.

Показанъ A. IL Семеновымъ (Revisio): Лисино, Петер- бургек. губ. (И. Я. Шевыревуъ, 23. VI. 1885).

23. 6. obsoletum S e m.

Описанъ А. II. Семеновымъ (Revisio) по 1 экз. изъ Пен- зенской губ. (A. Чекановский, 17—18. VI. 1864).

24. 6. nigrescens Schlett.

Показань А. Il. Семеновымъ (Revisio okpeerH. Харь- кова (Куряжеюй монастырь; найденъ И. A. Шевыревымъ на цв. Huphorbia, 7. VI. 1884).

25. G. coniceps Sem.

Описанъ А. IL Семеновымъ (Revisio) по 1 экз. изъ южн. Туркестана: Алай, на p. Кизилъ-су (Громбчевский, 20. VI. 1889).

26. G. rubricans Guér.

Показанъ Schlett. (Monogr.): Самара [,Turkestan (Samara)“!]. А. II. Семеновымъ (Revisio): Bb Крыму (И. Я. Шевыревъ) и въ ТашкентЪ (Балосогло). В. А. Ярошевскимъ (Перечень): окрестн. Харькова. Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2. 6*

Найденъ еще: въ ЯрославлЪ (H. H. Ширяевъ, моя колл.); въ Юрьевскомъ у. Владим. губ. (Т. С. Чичеринъ, моя колл.); въ Ялтинскомъ у. (Чаталь-кая, колл. Симфероп. Музея); въ АсхабадЪ

D

и Копетъ-дагВ (колл. К. OÖ. Ангера). 27. 6. affectator Г.

Самый обыкновенный и распространенный видъ въ Европ. Росси.

Показанъ уже (какъ Ichneumon assectator) Cederh jelm'om® для Петербурга и Двигубскимьъ (ed. 1) для Москвы, а Ка- | Гемъ (Вейг., какъ Foenus assectator) для Лифлянд!и и Курлянд!и.— А. I. Семеновымъ онъ приведенъ (Revisio) изъ елЪдующихъ Mberb: Финляндя (Экенесъ, A. и Ф. Моравицы); Петербургъ (26. V, 2, 10. VI. 1861); Луга, Петерб. губ.; Боровичекий у. Новгор. губ. (16. VI. 1891, А. И. Яковлевъ); Ярославекй у., Яросл. губ. (ua цв. Pastinaca, 13. УП. 1891. А. И. Яковлевъ); Данковскй y., Рязанск. губ. (31. V, 2, 28, VI. 1890, A. IL Семеновъ); Раненбургек. y. Ря- занекой губ. (1. УТ. 1890, A. II. Семеновъ); Пенза (А. Чеканов- ск1й); Харьковская губ. (9. VI. 1884, И. Я. Шевыревъ); Сарепта, Саратов. губ. u Дербентъ, вост. Кавказъ (А. Беккеръ); Закавказье, Делижанъ (7. VL 1879, А. Брандтъ); Иркутская губ. (Падунъ, на р. Anrapb, Чекановск!й); Амуръ (д-рь Л. Шренкъ.. В. А. Ярошевсктй (Матералы и Перечень) показываетъ: окрестн. Харькова и Лубны, Полтавск. губ.; а И. Я. Шевыревъ Лохвиц- Kilt у. Полтавек. губ. и въ Крыму.

Найденъ потомъ еще: въ СарчЪ (Нижегородск. губ., Н. А. Ка- занск!й), въ Вятской губ. (Малмыжъ и Уржумъ, JI. К. Крули- KOBCKiit, моя колл.), Хоста, Черноморск. губ. (11. VI. 1907, колл. А. А. Силантьева) и БъЪльеюй y. Гродн. губ. (Зоол. Муз. Mock. Универс.).

28. 6. schevyrevi Sem.

Описанъ A. II. Семеновымъ (Revisio) по экз. изъ Лохвиц- karo у. Полтавской губ. (И. A. Шевыревтъ, 3. VI. 1882).

Aulacus Jur. 1. A. striatus Jur.

Показанъ уже Kawall’emp (Beitr) Курляндя (rop. Пос- сенъ, въ древесинЪ ольхи, какъ паразить Xiphydria camelus).— Schlett. (Monogr) Харьковъ. B. А. Ярошевскимъ (Пере- чень): въ окрестн. Харькова (около Куряжекаго монастыря, въ Братекомъ лЪсу, найдено 11 9, одна на листЪ ольхи, остальныя на стволЪ усыхающей вербы). А. II. Семеновымъ (Revisio): въ Данковскомъ у. Рязанск. губ. (6. VI. 1890, на сухомъ стволЪ березы, близъ MBCTA выхода Xiphydria camelus L.).

Найдень еще въ УржумЪ Вятской губ. (Л. К. Круликов- CKIH, моя колл.).

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

nr

Pristaulacus Kieff.

1. Pr. schlettereri Kieff. (= Aulacus patrati Schlett, non Serv.).

Показанъ: Schlettereromb (Monogr., А. patrati) для Поль- ши.—И. Я. Шевыревымъ (Aulacus striatus, по Ярошевекому}: Лохвицк. у. Полтавек. губ. —В. А. Ярошевекимъ (Перечень, А. patrati): окрестн. Харькова (на плетняхъ и деревянныхъ по- стройкахъ, на листьяхъ Corylus avellana и на терновникЪ, поражен- номъ тлею).—А. IL. Семеновымъ (Revisio, A. patrati): окрестн. Харькова (Бабаи и Куряжъ, И. Я. Шевыревуъ, 18, 23. VI. 1883, 4. УП. 1884).

2. Pr. chlapowskii Kieff.

Описаньъ Kiefferomb (Note, 1900) изъ Европ. Pocein, безъ точнаго YKASAHIA мъета.

3. Pr. bimaculatus Kieff.

Описань Kieffer'oMB (тамъ-же) по экз. CB восточнаго Кавказа.

4. Pr. gloriator F à b r.

Berpbuaeres въ западной ЕвропЪ (Германя, ABcrpis, Bexrpia и Балканеюй полуостровъ), Bb Poccin же не былъ показанъ.

1 экз. (9) нашелея въ колл. И. Я. Шевырева, съ помЪткой „Ацхуры“ (близъ Боржома, Закавказье).

5. Pr. galitae Grib.

Очень pbjkiit видъ, описанный Gribodo (Ann. Mus. Civ. Stor. Nat. Genov., XIV, p. 339) по экз. cb oerpoBa Галита, близъ Туниеа и, повидимому, нигдЪ больше не JoBHBMÜCH.

Найдень въ Крыму (Кучукъ-узень, 27. VI. 1901; 1 9, въ колл. Симфероп. Музея).

6. Pr. morawitzi S e m.

Описанъ A. IL Семеновымъ (Revisio) по экз. изъ Закаешй- ской обл. (вЪроятно, Асхабадъ или горы Копетъ-дагъ).

Semenovius Bradley 5). (Semenowia Kieff., praeoccup., Anaulacus S e m., praeoccup.).

1. S. sibiricola S e m.

Описанъ A. II. Семеновымъ (Revisio, Aulacus sibiricola) no экз. изъ сЪв.-вост. Сибири (p. Нижняя Тунгузка, А. Чеканов- paid 12. VILE 1873).

5) Bradley, J. Ch. The Evaniidae, Ensign-flies, an archaic family of Hymenoptera (Trans. Amer. Ent. Soc., XXXIV, 1908), pp. 120, 123.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

=

А. Н. Кириченко (С.-Петербургъ).

Hemiptera-Heteroptera окрестностей г. Вельска, Bono- годской губернии.

Въ первомъ Tomb „Русскаго Энтомологическаго Обозрънйя“ 1) A. И. Яковлевъ обращалъ внимане русекихъ энтомологовъ на полную неизелЪдованность полосы европейской тайги сЪвера Poc- ein: Вологодской губ., сЪверной части Костромской и южной Архан- гельской въ энтомологическомъ отношения. Призывъ этотъ He осталея безъ отвЪта, и результатомъ его для первой изъ названныхъ гу- 6epuiit мы HMbeMb недавно появившйея большой списокъ жестко- крылыхъ преимущественно окрестностей Вельска, Вологодской губ., опубликованный JI. В. Померанцевымъ ?) (при близкомъ уча- сти покойнаго А. И. Яковлева) на основанйи собетвенныхъ сбо. ровъ автора.

Нижеслздующий списокъ составленъ по матер!аламъ, которые были собраны Д. В. Померанцевымъ попутно болЪе или MeHbe случайно) при коллектировани насЪкомыхъ въ той-же сЪверо- западной части названной губернши. Высоюй интересъ, предетав- ляемый фауной европейской тайги, совершенно неизвЪетной въ oTHomeHin Hemiptera, оправдываетъ, надЪемся, появлене въ печати даже столь незначительнаго по числу видовъ перечня, какъ пред- лагаемый здЪеь.

Cydnidae.

1. Sehirus biguttatus Lin n. Глинница, 12, 13, 15. V, въ ловчихъ ямахъ; наносы р. Вели, 14. У, 18. УП; д. Прилуки, 8. VI.

Pentatomidae.

. Sciocoris umbrinus Wolff. Глинница, 13. 2 въ ловчей ямъ; Ракуло- Hos товское, 13. V.

3. Neotiglossa inflexa Wolff. Глинница, 4, 9. NV на лету; наносы

р. Вели, 18. У.

1) Русск. Энтом. Обозр., I, 1901, стр. 300.

2) À. Померанцевъ, Списокъ жуковъ окрестностей города Вельска и другихъ мфстъ Вологодской ryGepuim. Horae Soc. Ent. Ross. т. XXXVIII, 1908, стр. 421—506.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

ИР

4. Carpocoris purpureipennis D e g. Наносы р. Вели, 10. V.

5. Dolycoris baccarum Lin n. Глинница, 12, 13, 15. V; 13. УП.

6. Eurydema oleracaea Linn. —5. IV, въ пнЪ.

7. Rhacognathus punctatus Linn. Виеслянская дача, 8. V, въ co- CHOBOMB бору; Устьянек. дача, 7. V, на лету.

8. Zicrona coerulea Lin n. Глинница, 24. IV.

9. Elasmucha fieberi J ak. Глинница, 3. VI.

Coreidae.

10. Syromastes marginatus Linn. c. Дмитровское, VI. 11. Arenocoris spinipes Fall.—Be:tbek5, 27. IV; наносы p. Вели, 12. V. 12. Therapha hyoscyami Linn. Прилуки, 8. VI.

Berytidae. 13. Berytus minor H.-S. Глинница, 2. VI.

Lygaeidae.

14. Nysius (Nithecus) jacobaeae Schill.— Вельекъ, 22. VII.

15. Geocoris ater Fa br. Вельекъ, наносы p. Вели; Глинница.

16. Oxycarenus modestus Fall.— Глинница, 20. IV, подъ корой COCHOBATO пня.

17. Rhyparochromus chiragra Карт. Глинница, 2. VI.

18. Acompus rufipes Wolff.— Глинница, 14. V, Ha лету.

19. Trapezonotus (Gnopherus) anorus Flor. Глинница, 13. V, въ ловчихъ ямахъ; наносы p. Вели, 19. V.

20. Tr. (s. str.) arenarius Linn. Глинница, 17, 27. IV, 9, 15. V, на лету, подъ камнемъ, въ ловчихъ ямахъ; наносы р. Вели, 9, 19. У.

21. Sphragisticus nebulosus F all.— Глинница, 17, 27. IV, на лету.

22. Aphanus (s. str.) pini Lin n. Вельскъ, 5, 25. IV, въ пнЪ, подъ камнемъ; Глинница, 3, 7, 9, 12. V, на лету, въ ловчихъ ямахъ; на- носы p. Вели, 9, 17. V; Ракуло-Селовское, 12. VI, на землЪ.

23. Eremocoris plebejus Fall. Глинница, 15. IV, подъ щепками.

24. Eremocoris podagricus F a br. Глинница, кон. IX.

25.. Eremocoris erraticus Fa br. Глинница, 2, 3, 22, 26. V, подъ камнями, на землЪ; Ракуло-Селовское.

26. Scolopostethus puberulus Ногу. Глинница, 14. У, на лету, наносы р. Вели, 16. У.

27. Gastrodes abietis Linn.— Глинница, февраль, въ комнатЪ; 4. V, на лету.

28. G. ferrugineus Lin п. Наносы р. Вели, 9. У.

Aradidae.

29. Aradus erosus Fall.— Глинница, 9. V, на лету.

30. Ar. corticalis Linn. Глинница, 12. IV, 9. 10. У, 19. VI, на пнЪ, на лету и кошенемъ; c. Дмитр1евское, 14. У; Удинская дача, Устюжск. y., 14. VI.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

31. A. betulinus Fall. Глинница, 10. У, 27. VI.

32. A. pictus Baer. Глинница, 2. VI.

33. A. lugubris Fall. Глинница, 9. V, на лету.

34. A. laeviusculus Reut. v. simillimus Re ut. Глинница, 17. IV, 9. V, на лету.

35. A. crenaticollis Зай1Ъ. Глинница, 9. V, на лету.

Reduviidae.

36. Harpactor annulatus L i n n. Вознесенское, 6. VI.

Nabidae.

37. Reduviolus (s. str.) ferus Linn. Глинница, 17, IV. 38. В. (s. str.) ericetorum Scholtz. Глинница, 3. V.

Anthocoridae.

39. Anthocoris nemorum Linn. Глинница, 27. ТУ, 4. У, 3. VI; na- носы p. Вели, 4. УШ.

40. Scoloposcelis pulchellus Z ett. Глинница, мартъ, подъ корой еловаго отруба.

Acanthiidae.

41. Acanthia (s. str.) saltatoria Linn. Глинница, 3. У; наносы р. Вели, 16. IV; наносы p. Baru, 9. IV; Удъльная дача, 18. IV.

42. А. (s. str.) c-album ЕтеЪ. Наносы р. Вели, 16. IV, 15. V.

43. А. (s. str.) pallipes F a br. Глинница, 2. V.

44. A. (Chartoscirta) elegantula Fall. Наносы p. Вели, 18. V.

Capsidae.

45. Calocoris roseomaculatus De Geer. Глинница, 9. УП.

46. Lygus (s. str.) pratensis Linn. Глинница, 4, 9. V, 19 VI, на лету, кошешемъ; наносы p. Вели, 24. IV, 10, 12. V; Вельекъ, 5. IV, pb umb; Вознесенеско-Хорошевская дача, 10. У; Устьяновское лъЪен., 13. IV, на лету; Троицкъ, 15. V и Виелянск. д. 8. V. (61. р. Пе- чоры); Дюковекая, 15. V; e. Дмитровекое, 14. У; Заполье, 15. IV; Го- powcr. m. 8. V.

47. L. (s. str.) rubricatus F all. Глинница, 3, 4. V; наносы p. Вели, 9, 10. У.

48. Stenodema (Brachytropis) calcarata F al 1. Глинница, 1, 9, 13, У. 9. VI.

49. Stenodema (s. str.) holsata F a br. Глинница, 19. VI.

50. Leptoptera dolabrata L i n n. Дюковекая, 29, VI. 1. Euryopicoris nitidus Мех. c. Дмитровское, 18. V. 52. Plagiognathus arbustorum Fabr. Глинница, 11. УП.

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2.

d -—

Nepidae. 53. Nepa cinerea Linn. Наносы p. Вели, 21. V. Corixidae. 54. Corixa striata Linn.— Вельск., 7. V; Глинница 15. IV.

55. C. abdominalis Fieb.— Хорошевская дача, 1. V; Вельекъ,

56. Callicorixa praeusta F i e b. Вельскъ, 9. V. 57. Cymatia coleoptrata F a b r. Наносы p. Вели, кон. IV.

Приведенный сейчасъ перечень 57 видовъ, конечно, бЪденъ въ количественномъ отношении, что вполнЪ объясняется случайнымъ характеромъ сборовъ, HO по своему качественному составу онъ 3à- служиваетъ полнаго внимания.

Особенно интересенъ фактъ нахожденя Scolopostethus puberulus Ногу. (извЪетнаго для Poccin лишь изъ Москвы), сравнительно недавно (1887) отличеннаго отъ сосЪднихъ видовъ а потому недоста- точно еще изученнаго въ морфологическомъ отношении и съ совер- шенно невыясненнымъ географическимъ распространенемъ. Отсут- стве его въ спискахъ Финлянди, C.Ilerepóyprekoit и Прибалти- скихъ губернй, повидимому, случайное.

Aradus erosus Fall. извЪетенъ былъ до сихъ поръ въ Poceiu изъ Финляндии, С.-Петербурга и Екатеринбурга.

Aradus laeviusculus Reut. v. simillimus Reut. извЪетенъ лишь изъ Финлянди. СЪверный видъ этотъ (основная форма—въ Hop- веги, Лапланди и Финляндии) не доходить даже до С.-Петер- бурга.

Scoloposcelis pulchellus Zett. извЪетенъ въ Poccin лишь изъ Финлянди и Лифляндекой губ.

Интересно упомянуть здЪеь, что почти веЪ экземпляры сем. Aradidae, относяцаеся къ 7 видамъ, отмЪчены этикеткахъ, какъ пойманные на лету, то есть BHb ихъ обычнаго мъстонахожденя. Это обстоятельство указываетъ на особенно богатую фауну ихъ Bb предълахъь Вологодской губ. Достаточно хорошо изученная (въ гемиптерологическомъ отношен!и) Петербургекая губ. наечиты- BaeTb лишь ll видовъ, а исчерпывающе изслЪдованная Финляндя на всемъ своемъ проестранствЪ —-16.

Русск. Энтом. O603p. X. 1910. 1—2.

c

А. А. Яхонтовъ (Москва).

Признаки холодовой формы у кавказской разновидности Vanessa io L. (? var. sardoa Stgr.). (Lepidoptera, Nym- phalidae).

T5 кавказеке экземпляры Vanessa io L., kakie MHS пришлось видЪть изъ Тифлисской (БЪлый Ключъ, VI. 1897) и Бакинской (Ky- сары, 1900) губ., уже съ перваго взгляда отличаютея отъ обыкно- венной формы своими крупными paaMbpaMH и болЪе свЪтлою окра- скою на OOBUXb сторонахъ крыльевъ. На сЪЗверномъ КавказЪ, въ окрестностяхь ЖелЪзноводска обыкновенно встрЪчаются бабочки, болЪе сходныя съ европейскими, HO и изъ этой мъЪетности C. H. Алфераки приводитъ въ своемъ спискЪ одну 9, пойманную имъ въ 1юлЪ 1874 г.у г. Бештау, которая „по огромной величинЪ и болЪе свЪтлой окраскЪ напоминаетъ... экземпляры var. sardoa 5% с г.“ (Труды Русск. Энтом. Общ. X, 1876). МнЪ не случалось видЪть на- стоящихъ сардинскихъ или сицилйекихъ sardoa, и я не могу судить, насколько близко подходитъ къ этой формЪ кавказская разновид- ность V. io, которая кромЪ величины и болЪе свЪтлаго тона отли- чается отъ типа еще видомъ глазчатаго пятна на переднихъ крыль- яхъ,—особенность, He упоминаемая въ слишкомъ краткихъ ONHCA- шяхъ сардинской формы. Этотъ рисунокъ y кавказекихъ особей до извЪстной степени теряетъ характеръ „павлиньяго глаза“ велЪд- cTBie COKpameHiA въ немъ числа синихъ чешуекъ, и его фиолетовая часть въ значительной MBPB вытЪенена продолженемъ основного красноватаго фона, а синяя окраска его наружной половины сокра- тилась до 3—4 краевыхъ лунокъ, обведенныхъ черными контурами. Такимъ образомъ на КавказЪ, Tab летаютъь Takia характерныя „тепловыя“ формы (или морфы, по терминологи, предложенной A. II. Семеновымъ-Тянъ- Шанскимъ), какъ Vanessa urticae L. m. turcica Stgr. и Polygonia c-album L. m. hutchinsoni Robson (nocx'Bx- HAA OCOÓeHHO сильно KOHTPACTHPYETB съ холодовою морфой, полу- ченной послЪ 25-дневнаго пребыван!я куколки на льду), родетвенная имъ V. io не только не обнаруживаетъ сходетва съ соотвЪтетвующей формой, получаемой при опытахъ и имЪющей HBCKOJIBKO болЪе тем-

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

E 15 =

ную окраску и eHulbHbe выраженное глазчатое пятно, à, напротивъ, и по окраскЪ и по рисунку очень близка къ m. fischeri’ Stdfss., выведенной первоначально при опытахъ CB пониженною темпера- турой.

Отклонен!я съ „холодовыми“ признаками при дзйетв!и на Ky- колку повышенной температуры получались экспериментаторами неоднократно, и E. Fischer ставитъ появлен!е ихъ BB зависимость отъ болЪе высокихъ степеней тепла—отъ + 36° до + 41° IL, тогда какъ „тепловыя“ разновидности вызываются нагрЪванемъ куколки oTb + 35° до + 36° Ц. (экземпляры V. urticae съ характерными при- знаками холодовой морфы, полученные въ результатЪ 2- и 3-крат- ной 11/2 часовой экспозищи при температур отъ + 41° до + 43° Ц., можно было видЪть въ коллекщи Il. А. Косминскаго, которая была выставлена въ Зоологическомъ Myseb Московскаго Универси- тета во время ХП-го СъЬзда естествоиспытателей и врачей). Въ естественныхъ условяхъ „холодовыя“ отклоненя, возникающия при дъйетви зноя, наблюдаются гораздо pb;ke, чЪмъ обыкновенныя тепловыя морфы, летаюпия въ южныхъ MBCTHOCTAXD или, BB елу- чаяхъ сезоннаго диморфизма, въ жаркое время года; сюда, KDOM'b р»здкихъ единичныхъ отклонений (вродЪ упомянутой мною на стр. 125 УП-го т. „Руеек. Энтом. ОбозрЪн1я“ Vanessa urticae, близкой къ var. polaris Stgr. и пойманной на rorb Нижегородекой губ. жаркимъ JBTOMB 1906 r.), относятся бабочки непостоянныхъ, „еверхемЪтныхЪъ“ (по выраженю JI. В. Круликовскаго) генеращ, развивающихся Bb концЪ особенно знойныхъ JIBTHHXB Ce30HOB'b, какъ, напримЪръ, описанная мною на стр. 159 Ш-го т. „Русск. Энтом. O603p.* осенняя морфа Pieris daplidice L., получившая впослЪдетв1и назване var. jachontovi Krul. CymecrBoBaHie же въ южной области постоянной формы CB „холодовыми“ признаками приходится, насколько MHB H3BBCTHO, отмЪчать впервые для V. io 1) и оно можетъ быть поета- влено въ связь съ TBMA особенностями этого вида, на которыя ука- зываеть Standfuss (Handbuch d. paläarct. Grossschmetterlinge, p. 276—277; pyCCK. переводъ, erp. 159).

По своему облику V. io очень сильно отличается OTD общаго типа DOJICTBeHHBIX'b ей формъ и должна считаться филогенетически очень юнымъ видомъ, который подъ влянемъ холода замЪтно измЪняется, приближаясь обратно къ типу V. urticae (rToumbe,—1pi- обрЪтая сходство eb ея наиболЪе молодою формой ichnusa), и легко образуетъ m. fischeri; къ дальнЪзйшему же развит!ю типъ 10, по MHB- ню Standfuss'a, почти неспособенъ, такъ какъ Binnie тепла на куколку слабо отражается на BHBIIHOCTH бабочекъ и образующаяся

1) Впрочемъ, нфкоторые признаки болфе древняго характера, совпадающие ch „холодовыми“, имфются у представителей Vanessini съ крайняго востока Азш,—изъ Anonin и Восточной Сибири, что, вфроятно, зависитъ orb близости этихь странъ къ неарктической области, родин$ старфйшихъ типовъ родовъ Vanessa и Polygonia.

Русск. Энтом. OGosp. X. 1910. 1—2.

cu pie =

при этомъ форма мало характерна (почему и He получила особаго назван!я). ПозднЪйишие эксперименты показали, что въ результатЪ тепловыхъ опытовъ при извЪетныхъ условяхъ можетъ получиться опять таки атавистическая m. fischeri (аналогично появлен!ю m. po- laris послЪ дъйствя температуры въ + 36° и болЪе). Такимъ обра- зомъ наша обыкновенная V. 10, являясь почти крайнею степенью отклонення отъ типа Vanessa, предетавляетъ собою, такъ сказать, уже „тепловую“ форму, T.-e. форму, такъ же достигшую предзльной (для даннаго вида) степени прогрессивнаго измЪненйя, Kakb и Va- nessa итИсае L. var. ichnusa Bon. V. polychloros L. m. erythromelas Aust, V. xanthomelaena Esp. m. fervescens Stichel, Polygonia c-album L. m. hutchinsoni Robson ит. под. Слъдующей ступенью измЪненй, которыя дадутъ перечисленные виды, будетъ возвращенше къ холодовому типу (В.—рядъ Fischera) и V. 10 будетъ елЪдо- вать TOMY же правилу съ TOW однако разницей, что, образовавъ наи- болЪе прогрессивную форму—обыкновенный типъ—при болЪе низкой температур, чВмъ друге родетвенные виды, она даетъ форму елЪ- дующаго порядка (CB „холодовыми“ признаками m. fischeri) при TbXb климатическихъ условяхъ, которыя у COCB/IHHX'b видовъ вы- зываютъ пока еще только „тепловыя“ измЪненя —рядъ Fi- seher'a) Takia именно условя и имЪютъ MBCTO на КавказЪ *); мо- жетъ быть и var. sardoa, соотечественница расы ichnusa, кромЪ болЪе CBBTAIOH окраски имЪеть и друге признаки, приближающе ee къ m. fischeri, и совпадаетъ съ описанною выше кавказескою формой. hb сожалЪн!ю, var. sardoa, знакомая большинетву лепидоптерологовъ только по StaudingeronckoMy д!агнозу (,v. magna, saturatius fulva*^) и нигдЪ не изображенная, осталась неизвЪстною и Stand- fuss'y (op. cit., p. 263), и OH не могъ высказаться объ ея OTHOIIIeHIH къ полученнымъ имъ температурнымъ отклонен1ямъ.

KB высказаннымъ мною догадкамъ о происхожден!и особенно- стей кавказской морфы V. 10 я долженъ добавить, что paaBHTie теп- ловыхъ формъ въ южныхъ странахъ He требуетъ непремЪнно той высокой температуры, при которой оно совершается въ условяхъ опыта съ куколками изъ средней Европы. Не говоря уже o значени наслздетвенности, которое Standfuss (op. cit.) выяеняетъ на при- Mbpb палестинскихь Papilio machaon L., вмяюе теплаго климата еще въ стади гусеницы можетъ усиливать тотъ эффектъ, который производить пребыван!е въ теплЪ куколокъ и который H3BBCTeHB изъ опытовь Fischer'a; по крайней Mbpb мои прежне экспери- менты съ выкармливанемъ на холоду гусеницъ V. urticae (Русск. Энтом. Обозр., VI, erp. 19—16; УП, erp. 126) BMBCTB съ интересными

?) Чрезвычайно интересно было бы экспериментальное изел$доване кав- казской io на мЪфс1Ъ; MHB кажется возможнымъ предположить, что непродолжи- тельное охлажден1е кавказскихъ куколокъ привело бы къ европейскому типу, а болфе длительное пребыван1е mx» на холоду возвратило бы бабочкамъ харак- теръ m. fischeri.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

BE ame

опытами Pictet (Mém. de la Soc. de Phys. et d'Hist. Natur. de Ge- nève, vol. 35, fase. 1) показываютъ, что H3MBHEHIE внЪшнихъ условй и въ этой стади развит!я BO многихъ случаяхъ не остается безъ BIIAHIA на цвЪтовые и морфологичесве признаки бабочекъ. Поэтому при ближайшемъ анализЪ климатическихъ формъ, подобныхъ опи- санной кавказской разновидности У. io, изслЪдоване не должно ограничиваться одною только куколочной стадей, и метеорологиче- сюя услов1я жизни гусеницы также не могутъ игнорироваться и должны быть приняты въ разечетъ.

Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2.

B. Koschantschikov (St. Petersburg).

Beitrag zur Kenntnis der Aphodiini (Coleoptera, La mellicornia).

Aphodius (Plagiogonus) kricheldorffi, sp. n.

Schwarz, gewölbt, glänzend. Kopf schwach gewölbt, Aussenrand fein aufgeworfen, in der Mitte nicht stark ausgebuchtet, fein aber dieht punktirt; Stirnnaht deutlich. Halsschild gewölbt; an der Basis undeutlich, kaum sichtbar gerandet; Basalrand jederseits neben dem Schildehen schwach flach ausgebuchtet; Halsschild gleichmässig grob punktirt, mit eingestreuten feinen Punkten. Schildchen klein, dunkel, glatt. Flügeldecken einfarbig rotgelb mit angedunkelter Naht; gekerbt- gestreift, die Kerbpunkte greifen die flachen, kaum sichtbar punktirten Zwischenräume nicht an; Metatarsus kürzer als der obere Enddorn und etwas länger als die drei folgenden Glieder zusammen.

Wangen und Schultern an den Seiten lang, Halsschild kurz behaart.

Länge 3,5—4,55 mm.

Diese Art ist nur mit A. praeustus Ball, reitteri D. Kosh. und culminarius Rttr. zu vergleichen. Unterscheidet sich aber von ihnen sofort durch den gewölbten, breiten Körper, ansehnlichere Grösse und die flache Ausbuchtung des Basalrandes des Halsschildes jederseits neben dem Schildehen (ähnlich wie bei esimoides).

Von A. reitteri D. Kosch. unterscheidet sich die Art ausserdem durch die flachen Zwischenräume der Flügeldecken und die feinere Punktirung des Kopfes; von A. culminarius Rttr. durch die Färbung der Seitenränder des Halsschildes und der Flügeldecken, so wie durch den Ausschnitt der Spitze der Flügeldecken.

Die rippenförmige Wulst wird wie bei allen Plagiogonus-Arten durch die Vereinigung des 7-ten und 9-ten Zwischenraumes der Flügel- decken gebildet. Im abstürzenden Teil der Flügeldecken ist die Naht vertieft und alle Zwischenräume stark gewölbt.

Wüste Kujun-Kum bei Akmolinsk.

Diese die grösste von allen bisher bekannten, Plagiogonus - Art ist mir von Herrn A. Kricheldorff (Berlin) in einiger Anzahl eingesendet und ihm freundschaftslich gewidmet.

Revue Russe d’Entom. X. 1910. 1—2.

110] ==

Aphodius (Volinus) clausula, sp. п.

Länglich, flach gewölbt, glänzend, dunkelbraun. Kopf dunkel- braun, der Aussenrand heller durchscheinend, fein aufgeworfen in der Mitte, sehr schwach ausgebuchtet; am Vorderrande sehr grob, beinahe runzelig punktirt, hinter der Stirnnaht weniger gedrängt punktirt; Stirnnaht deutlich, beim © mit drei sehr kleinen Höckerchen, Scheitel etwas aufgetrieben, Wangenwinkel vortretend. Halsschild etwas brei- ter als die Flügeldecken, überall gleichmässig fein und grob punktirt, dunkelbraun, nur der Basalrand und die Vorderwinkel hellgelb durch- scheinend; Basis fein aber deutlich gerandet; Wangen und Seiten- rand des Halsschildes spärlich bewimpert. Schildchen dunkel, deutlich punktirt. Flügeldecken zur Spitze schwach erweitert, mit feinen Punkt- streifen, die Punkte greifen die, die Zwischenräume über, dieselben flach, sehr fein weitläufig punktirt. Flügeldecken graugelb mit ange- dunkelter Naht und folgender Zeichnung: eine Längsbinde, welche in der Mitte der Flügeldecken steht (weder Basis noch Spitze erreicht), den 3-ten und 4ten Zwischenraum einnimmt, zur Basis hin in den 2-ten Zwischenraum übergreift und sich schräg bis auf den 5-ten Zwischenraum verlängert, zur Spitze aber sich gerade auf den 5-ten Zwischenraum erweitert; ausserdem noch ein klammerartiger Fleck vor der Spitze der Flügeldecken, welcher den 3-, 4- und 5-ten Zwischen- raum einnimmt und endlich noch ein Längsfleck, welcher an der Basis im 7-ten Zwischenraum steht und zur Spitze in den 6-ten übergeht.

Bei einem Stück verbinden sich die Längsflecke, indem der äussere zur Spitze in den fünften übergeht.

Erstes Glied der Hintertarsen wenig länger als das zweite. Der obere Enddorn auffallend dick und länger als der Metatarsus.

Fühler und Beine gelbbraun, Tarsen heller.

Länge 2,5 —2,5 mm.

Diese sehr kleine Art könnte nur mit A. bistriga verglichen werden; unterscheidet sich aber sofort durch die Punktirung des Kopt- schildes, Färbung des Halsschildes und andere Zeichnung der Flügel- decken.

Nur drei Exemplare von Herrn Hollbeckin Repetek (Trans- kaspien) gesammelt und mir mitgeteilt.

Die Liebenswürdigkeit des Custos des Kaiserlichen Zoologischen Museums in St. Petersburg Hrn. Georg Jacobson, welchem ich hierfür bestens danke, gab mir die Gelegenheit die Typen der von Solsky beschriebenen Aphodius-Arten zu besichtigen.

Mein verstorbener Bruder glaubte, dass А. circumductus Solsky keine selbständige Art sei, sondern Solsky kleine Stücke seines A. semipellitus unter diesem Namen beschrieben hätte Reitter wiederholt diesen Irrthum (Deutsch. Entom. Zeitschr., 1906, 435) und beschreibt (l. с.) die dunklen Stücke von A. circumductus als А. bacho- feni. Die Varietät, welche Solsky in seiner Beschreibung des

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

| 20

A. circumductus (Fedschenko's Reis. Il, 338) erwähnt, ohne der- selben einen Namen zu geben, wurde von Reitter das d (nach Solsky) als 4. pustulifer (Tab. coproph. Lamellicorn. р. 90), das 9 (naeh Solsky) als А. flavimargo (D. E. Z., 1901, 75) beschrieben.

Reitter giebt weder bei А. bachofeni, pustulifer noch flavimargo Geschlechtsunterschiede an.

Unter den Typen von Solsky fanden sich nur solche matte Stücke (nach Solsky 99) vor, bei denen die schwarze Zeichnung der Flügeldecken bis auf einen Längwisch am Aussenrande (er liegt im 7-, 8- und 9-ten Zwischenraum) reduzirt ist, dagegen fand sich kein einziges mattes Stück, welches die Flügeldeckenzeichnung des typi- schen A. circumductus hatte. Der Enddorn der Vordertibien ist bei allen Stücken (auch bei den matten) gleich gebildet.

Dass A. pustulifer Rttr. nur eine Farbenvarietät von A. circum- ductus Solsky ist, unterliegt keinem Zweifel, da bei dem Vergleich einer grósseren Anzahl von Exemplaren leicht das allmählige Sehwin- den der schwarzen Flügeldeckenzeichnung zu verfolgen ist.

Aus dem Vergleich der Beschreibungen von À. bachofeni Rttr. und pustulifer Rttr. sind auch nur Farbenunterschiede zu entnehmen.

Ob A. flavimargo Rttr. wirklich das 9 von circumductus Solsky und keine selbständige Art ist, kónnte nur eine Untersuchung des Geschlechtsapparates entscheiden.

А. mendidioides Rttr. ist nach Typen mit dem A. kisilkumi S ol- sky identisch. Die Unterschiede, welche mein Bruder in seiner Tabelle (Ног. Soc. Ent. Ross., XXVIII, 111) zwischen А. selenocarus Kosch. (= mendidioides В ttr.) und A. kisilkumi, aufführt: das Tüpfelehen im 5-ten Zwischenraume, die Behaarung des Hinterleibes und die mehr oder weniger dichte Punktirung der äusseren Zwischenräume der Flügel- decken,—sind bei Besichtigung einer grósseren Anzahl Exemplare nicht stichhaltig.

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2.

А. H. Кириченко (С.-Петербургъ).

Новый видъ p. Phimodera Germ. съ Алтая (Hemiptera- Heteroptera, Pentatomidae).

Phimodera reuteri, sp. п.

9. Late ovalis, griseo-cinerea, superne sat fortiter convexa, parce subtilissime punctata, pilibus brevibus albidis tecta. Caput latitudini cum oeulis aeque longum, lateribus medio compressis et late sinuatis, a medio antrorsum ampliatis; clypeo jugisque, spatione circaoculari flavescenti excepta, crebre nigropunctatis et pilis albidis praeditis; clypeo apicem versus carinato-elevato, apice jugis parum longiore; jugis planiuseulis, angulo externo obtuse-rotundato, abrupto; oculis medio- cribus, exsertis, a supero visis interstitio inter oculum et ocellum distincte latioribus. Antennae nigrae.

Pronotum longitudine sua duplo et dimidio latius, margine api- cali recto, capite cum oculis latius; angulis apicalibus griseo-flavescen- tibus, obtusis; marginibus lateralibus fere rectis, medio vix perspicue sinuatis dense uniseriatim albo-ciliatis; angulis humeralibus obtuse- rotundatis; disco pronoti instructo: sulco transversali sat profundo, parte antico utrinque strigis albidis: transversis arcu transversali extrorsum aperto et brevi longitudinali, lineari; nodis callosis nullis.

Scutellum dense et subtiliter nigro-punctatum, unicolor, innota- tum, carina media longitudinali, apicem haud attingente, instructum; inter angulos basales carinamque ruga eburnea lineari sita; disco scu- telli maeulis albidis punctiformibus callosis instructo et pilis brevibus albidis tecto, in parte posteriore impressionum paribus duabus obli- quis instructo. Abdomen superne tuberculis leviter prominulis, sub- nullis connexivo breviter ciliato, segmentis basi maculis albidis signatis.

Interne fusco-nigrum, multo dispersius punctatum, pilis albidis longioribus tectum.

Pedes obscuri, solum femoribus pallido-maculatis, tibiisque apice albidis; trochanteribus omnibus muticis.

Long. 6,5 mill., lat. 4,5.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910, 1—2.

Altai mer.-or: Kosh-Agatsh in deserto Tshujskaja prope limitem Mongoliae (E. G. Rodd)—8. VIT. 07.

Phimoderae cohortis I (Reuter, Monographia generis Hetero- pterorum Phimodera Germ.) proxima Ph. mongolicae Reut, a qua statura multo minore, carina media longitudinali scutelli, maculis albi- dis callosis ete. distinguenda.

Clarissimo meritissimoque hemipterologo fennico O. Reuter dedicata.

IIo синоптической таблицЪ въ MoHOrpadiH этого рода, данной Reuter'oMB, описываемый новый видъ долженъ быть отнесенъ KB [ OTXBJIY ero; по строеню переднеспинки (Bb частности, по почти прямымъ, съ очень слабо выраженной выемкой, GOKOBBIM'b краямъ ея) къ той групп, которую соетавляютъ виды: oculata. В. Jak, testudo В. J a k., mongolica R eu t., lapponica Ze tt. и неарктическй видъ: torrida Reut. Среди этихъ видовъ его нужно поставить поелЪ mongolica Reut. (dj, 3a).

По BHbmHeMy же виду OH ближе стоитъ KB lestudo B. Jak., которая хорошо отличаетея отъ него болЪе короткой головой, ха- рактернъйшей формой переднеспинки и др.

По структурнымъ признакамъ: строен!ю головы и формЪ боко- BbIXb краевъ переднеспинки видъ близокъ къ Ph. lapponica Zett., но pb3ko отъ него отличается многими признаками, въ TOMB чиелЪ: го- раздо меньшей величиной, сЪрой окраской CB характерными бЪлыми возвышенями у передняго края щитка и косыми бороздами, какъ у Ph.testudo В. Jak. въ задней половинз и многими другими признаками.

Единственный экземпляръ этого вида, найденный Евгенемъ Георгевичемь Роддомъ въ Кошъ-АгачЪ (Чуйская степь, юго- восточный Алтай на границЪ съ MoHronieit) любезно предоставленъ HM'b BB мое распоряжене.

Пользуюсь случаемъ попутно исправить одно недоразумЪн!е: Reuter въ монограф!и этого рода (ор. cit. рр. 14, 15) приво- дить для Phimodera oculata В. Jak. (по матер1аламъ Зоологическаго Музея Академ Наукъ, коллекщшя покойнаго В. Е. Яковлева) мЪетонахожденя: Мангышлакъ и Ордубатъ. ПослЪднее мЪетопока- зане основано на неправильно прочитанной авторомъ русской этикеткЪ: въ дЪйствительности тамъ обозначено: Оренбургъ (экземип: ляръ этотъ указанъ былъ B. E. Яковлевымъ Bb ero pa6orb „Полужесткокрылыя Астраханскаго края“, стр. 48).

Revue Russe d'Entom, X. 1910. 1—2.

А. Дьяконовъ (С.-Петербургъ).

Описане половиннаго гермафродита Coenonympha hero L. (Lepidoptera, Satyridae).

(Cb 3 puc.).

Разбирая этой зимой собранный мною на УралЪ въ окрестно- стяхъ Екатеринбурга лепидоптерологичесый матералъ, я натол- кнулся на интересный экземпляръ Coenonympha hero L., предетавляю- niit с0б0ю настоящаго половиннаго гермафродита. А именно оказа- лось, что правая половина вмВщаетъ въ себЪ Beh признаки самца, ЛЪвая самки (рие. 1). Насколько мнЪ удалось прослЪдить по лите- ратурнымъ даннымъ это, повидимому, первый случай нахожден1я гермафродита въ родЪ Coenonympha.

Уже съ перваго взгляда бросается въ глаза, что правая половина изелЪдуемаго экземпляра н3зеколько болъе лЪвой и вер- шина передняго праваго крыла его MeHbe за- круглена, чЪмъ лЪваго. Основной цвЪтЪ обоихъ правыхъ крыльевъ замЪтно TeMH' be лЪвыхъ: правыя—темно-бураго, лЪвыя—желтовато-бу- paro цвЪта. Ha правомъ переднемъ крылЪ Рис. 1 C. hero L.— между 5-ой и 6-ой жилками у наружнаго края гермафродитный экз. 3aMBTHO небольшое пятно, окруженное оран- жевымъ кольцомъ. Такое же пятно находится и на J'BBOMB крылъ, только оранжевое кольцо здЪеь шире и ярче. КромЪ того, на JIBBOMB же переднемъ крылЪ между 2-ой и 3-ей жилками нахо- JIUTCH еще второе пятно, также съ оранжевымъ кольцомъ. По- слъднее пятно чаето наблюдается у самокъ, у самцовъ же его никогда He бываетъ. На заднихъ крыльяхъ какъ правомъ, такъ и ЛЪвомъ, параллельно наружному краю расположены 4 глазка, опоясанныхъ оранжевыми кольцами. Ha лЪвомъ крылЪ эти глазки съ бвлой точкой въ центрЪ, на правомъ сплошь выполнены TeM- нымъ, и ихъ оранжевыя кольца затемнены. По наружному краю JbBBIXb крыльевъ, принадлежащихъ половин самки, проходить узкая оранжевая полоса, немного расширяющаяся у внутренняго

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

7*

OL ee

угла задняго крыла. Ha правыхъ крыльяхъ, принадлежащихъ по- ловинЪ самца, этой полосы HBTB: она 3AMBTHA только TAMB, TAB эта полоса расширяется на крылЪ самки. На нижней сторонЪ правыя и лЪвыя крылья различаются только TEMB, что Ha перед- немъ крылЪ самки находятся два глазка (COOTBBTCTBeHHO двумъ кольцевиднымъ пятнамъ сверху). и его срединное поле покрыто свЪтлыми чешуйками; переднемъ же крылЪ самца одинъ гла- зокъ и срединное поле безъ CBBTIBIXB чешуеекъ.

При разсматриван!и въ лупу конца брюшка (рис. 2), можно BHABTB, что наружные придатки копулятивнаго аппарата самца развиты только CB одной правой стороны; а именно: uncus, его правый придатокъ и правая valva.

Дальньйшее изеслЪдоване показало еще болЪе замЪчательное строеше. Въ мужекомъ копулятивномъ аппаратЪ (pue. 3 À) хорошо paa- BHTb uncus, HO онъ сильно изогнутъ внизъ и направо, тогда какъ у нормальныхъ экземпля- ровъ (рис. 3 B) онъ почти горизонталенъ; при

Pre Leone OCHOBAHIH Uuncus'à, но только съ правой стороны, брюшка гермафрол. Находится сочлененный заостренный листовид- экз. C. hero. ный придатокъ нормальной величины; съ лъвой

же стороны HBTB и слЪда такого придатка. Точно также совершенно отсутетвуетъ лЪвая valva, имЪетея же лишь правая, которая HBCKOJIBKO шире нормальной; SACCUS развитъ, HO OH'b сильно смЪщенъ на правую сторону къ основан valva.

Ha лЪвой половинЪ вмЪето Bebxb этихъ мужекихъ придатковъ находится одна только выпуклая поверхность, усаженная щетин- ками (,Afterpolster* Петерсена). У нормальныхъ самокъ такихъ поверхностей бываетъ ABB, между которыми помЪщается анальное orBeperie. У даннаго экземпляра точно также къ основан!ю этой выпуклой поверхности подходитъ прямая кишка (rectum), дающая нормальное расширене, но наружу кишка, повидимому, He откры- вается. У OCHOBAHIA единственной имЪъющейся valva находится OTBepeTie, ведущее въ довольно обширный мЪшокъ (,Penistasche* Петерсена), на днЪ котораго прикрЪплено небольшое хитиновое образоване. Это послЪднее, очевидно, рудиментарный penis. Y нор- MàJbHbIXb самцовъ также наблюдается такой M'bIIOKb, HO тамъ онъ HMbeTb видъ влагалища, къ основан KOTOPATO прикрЪпляетея большой penis, торчащ!й изъ отверет!я этого влагалища. Благодаря мускулатурЪ влагалища penis можетъ высовываться и втягиваться. У даннаго экземпляра во внутреннюю часть мВшка penis a откры- вается небольшой протокъ. МЪетоположен!е этого протока вполнЪ со- OTBBTCTBYETE положению ductus ejaculatorius нормальныхъ самцовъ. Наконецъ, наряду съ этими органами, присущими самцу, имЪется eme bursa copulatrix—opranb самки. Bursa здЪсь нормальной длины, HO нъеколько сплющена и, что всего замЪчательнЪе, на ней имзется

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

LT; wet

только одна lamina dentata (зазубренная полоска); у нормальной самки ихъ HMbeTes двЪ. OTb bursa идеть протокь-—4иебаз bursae, откКрывающ ея наружу въ нижней части послЪдняго членика

брюшка. Мужекого половаго отверет!я, повидимому, HBT'E.

Рис. 3. Совокупительный аппаратъ: А.—нормальнаго © C. hero; В.—гермафрод.

экземпляра: be bursa copulatrix; db— ductus bursae; dj— ductus ejaculatorius;

fb—ostium bursae; hp овальная поверхность (Afterpolster); /4— lamina den-

tata; p—penis; pt mbmons, въ которомъ zexmurb penis (Penistasche); r rec- tum; $ saccus; un uncus; pun ero придатокъ; v valva.

Kb coxarbnirm, велЪдетв!е плохой консервировки (бабочка была засушена) дальнЪйшихъ деталей организащи, т.-е. присутетыя или OTCYTCTBIA сЪмянниковъ и яичниковъ выяснить не удалось. Экземп- ляръ этотъ нЪеколько облетавпийся.

Эта замЪчательная бабочка поймана мною въ окрестностяхъ Екатеринбурга среди нормальныхъ Coenonympha hero L. (9. VI. 1909) и находится въ моей коллекщи.

Въ заключенше, считаю прятнымъ долгомъ выразить свою благодарноеть Н. Я. Кузнецову, за ero любезное содъйетве и цзнныя указан!я при выяснен!и заинтересовавшаго меня вопроса.

Dieser merkwürdige Zwitter von Coenonympha hero L. (Fig. 1), den ich auf dem Ural in der Umgebung von Jekaterinburg erbeutet habe, stellt uns auf der rechten Seite ein echtes Männchen, auf der

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

ee

a

linken ein Weibchen dar. Die beiden rechten Flügel sind etwas grós- ser und dunkler gefärbt, als die linken. Auf dem vorderen rechten Flügel ist zwischen den Rippen 5—6 eine kleine Ozelle zu bemerken, auf dem vorderen linken dagegen stehen zwei deutliche ockergelb umrandete Ozellen: die erste zwischen Rippen 5—6, die zweite zwischen Rippen 2—3. Auf den beiden Hinterflügeln stehen 4 ockergelb umran- dete Augen, auf dem linken Flügel sind die Augen weissgekernt, auf dem rechten aber ganz dunkel ausgefüllt, und die gelben Zeichnungen trüber. Die gelbe sehmale Saumbinde ist nur auf den linken Flügeln sichtbar.

Schon bei oberflächlicher Betraehtung der Abdomensende (Fig. 2) kann man sehen, dass die Genitalienanhänge des männlichen Copulations- apparat nur auf der rechten Seite entwickelt sind. Und zwar: der Uncus ist gut ausgebildet, aber mehr nach unten gekrümmt; von den paarigen blattfórmigen Anhángen des Uncus (Fig. 3, pun) ist nur der rechte ent- wickelt. Die linke Valva fehlt auch. Der Saccus ist mehr nach rechts hingerückt und nur von der rechten Seite mit dem Uncus verbunden. Auf der linken Seite ist statt aller obergenannten Bildungen nur ein Hafterpolster vorhanden. Beim normalen Weibchen sind zwei solche Hafterpolster vorhanden jederseits des Anus. Der Enddarm ist nor- mal, aber die Mündung desselben konnte ich nicht bemerken. An der Basis der Valva befindet sich eine breite Offnung der Penistasche, welche gut ausgebildet ist. Auch ist der Ductus ejaculatorius zu bemer- ken. Der Penis aber (Fig. 3 B p.) ist sehr klein und ganz rudimentär. Zugleich befindet sich bei dem hier beschriebenen Schmetterling eine Bursa copulatrix von gewóhlicher Länge, aber etwas abgeplattet und nur mit einer Lamina dentata versehen, was ich besonders betonen móchte. Die Bursa copulatrix óffnet sich dureh ein Ductus und Ostium bursae auf der Bauchseite des letzten Bauchringes.

Leider konnte ich die Organisation dieses Sehmetterlings nicht weiter untersuchen, da derselbe sehr schlecht konserviert war. Dieser Zwitter befindet sich in meiner Sammlung.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1-2.

=.

А. Н. Бартеневъ (Варшава).

Kb ay Odonata Кубанской области.

Баронъ 0. В. Розенъ любезно предоставилъь мнЪ для вы- яснен!я коллекщю стрекозъ, собранную имъ въ разное время въ юго-зап. части Кубанской области.

Сборы были едЪланы, главнымъ образомъ, къ юго-западу отъ г. Екатеринодара, отчасти въ степной полосЪ, отчасти же въ гори- стой MBCTHOCTH съ быстрыми рЪчками и скалистыми ущельями.

Привожу здЪеь перечень мЪстонахожденй съ краткой WX'b характеристикой, сообщенной мнЪ письменно бар. 0. B. Розеномъ.

1. Екатеринодаръ. Стрекозы ловились Ha лЪвомъ берегу p. Ky- бани, противъ города. P'5jtkiit лЪеъ, кустарники.

2. Подкова, озеро у г. Екатеринодара, заросшее камышемъ.

3. Гонобадъ, въ 22 верстахъ отъ Екатеринодара, въ степи. ДвЪ запруды въ балкахъ, зароспия отчасти камышемъ.

4. Грязнухинская, почтовая станщя половинЪ тракта между Майкопомъ и Усть-Лабой, въ степи. Маленькая pbuka, заросшая камышемъ.

5. Келлермесская, первая отъ Майкопа почтовая станшя того-же тракта; высота надъ ур. моря ок. 900’. Запруда съ камышемъ въ балкЪ; кругомъ пашни.

6. Суходольская и Апшеронская, первыя почтовыя CTAHIIH на трактЪ orb Майкопа въ Туапсе; глухой, дубовый лЪеъ; вблизи Ma- ленькое болотце. Высота приблизительно 850’ надъ ур. моря.

7. Ширвансвая, горная станица въ сторонЪ отъ шоссе изъ Май- копа въ Туапсе; лиственный, преимущественно, дубовый JIBCB; вы- сота надъ ур. моря около 1.000.

8. Кутаисская, станица BocTouHbe Горячаго Ключа, въ пред- горьяхъ: дубовый лЪеъ.

9. Горячий Ключъ, Псекупсюый минеральный сЪрный источникъ въ долинЪ p. Пеекупса (56 веретъ orb Екатеринодара). Лиственный, преимущественно, дубовый лЪсъ. Непроточныхъ водоемовъ HBT, HO JbTOMP въ ущельяхъ образуется много маленькихъ бассейновъ, KO- торые при сильныхь дождяхъ превращаются въ PBKH. Долина узкая, покрытая лЪеомъ. Выеота надъ ур. моря около 500’. Хребетъ Втхотъ тянется по правому берегу рЪки (высота 2000’). За церковью, дачей и кладбищемъ начинается узкое ущелье, по которому протекаетъ незначительный ручеекъ.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

10. Дорога въ Пятигорское идетъ ущельемъ одного изъ прито- ковъ Пеекупса. РЪки горныя, дно преимущественно скалистое, на- носнаго ила мало, растительности почти HBTB, только мъетами He- значительное количество камыша.

11. Псебай, горная станщя въ долинз p. b. Лабы, высота 2145’. НЪеколько COTE футовъ выше находится маленькое озеро, поросшее камышемъ; древесной растительности здфсь HBT, но по близоети на JHB ущелья тянется полоса KYCTOBD (лиственныя породы).

Большая часть видовъ коллекши была собрана въ окрестно- стяхъ г. Екатеринодара, въ ГонобадЪ и въ окр. Горячаго Ключа.

Libellulidae.

1. Libellula depressa L.—a) Гонобадъ, dd adlt. и juv: 1 9 adit. и 99 juv. кон. IV, 1907 r; dd adit. 3. VI. 07; od x 1 Q9. adli. 10: VI. 07; b) Topsuitt Ключъ, за кладбищемъ, 2 d adlt, 30. V. 06; с) IIce6ait, 1 9 juv., 4. V. 07.

Libellula depressa водится Bo всей ЕвропЪ, кромЪ крайняго eb- вера (Лапландля), а въ Росси не найдена сЪвернЪе Петербургской 1), Новгородской (17) 2), Московекой (10, 46, 47) и Казанской (12) губ. Въ губершяхъ причерноморскихъ и предкавказекихъ 3) Libelulla depressa была указана для Херсонской (7), Таврической (Крыма) (7), Черноморской (Сочи, Адлеръ, Красная поляна), Кубанской (г. Екате- ринодаръ) (18) губ. и для Области Войска Донекого (54).

У одного 4 (Горячй Ключъ) птеростигма съ очень яенымъ голубоватымъ налетомъ, такимъ же, какой имЪется у этого вида на брюшкъ.

2. Leptetrum quadrimaculatum L. Екатеринодаръ, 1 d adit. и 1 9 adlt, 20. У. 07. Желтыя пятна на бокахъ сегментовъ брюшка продолжаются и на 9-ый сегментъ.

Var. praenubila New. a) Екатеринодаръ, лВвый берегъ р. Кубани, 2 4 adlt. и 99 adlt., 20. У. 07; b) Гонобадъ, 1 adlt. и 2 9 аа Ц.

1) Cederhjelm, Faunae Ingricae prodromus exhibiens, Lipsiae, 1798 и Hummel, Essais entomologiques, IT, 1822, р. 22.

2) Цифра, поставленная въ скобкахъ посл мЪстоуказан!я, обозначаетъ №, подъ которымъ приведена у меня въ „СпискЪ главнфишей литературы по фаун® Odonata Pocciu* (Томск. Унив. Изв. 1910, стр. ХУ) ra или иная работа, заключающая въ себЪ соотвфтствующее мЪстонахождеше. См. также: Списки коллекщй безпозвоночныхъ Зоолог. Музея И. Томск. Унив. XI—XII, 1909, стр. 48—53.

3) Я подразумЪваю здЪсь nois выражешемъ „причерноморскя губернии“ Бессарабскую, Херсонскую, Таврическую губ. и Область Войска Донского (88 послфдней до сихъ nop» были обслфдованы въ одонатологическомъ отношени лишь окрествости Ростова на Дону), а „предкавказскими“ считаю Ставро- польскую губ., Кубанскую и Терскую обл.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

1907 г. Въ Росси разновидность эта была найдена въ различныхъ MbeTaX' b, какъ-то: въ Петербургской (34), Эетляндекой (46), Варшав- ской (рЪдко) (25), Московекой (46), Полтавской и Харьковской (не часто) (37, 38) губ., HO повсюду въ небольшомъ числЪ экземпляровъ. ИзвЪетна она также изъ окрестн. 03. Иесыкъ-Куля (18) и Kamrapin 4).

Въ Зап. ЕвропЪ форма эта orMbueHa почти для веЪхъ госу- даретвъ (1. Швещя, Англя, Голландя, Бельмя, Аветро-Венгрия), но повсюду рЪдка.

У экземпляровъ Кубанской коллекши размЪры характернаго для этой разновидности пятна близъ вершины крыльевъ сильно вар!ируютъ; наблюдаются Beh переходы OTH едва выраженнаго за- TeMHBHIS 3a птеростигмой до почти сплошь темной вершины. Ho y BCBXb экземпляровъ самая вершина крыла всегда остается про- зрачной, хотя въ нзкоторыхъ случаяхъ эта свободная OTH 3ATBHEHIA вершина съуживается до 1—1!/2 mm. въ ширину. Такимъ образомъ характерное для Var. praenubila пятно на крыльяхъ кубанекихъ Г. quadrimaculatum можно назвать по его формЪ перевязью, OCTA- вляющей самую вершину крыла свободной и, KPOMB того, не всегда доходящей до задняго его края.

Tarp же вар!ируетъ величина чернаго пятна въ облаети узелка крыльевъ: у HbKOTODBIXb экземпляровъ оно очень велико и зани- маетъ 2—21/2 заузелковыхъ ячейки и кромЪ того нъеколько заходить назадъ между радусомъ и главнымъ секторомъ дужки. У другихъ экземпляровъ это пятно сохраняетъ нормальную величину. У боль- шинства стрекозъ коллекШи середина чернаго пятна въ облаети узелка крыльевъ остается болЪе или мензе прозрачной.

Желтыя пятна на бокахъ брюшка y веЪхъ самокъ, KPOMB одной, продолжаются и на 9-ый сегментъ, хотя на послЪднемъ они часто слабъе выражены, чЪмъ на другихъ сегментахъ. У самцовъ эти пятна развиты различно. Такъ y 2 dd на 9-мъ сегментЪ COBCBMB HBTB ихь, y 1 самца они здЪеь выражены не сильно, наконецъ, у самца изъ Гонобада на 9 сегментЪ брюшка имфютея почти такя же большя пятна, какъ и на другихъ. У этого самца кромЪ того вее основане переднихъ крыльевъ (больше половины pascTOAHiA до узелка) залито густой желтой KPACKOË, и такой же OTTBHOKE окру- жаетъ черное пятно Ha узелкЪ.

Самцы var. praenubila страшно рЪдки. Selys Longehamps (Revue des Odonates, р. 7) говоритъ, что var. praenubila BCTP'B- чается очень рЪдко и TO преимущественно самки. То-же повто- ряеть b. К. Григорьевъ въ своей недавней 3aMbTKb о стре- козахъ Cemupbupa (18) Въ виду этого нахождеше бар. 0. В. Розе- HOM'b самцовъ этой разновидноети въ HbCKOJIbBKHX'b экземплярахъ предетавляеть значительный интересъ, TBMB болЪе, что у самцовъ

4) Труды Русск. Энт. Общ., XXI, 1887, стр. 444; также Ме Lachlan, Scientific Results of the Second Yarkand Mission, Calcutta, 1878, p. 1 (указано

2 dq !.

Русск. Энтом. O603p. X. 1910. 1—2.

коллекщи характерное для этой формы пятно на крыльяхъ выра- жено даже сильнЪе, чъмъ у самокъ.

* Bs появленши var. praenubila мы замЪчаемъ три p'baKHXP oco- бенности. Во-первыхъ, разновидность эта въ общемъ рЪдка и BCTPB- чается большей частью только отдвльными экземплярами среди массы всюду очень обыкновенныхъ /. quadrimaculatum. Во-вторыхъ, OHS попадается спорадично всемъ огромномъ пространствЪ OTb Англи и Германи на западЪ до Центральной Asin на BOCTOKB 5). Въ-третьихъ, ветрЪчаются большей частью самки и лишь BB иеклю- чительныхъ случаяхъ самцы и то въ единичныхъ экземплярахъ.

Эти факты могутъ быть легко объяснены предположенемъ, что var. praenubila предетавляетъ постепенно вымирающую атави- стическую форму, которая напоминаетъ намъ о mbkoeit прародитель- ской формЪ, обладавшей признакомъ, характеризующимъ эту раз- HOBH/IHOCTb —темнымъ пятномъ за птеростигмой. Тогда понятными становятся и спорадичность появленйя, и огромность территор!и ея распространен1я, и, наконецъ, преобладане въ появлении самокъ надъ самцами: первыя болЪфе консервативны въ своихъ признакахъ. Подобное предположене, повидимому, подкрЪпляется еще ThMb об- стоятельствомъ, что BB Японш, вообще богатой сохранившимися Tpe- тичными видами водится близюй къ L. quadrimaculatum видъ Lepte- trum (Libellula) angelinum 9), на крыльяхъ у котораго поетоянно имЪется пятно, характерное для var. praenubila; у японекаго вида оно только болЪе рЪзко очерчено; кромЪ того, этотъ видъ отли- чается отъ нашего расположенемъ черныхъ пятенъ на крыльяхъ. Наконецъ, BB CBB. АмерикЪ имЪется другой близюй къ нашему ВИДЪ Cb такой же полосой за птеростигмой— L. semifasciatum Burm. ВВроятно, BCB эти виды произошли отъ формы съ запятненными близъ вершины крыльями, при чемъ японеюй и американеюй виды успЪли измЪниться въ меньшей степени, нежели палеарктичесвй, у котораго этотъ признакъ появляется теперь лишь изрфдка, въ силу атавизма. {

3. Leptetrum fulvum M ü 11. Гонобадъ, 1 d adlt. 10. VI. 07.

Большая часть Европы, M. Asia. IIo Selys Longchamp sy, BULb 9TOT'b водится лишь въ опредЗленныхъ (,restreintes*) wberHo- стяхъ и, кажется, HBTB MBCTA, TAB бы онъ быль обыкновененъ 7). Въ Poccin онъ извЪетенъ изъ слздующихъ губернй: Лифлянд- ской (1 случай) (9), Виленской (1 9 juv.) (2), Московекой (1 $) (48), Казанской (12), Харьковской (37) и Черноморской (8). КромЪ того найденъ на КавказЪ (Мингреля, Тифлиеская губ.) (43; 21). Corb;r., до

5) Ke сожалВн!ю, мнЪ доступна въ настоящее время не вся литература ио этому вопросу, и напр., остается неизвфстнымъ, имфется ли var, praenubila pb Cbs. Amepurb.

5) Ann. Soc. Entom. Belgique, XXVII, 1883, р. 99—100.

7) Revue des Odonates, p. 10.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

cB =

euxb поръ Leptetrum fulvum не найденъ въ Евр. Poccin Kb сЪверу orb Лифляндской, Виленекой, Московской и Казанской губ.

4. Leucorrhinia pectoralis С h. Екатеринодаръ, берегъ р. Кубани, 1^9 adlt. 31. V. 07.

Брюшко этого единетвеннаго экземпляра коллекши нЪеколько расширено въ его задней половинЪ, YhMb напоминаетъ Coenotiata caudalis C h-; выступъ 10 сегмента брюшка между анальными придат- ками темно-коричневаго цвЪта.

Виды рода Leucorrhinia свойственны преимущественно ebBep- нымъ и умБреннымъ чаетямъ голарктики, а въ Евр. Росеи характе- ризуютъ главнымъ образомъ ея сЪверную половину. Такъ, L. dubia Lind. не извЪетна южнЪе Варшавской (25) и Казанской (рЪдко) (11) губ.; Г. rubicunda L.— южнЪе Варшавской (рЪдко) (25), Волын- ской 5) и Казанской (рЪдко) (12) губ.; L. albifrons—tomube Московской (1 случай) (43), Казанской (13) губ. и Екатеринбургекаго у. Перм- ской губ. (50); только одинъ Г. pectoralis былъ найденъ однажды и Ha югЪ Евр. Poccin, именно у города Херсона (d и 9) (7).

Нахождене Leucorrhinia pectoralis въ Кубанской обл. является вторымъ такимъ случаемъ и расширяетъ область распроетранен!я этого вида еще далЪе къ югу.

5. Sympetrum sanguineum M üll.— а) Гонобадъ, 2 ? и2 9 adlt., 11. VL 07; b) Горячий Ключъ, 1 d, 6. VII. 06; с) Екатеринодаръ, ;rbBbrit берегъ р. Кубани, 1 Z adlt., 31. V. 07.

Ha брюшкЪ y двухъ послЪднихъ экземпляровъ имЪются запя- товидныя пятнышки, какъ у Sympetrum depressiusculum Sel. +.

6. Sympetrum fonscolombei Selys.— a) Екатеринодаръ, 1 < adlt., 31. V. 07; b) Kyraueckas станица, 1 би 2 9, 5—6. VII. 07.

Шафрановой окраски на переднихъ крыльяхъ незамЪтно, а заднихъ она занимаетъ въ ширину 3—4 mm.

По Б1янки (49) распространене этого вида таково: „умЪрен- ная и южная части Европы, cbs. Африка и передняя Asia orb За- кавказья и M. Asin до Туркестана“. Въ предЪлахъ Росси этотъ видъ указанъ былъ только для Закавказья: Арменя, Кахет!я (43), Тифлиская и Кутаисская губ. (51) и для Туркестана (6, 18).

Lucas (The Entomologist, 1908, p. 70) получилъ экземпляръ S. fonscolombei изъ Гениченска Таврич. губ.. гдЪ въ 1902 г. наблю- далось массовое появлен!е этого вида.

7. Sympetrum vulgatum L. а) Горячий Ключъ, ZZ adlt., 29. УП. 06; 1 и 99, 30. УП. 04 (склонъ хребта Krxorp): b) Гонобадъ, 2 9, 11. VI. 07; c) Kyraucekas станица, d, 5—6. УП. 07. Beb экземпляры относятся къ типичной формЪ, HBTS ни одного Var. decoloratum Sel.

До сихъ поръ видъ не былъ указанъ для южныхъ степей Евр. Poeciu (южнЪе Полтавской и Саратовекой губ.), хотя извЪъетенъ изъ Закавказья (43, 51) и Новоросеййека (46).

8) Eichwald, Zoologia specialis quam expositis animalibus tum vivis, tum fossilibus... Pars altera, Vilnae, 1830, рр. 223—224.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

32

8. Sympetrum striolatum C h. —a) Kyraneekas станица въ пред- горной полосЪ, къ востоку отъ Горячаго Ключа, 1 4; 5. VII. 07.

По Б1янки (49) распространенше названнаго вида таково: „Европа, за исключенемть Скандинавии, cbs. Африка и M. Asia“. Selys Longchamps (Revue des Odonates р. 42) считаетъ этотъ BHAb очень обыкновеннымъ для всего запада и юга Европы. Ha- противъ, Браунеръ приводитъ его среди видовъ, характерныхъ для тайги (7, стр. 82 и 96).

Въ дЪйствительности, этотъь видъ былъ указанъ до сихъ для слЪдующихъ губерний Poccin: Петербургекой (Лигово, въ августЪ; число экземпляровъ не указано) (34), Люблинской, Петроковекой и Варшавской (25), Могилевской (1), Московской (10, 46), Казанской (21, 46) и Бакинской (Ленкорань) (35) При этомъ во многихъ MB- стахъ этотъ видъ попадается очень рЪдко. Напр., въ Московской ryó., OH'b былъ найденъ въ 3 экземплярахь Ульянинымъ (Сениково, Звенигород. y.), и затЪмъ, насколько извЪетно, никому He ветрЪ- чался. Въ Полтавской, Харьковской, Херсонской губ., наиболЪе изу- ченныхъ Bb отношен1и одонатологической фауны, S. striolatum ни- когда не ловился. Наоборотъ, уже въ Германи онъ вездЪ обыченъ 3) тоже въ Австрии 19), Венгрии 1), Франщи 12) и др. зап.-европейскихъ государствахъ и въ АлжирЪ 1). Такимъ образомъ наиболЪе правиль- HbIMb взглядомъ Ha распространене 5. striolatum оказывается вы- сказанный Selys Longcehamps' ow». Это видъ по преимуществу западноевропейеск!й и средиземноморекй. Онъ залетаетъ въ Росс1ю съ двухъ сторонъ: 1) изъ зап. Европы въ сЪверо-западныя губернии (Петербургская, Могилевская губ., Польша); это и дало, повидимому, Браунеру поводъ считать его таежнымъ видомъ, что, конечно, неправильно; 2) съ юга изъ передней Asin въ Туркестанъ и на Кав- казъ. Находка бар. Розеномъ Sympetrum striolatum въ Кубанской обл. говоритъ, что 3TOTb видъ залетаетъ и Kb сЪверу отъ Кавказ- скаго хребта.

9. Sympetrum meridionale S el. a) Горячи Katou, склонъ хребта Ктхотъ, d и 99, 29—30. УП. 06; b) Гонобадъ, 1 d, 11. VI. 07.

Въ Poccin видъ былъ указанъ для Полтавской (36, 37), Харь- ковской (26, 28, 37), Астраханской (27, 19), губ., Области Войска Дон- ского (50, 54), Кутаиской (46), Тифлиской (35) губ. и Туркестана (6, 43).

9) См. напр. Ris въ ,Süsswasserfauna Deutschlands“ Brauer'a, Ней 9, 1909, р. 37; Fróhlich, C, Die Odonaten und Orthopteren Deutschlands, 1903, p. 18.

1) Brauer, Die Neuropteren Europas und insbesondere Osterreichs, 1876.

п) Kohaut Rezso, A magyarországi szitakôto-félék természetrajza 1896, p. 42—43.

2) René Martin, Tableau synoptique (Faune de France) Tribu des Libellulines,— Feuille jeun. Natur., XVIII, p. 158.

13) Selys Longchamps, Nouvelle Révision des Odonates de l'Algé- rie.—Ann. Soc. Ent. Belgique, XIV, 1871.

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2.

33

10. Crocothemis erythraea Br. Екатеринодаръ, лВвый берегь р. Вубани, dd adlt. и juv; 99 juv. 31. У. 07; gd adlt и juv., 20. У. 07; 99 и! д, VIII, 07.

Въ Европ. Poccin видъ этотъ водится исключительно въ при- черноморскихъ и предкавказскихъ губ., какъ-то: Бессарабской (8), Хер- сонской (7) губ. и Кубанской обл. (Екатеринодаръ) (8). КромЪ того, OHb H3BbereHb изъ Закавказья (Кахет!я) (43) и Туркестана: Зеряв- шанъ, Сыръ-Дарьинская, Ферганская (6) u СемирЪченская (18) области.

11. Orthetrum albistylum S el. a) Екатеринодаръ, лЪвый берегъ р. Кубани, oo adlt. и juv., 31. V. 07; b) Гонобадъ, SS u 99 juv., У. 07.

Въ Pocein O. albistylum указанъ для Бессарабской (8) Xepconmn- ской (7), Полтавекой (37), Харьковской (37, 38), Саратовской (Capenra) (43), Астраханской (1 экз.) (27) губ., Области Войска Донского (51, 54), Черноморской (Адлеръ) (8), Кутаисской (46; 54), Бакинской (Ленко- рань) (43) губ. и для Туркестана (6, 18, 43).

Corduliidae.

12. Somatochlora metallica Lind.—a) НЮкатеринодаръ, 1 d juv. 31. V. 07. Крылья экземпляра CB желтоватымъ налетомъ; птеро- стигма черноватая.

Этотъ видъ „сЪверной и умЪфренной Европы“ (49) распростра- ненъ по всей Европ. Poccin, повидимому до Чернаго моря и Кавказ- скаго хребта. Ha югЪ онъ былъ уже указанъ въ Херсонской (7), Чер- номорской (окр. Новоросейека) (8) и Астраханекой (19) губ.

13. Cordulia aenea L. a) Гонобадъ, 1 © adlt, кон. IV, 1907 г.; b) Екатеринодаръ, ZI adlt., 31. У. 07.

Этотъ видъ югЪ Евр. Pocein до сихъ поръ He былъ ука- занъ, что, BBPOATHO, объясняется тЪмъ, что онъ тамъ pbhike, чБмъ на сЪверЪ. Самыми южными мЪетонахожденями его оказываются Подольская (3), Полтавская (36, 37), Харьковская (26, 28, 37), Тамбов- ская (46, 47) и Саратовская (45) губ.

Aeschnidae.

14. Anax imperator Leach.— Екатеринодаръ, 1 d, 4. V. 06.

До сихъ поръ видъ былъ указанъ для Poccin изъ елВдующихъ губерый: Варшавской (1 экз.) (25), Полтавской (37), Харьковекой (27, 28, 37), Подольекой (3), юго-восеточныхъ губ. 14) (12), Херсонекой (7), Крыма (7), Бессарабской (8) губ. и Области Войска Донекого (54), кромЪ того въ ЗакавказьЪ (46) и ТуркестанЪ (6, 40, 43).

15. Aeschna coluberculus Har. Горячий Ключъ, dd и 99 adlt., 30. V. 06; b) Суходольекая 1 9 adlt, 26. VII. 06; c) Екатеринодаръ 1 9, 6. VIL 06; d, VIII. 07; d) Кутаиская станица, dd u 1 9,5—6. УП. 07.

Самыми сЪверными ry6ephiamn въ Pocciu, rib встрЪчена A. co-

14) Указаше Эверсманна Malo OnpexbieHHO; во всякомъ случаф пока нельзя считать, что Anax imperator (какъ и нфкоторые Apyrie, указываемые HM виды) доходить на сфверъ до Казанской губ.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

luberculus будутъ: Петербургская (33, подъ coMHbHiemMB), Варшавская, Люблинская, КЪлецкая (25), Могилевская (1) и Казанекая (12).

16. Aeschna affinis Lind. Гонобадъ, 1 9, 11. VI. 07.

Въ Poccin A. affinis была указана для селъдующихь губерний: Московекой (10, рЪдко; 46), Казанской (12, 27, рЪдко), Харьковекой (28, 37), Полтавекой (36, 37), Херсонской (7), Кубанекой (8), Облаети Войска Донского (54), Астраханской (19) и для Туркестана (6). Въ общемъ, сВвернзе Полтавской и Харьковекой губ. этотъь видъ почти He ветрЪчается.

17. Aeschna cyanea Müll. Суходольская, 1 <, 26. VII. 06.

А. cyanea пока указана лишь для CHbAYIOMHXE губерн: Пе- тербургекой (33, 34), Финляндии (24), Лифлянди (9), Польши (25), Московской (10, 46, 47) и Казанской (12). 9rorb видъ He ветрЪ- чаетея, BbposTHO, въ сЪверовосточныхъ ry6epHisxb; въ Сибири ero COBCBMB HbTb, a югЪ онъ, повидимому, pbike, WhMb на сЪверъ. Напр., въ Московской губ. это—одинъ изъ самыхъ обыкновенныхъ видовъ, а въ Харьковской и Полтавской губ. онъ COBCEMB не най- денъ, хотя стрекозы этихъ ry6epHiit извЪетны довольно хорошо.

18. Aeschna isoceles Müll.— a) Екатеринодаръ, 49, 31. V. 07; b) Шоесе между станиц. Апшеронекой и Суходольекой по дорогв въ Майкопъ, dd 99 adlt, 10. У. 07; e) Горячй Ключъ, 1 9, 2. VI. 06.

OToTb видъ въ Poccin ue найденъ cbsepmbe Варшавской (25), Черниговской (47), Харьковской (26, 28, 37) и Казанской (?) (12) №).

19. Brachytron pratense M ü 1l. а) Екатеринодаръ, 1 d u 1 9 adlt., 20. V. 07.

Въ Poccin онъ указанъ для Варшавской (25), Лифляндекой (9), Харьковекой (26; 28; 37), Подольской (3), Херсонекой (7), Черномор- ской (8) губ. и Munrpenim.

Calopterygidae.

21. Calopteryx virgo L.— a) l'opsraiit Ключъ, ущелье за кладби- щемъ, 5 биз 9,10. VI. 06; 1 д, 2. VI. 06; 3 9, 18. VI. 06; 15, 29. VII. 06; b) по xoporb изъ Горячаго Ключа въ c. Пятигорекое, 1 d, 6. VIII. 04.

У веъхъ предетавленныхъ въ коллекши самцовъ синяя пере- вязь занимаетъ почти все крыло, и вершины, послЪднихъ не свътлЪе средины. НЪеколько болЪе прозрачнымъ остается у нзкоторыхъ сам- цовъ OCHOBAHIe крыльевъ до четыреугольника. Впрочемъ, оно у этихъ экземпляровъ Bee же менъе прозрачно, нежели y var. meridionalis, и болЪе свЪтлая часть приходится на переднюю половину крыла, тогда какъ посткостальное поле остается непрозрачнымъ и y OCHO- ван1я. Beb самки коллекши отличаются отъ типа слЪдующимъ: верхняя губа черная; костальная жилка отъ темно-металлическаго цвЪта до бураго, неметаллическаго; остальныя жилки крыла темно- бурыя y старыхъ и желтыя у молодыхь экземпляровъ. Птероетигма—

15) Om. предыдущее примЪчане. Revue Russe d'Entom, X. 1910. 1—2.

E

25 mm., ея ширина—1 mm. Передн!я крылья y BC'bx b, кромЪ одной самки, сплошь прозрачныя, y HbKOTODBIX'b съ едва замЪтнымЪъ 3aT'b- HeHieMB вдоль передняго края крыла. Задн!я крылья прозрачны BB основной чаети и заняты дымчатой перевязью только въ HX'b вершин- ной трети. При этомъ у трехъ самокъ внутренняя граница перевязи выражена очень рЪзко и образуетъ почти прямую лин. У трехъ остальныхъ самокъ перевязь ограничена здЪесь Membe p'bako. Въ 06- щемъ крылья кубанскихъ самокъ C. virgo удивительно напоминаютъ по okpaekb самокъ западно-европейскаго C. haemorrhoidalis Lind.

Selys Longehamps въ своей „Monographie des Caloptery- gines* (p. 42) говорить, что „заднйя крылья y самокъ C. virgo немного TeMHBe переднихъ, всегда въ ихъ послЪдней трети“, но насколько я знаю, y типичныхъ самокъ C. virgo темная окраска вершины зад: HHX'b крыльевь ослабЪваетъ всегда очень постепенно и COBCBMB пропадаетъ гораздо ближе къ основан!ю, а никогда He образуетъ хотя бы сколько-нибудь ясной прямолинейной внутренней границы.

Въ виду постоянства этихъ признаковъ кубанскихъ экзем- плярахъ, я предлагаю выдЪлить ихъ BB особую var. 9 feminalis nov. (alae anteriores pellucentes concolores, posteriores triente apicali faseià introrsum rectilineatim atque argute terminatà adumbratae).

21. Calopteryx splendens H ar. a) Екатеринодаръ, лЪвый Geper b р. Кубани, 1 d, 3. VI. 07; b) Гонобадъ, 1 d, Han. V, 1907 r.; 1 9, VI. 07; с) l'opsraiit Влючъ, ущелье 3a кладбищемъ, 1 d, 18. VI. 06.

Kyó6anckie экземпляры отличаются довольно ровной внутренней границей перевязи KpbLIbeBb. У самца изъ Гонобада граница эта, совершенно ровная и слабо выпуклая; перевязь начинается на 2-ой ячейкЪ кнаружи отъ узелка. Благодаря этому экземпляръ напоми- наетъ var. mingrelica Sel. Концы крыльевъ BCBXP экземпляровъ коллекщи прозрачны Ha 1/2—2 mm. отъ вершины.

Lestidae.

22. Lestes viridis Lind.—a) Горячй Ключъ, 1 $, 21. УП. 06.

Этоть самець отличается отъ описамя Selys Long- champs'a (Revue des Odonates, р. 148) TÉMP, что имЪетъ на бокахъ груди очень широкую желтую косую полосу, раздвоенную наверху, но не доходящую до верхняго края груди. Бугорокъ на внутреннемъ краЪ верхнихъ анальныхъ придатковъ выраженъ очень слабо, такъ что дЪленше ero на 3 части мало замЪтно. Тупой же зубецъ ближе къ основан!ю придатка выраженъ весьма ясно.

Этотъ западноевропейсвюй и средиземноморсюй видъ въ Poeein до CHXb поръ былъ указанъ только Маевскимъ!6) для КЪлецкой губ. (Ойцовъ). Изучавийй же польскихъ стрекозь Ингеницк!й (25) не находилъ тамъ этого вида.

16) Majewski Er, Systematyezny wykaz owadów zylkoskrzydlych polskich, Warszawa, 1882, p. 35; см. также Dziedzielewicz Jézef, Wazki Galicyi i przylegtych krajów polskich, Lwów, 1902, р. 157.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

Haxoxzenie Lestes viridis въ Кубанской обл. такимъ образомъ очень интересно. Во-первыхъ, это первый послв Маевскаго слу- чай нахожденя этого вида въ POCCIH, во-вторыхъ, видъ найденъ совсЪмъ на другомъ конц Pocein. До сихъ поръ L. viridis къ во- стоку оть Средиземнаго моря былъ извЪетенъ только изъ Сири и М. Asin (43). Теперь онъ найденъ значительно далЪе къ сЪверу, за массивнымъ и трудно проходимымъ Кавказекимъ хребтомъ, въ MberHoeTH по своимъ физикогеографическимъ условямъ PB3KO OT- личающейся orb М. Asin и Cupin.

Трудно допустить случайный залетъ этого слабаго насзкомаго на большое разстояне orb М. Asin до Кубанской облаети черезъ Кавказский хребетъ. Также трудно предположить, что L. viridis летаетъ и въ степяхъ южной Росси на пространствЪ между Поль- шей и Предкавказьемъ и былъ лишь проемотренъ тамъ рядомъ изслЪдователей, какъ-то: Ярошевскимъ, Ивановымъ, Род- зянко, Браунеромъ и др. ВЪроятнЪе, этотъ видъ будетъ най- день и Ha КавказЪ, между Кубанской обл. и M. Азей, и изолиро- ванность мЪетонахожден!я его въ ПредкавказьЪ только кажущаяся. Кавказъ въ одонатологическомъ отношени почти совеЪмъ HeH3Bb- стенъ, и данный случай является хорошимъ примЪромъ того, какя интересныя находки можно сдфлать среди ero одонатофауны.

23. Lestes dryas Kirby. - а) Гонобадъ, JS и 1 9, нач. VI, 1907 г.; b) Горячий Ключъ, dd и 1 9, 31. V. 07.

24. Lestes sponsa Hans.— a) Екатеринодаръ, берегь Кубани, Подкова, 1 9 adlt. u 1 © juv., 31. V. 07.

25. Lestes barbara F a br. a) Гонобадъ, dd и 99, кон. V, 1907 r.; b) Екатеринодаръ, 1 $, 31. V. 07; c) Кутаиекая, dd. и 99, 6—7. УП. 07.

26. Lestes virens C h. Гонобадъ, ad m 1 Q, 10. VI. 07.

27. Sympyena fusca Lind.-- а) Горячй Ключъ, emiomp хребта Ктхоть, 1 9, 30. VII. 04.

Въ Poeeiu S. fusca не извЪетна chBepnbe Московской (10; 46) и Казанской губ. (12), что можетъ быть, зависитъ только OTH малой изученности фауны стрекозъ еЪверныхъ губерний.

Agrionidae.

28. Ischnura pumilio C h. Дагеетанекое, dd и 1 Q, 9. V. 07.

Въ Росси видъ этотъ былъ констатированъ въ Херсонской (7), Подольской (3) губ., въ Крыму (8), Харьковской губ. (26, 28, 37), а также въ Области Войска Донского (51), Карской обл. (51), Бакинской губ. (35), ТуркестанЪ (6) и въ Иркутекъ (40).

29. Ischnura elegans Lind. a) Екатеринодаръ, лЪв. берегъ Ky- бани, dd и 99, 20. V. 07; b) Келлермесская, 1 d, 12. V. 07; с) Гоно- бадъ, 1 d, нач. VI, 1907 г.

30. Agrion pulchellum Lind.—a) Псебай, dc и 99 juv., 4. V. 07; b) Келлермееская, 1 9, 12. V. 07; с) Екатеринодаръ, лзвый берегъ Кубани, oo и 99, 20. У. 07.

31. Agrion puella L. a) Екатеринодаръ, лЪвый берегъ Кубани

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

около Подковы, d, 3 VI. 07; b) Между Ширвансекой и Аишеронской, d, 10. V. 07; e) Гонобадъ, Se и 1 9, 11. VI. 07; d) Пеебай, ZZ 99 juv., T URL.

32. Agrion ornatum S el. a) Грязнухинская (въ степи), 44 u 1 $, 13. V. 07; b) Келлермесская, gd и 99, 12. V. 07.

Въ Росешм видъ этотъ былъ указанъ до сихъ поръ только для Харьковской (26, очень рЪдко; 37), Полтавекой (37) и Херсонской (BB большомъ чиелЪ, 7) губ.

33. Erythromma viridulum Ch. а) Екатеринодаръ, лЪвый берегь Кубани, Подкова, 1 d juv., 31. V. 07.

34. Platycnemis pennipes Pall.— a) Екатеринодаръ, въ большомъ *3HCJEb.

He вдаваясь въ подробный анализъ одонатологической фауны Кубанской обл., мы здЪеь отмЪтимъ только ея большое сходетво съ фауной окрестностей г. Херсона, насколько послЪдняя извЪетна по даннымъ А. А. Браунера (7).

Именно, въ обЪихъ мЪетностяхъ найдено 26 общихъ видовъ. КромЪ того въ Херсонской губ. конетатированы слБдующе 12 ви- довъ, отсутетвующе въ коллекщи изъ Кубанской области:

* 1. Sympetrum depressiusculum S ely s. - flaveolum L. Orthetrum cancellatum L. ^ brunneum Fons ec.

Somatochlora flavomaculata Lind. Gomphus flavipes Char p. Anax parthenope S ely s. Aeschna viridis E v ers m.

9. Lestes macrostigma E vers m. * 10. Enallagma cyathigerum Ch ar p.

11. Nehalennia speciosa Char p. * 12. Erythromma najas Han s.

% IN

*

OI vp

Наоборотъ, въ Кубанской губ. найдены по сравненю съ Xep- COHCKOH лишн)е 8 видовъ:

*

E

E

. Leptetrum fulvum M ü 11.

. Sympetrum fonscolombei S ely s. A vulgatum L.

a meridionale Selys. : 2 striolatum Char p.

. Aeschna cyanea Müll.

. Lestes viridis Lin d.

Agrion puella Lind:

Pa

нею

I © Q

B po

ЗвЪздочкой * отмЪчены виды, относительно которыхъ, судя по ихъ распространению, есть большое основан!е думать, что они окажутся свойственными одинаково и Херсонской г. и Кубанской

Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2.

обл. Такимъ образомъ, разница въ фаунЪ стрекозъ между сЪв.-за- падными и сЪв.-восточными берегами Чернаго моря, повидимому, окажется весьма незначительной.

Cb другой стороны, связь CB Закавказьемъ, судя по кубанскимъ стрекозамъ, выражена весьма слабо. Наоборотъ, въ нашей коллекщи имЪется цзлый рядъ видовъ, свойственныхъ сЪверной или средней ЕвропЪ и отсутствующихъ Bb ЗакавказьЪ (таковы: Leucorrhinia pec- toralis, Somatochlora metallica, Cordulia aenea, Аез та cyanea), тогда какъ изъ закавказскихъ видовъ—только одинъ Sympetrum fonscolom- bei да другой, предполагаемый для Кавказа: Lestes viridis.

СлЪдовательно, одонатологическая фауна Кубанской области стоить несравненно ближе къ фаунЪ сЪвернаго’ побережья Чер- Haro моря и южно-русскихъ степей: нежели Kb закавказской.

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2

B. Bapogckiä (С.-Петербургъ).

Новые asiarckie виды Lithophilus Frhl. (Coleoptera, Coccinellidae).

Lithophilus minimus, sp. n.

L. pallido Croteh proximus, sed minor, angulis humeralibus minus eminentibus (fere nullis) Minimus, oblongo-ovalis, convexus, nitidus, rufo-ferrugineus (oculis nigris, antennis, palpis pedibusque rufis exceptis) sat dense aureolo-pilosus, erebre punctatus (pronoto elytrisque inaequaliter). Caput rufum, raro-punctatum, aureolo-pilosum. Pronotum cordiforme, elytris distincte angustius, margine laterali ipso crassiusculo reflexoque, angulis posticis fere rectangularibus; basi quam elytrorum basis angustius, inaequaliter punctatum, interspatiis punetorum fortiorum quam puncta ipsa multo majoribus tenuiterque punctulatis. Elytra ovalia, convexa, rufo-ferruginea (apice obscurius), angulis humeralibus fere nullis, basi quam pronoti basis latiora; dorso seriebus irregularibus punctorum fortiorum ornata, interspatiis puncto- rum majorum inaequalibus, quam puncta ipsa nonnihil majoribus te- nuiterque punctulatis; subtus rufus, raro-punctatus, aureolo-pilosus.— Long. 2 mm. ;

Persia occ.: Luristan: Salmi, 3. I. 1904, N. Zarudn y! Solum spe- cimen (coll. el. P. Semenov-Tjan-Shansky).

А speciebus jam cognitis magnitudine parva, a Г. jacobsoni Barov. 1909 punctura pilositateque elytrorum facile distinguitur.

Очень близокъ къ L.pallidus Crotch, no отличается orb него меньшей величиной и слабо выраженными плечевыми углами кото- рые почти отсутетвуютъ, приближая ero такимъ образомъ къ wni- color Rttr. и другимъ видамъ съ закругленными плечами. Очень маленьюмй, продолговато-овальный, выпуклый, блестяций, желто- буро-рыжй (за исключенемъ черныхъ глазъ, рыжихъ сяжковъ, щу- пальцевъ и ногъ), довольно TYCTO покрытъ золотистыми волосками, грубо пунктированъ (переднеспинка и надкрылья емЪшанно-пунк- тированы крупными и мелкими точками. Голова рыжая съ разеЪян- ными точками, покрыта довольно длинными золотистыми волосками.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2. 8*

AR ==

Переднеспинка сердцевидная, ясно уже (въ самой широкой своей части) надкрылий, съ утолщенными боковыми краями и почти пря- мыми задними углами; основан!е переднеспинки уже OCHOBAHIA над- крыл; пунктировка смЪфшанная, промежутки между грубыми точ- ками значительно больше самихъ точекъ, мелко пунктированы. Над- крылья овальныя, выпуклыя, рыже-буро-желтыя (къ концу темнЪе), съ очень слабо выраженными плечевыми углами, въ OCHOBAHIN шире OCHOBAHIA переднеспинки, сверху покрыты неправильными рядами крупныхъ точекъ, промежутки между которыми, больше чЪмъ сами точки, очень мелко пунктированы. Снизу рыжй, разеЪяно пунктиро- ванный, покрытъ золотистыми волосками. Дл. 2 MM.

Зап. Перая: Луристанъ: м. Сальми, недалеко отъ: р. Каруна, 3. L 1904, H. Зарудный! (Одинъ экземпляръ въ колл. Il. IL. Ce- менова-Тянъ-Шанскаго).

Lithophilus hissariensis, sp. п.

L. ovipenni Crotch similis, sed angulis humeralibus minus eminentibus, fere nullis (ut in precedenti). Ferrugineus (dorso elytro- rum piceo-nigro oculisque nigris exceptis), ovalis, convexus, nitidus. Caput raro-punctatum pilisque flavis longis nitidis obtectum. Pronotum tranversum, longitudine duplo latius, cordiforme, antrorsum angu- statum, antice sinuatum, angulis anticis antrorsum valde prominenti- bus, basi quam elytrorum basi nonnihil angustius, fusco-lituratum; crebre inaequaliter punctatum et dense flavo-pilosum. Elytra ovalia, convexa, dorso nigra, margine rufo excepto: in lateribus angusto, lati- ore antice in humeris et postice in apicibus ut in kozlovi Baro v. 1909; basi quam pronoti basis nonnihil latiora, angulis humeralibus obtusan- gularibus fere nullis; dorso seriebus irregularibus punctorum fortiorum distincte explicatis ornato; interspatiis punctorum majorum inaequali- bus, quam puncta ipsa multo majoribus, crebre tenuiterque punctulatis et dense pilis aureolis sat longis obtecta. Subtus ferrugineus, capite sternoque obseuriore excepto.—Long. 3,3—3,5 mm.

Buchara ог. (Hissar): fl. Tupalang 1898, Willberg! Specimina 2 (coll. cl. Р. Semenov-Tjan-Shansky).

Очень похожъ на Г. ovipennis Croteh, но легко отличается отъ него весьма слабо выраженными плечевыми углами. Желто- буро-рыжШ (3a исключенемъ смоляно-черной верхней части над- крыл и черныхъ глазъ), овальный, выпуклый, блестяций. Голова pbiko пунктирована и покрыта длинными блестящими желтыми BO- лосками. Переднеспинка поперечная, въ два раза шире своей длины, сердцевидная, спереди выемчатая и съуженная, съ сильно выступаю- щими передними углами, въ OCHOBAHIH уже OCHOBAHIA надкрылий, покрыта неясными бурыми пятнами обоихъ описываемыхъ экзем- пляровъ одинаково) грубо пунктирована точками разной величины и покрыта желтыми волосками. Надкрылья овальныя, выпуклыя, сверху черныя, узкая боковая кайма, расширяющаяся къ плечамъ

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2.

+.

——

E d =

и задняя часть ихъ желтыя (какъ y kozlovi Barov. 1909), въ оено- вани шире OCHOBAHist переднеспинки, съ очень слабо выраженными (почти отсутетвующими) плечевыми углами; сверху уеЪянъ непра- вильными, но все же замЪътными рядами крупныхъ точекъ, раз- CTOAHIA между которыми, большйя HBMB сами точки, часто и очень мелко пунктированы; густо покрытъ довольно длинными золоти стыми волосками. Снизу темно-буро-рыж, хотя нЪсколько свътлЪе YbMB сверху, за исключенемъ болЪе темныхъ головы и груди. Дл. 3,3—3,5 MM.

Boer. Бухара (Гиссаръ): верховья рЪки Тупаланга, Виль- бергъ, 1898 г. (2 экземпляра въ колл. П. П. Семенова-Тянъ- Шанскаго).

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

==

Andreas Semenov-Tian-Shansky, petropolitanus.

Symbolae ad faunam desertorum mesasiaticorum. I. Sy- nopsis specierum generis Argyrophana Sem. 1889 (Co- leoptera, Tenebrionidae).

In hoe insigni Pimeliinorum genere structura et pilositas tarsorum characterem praebent plane generificum, in omnibus speciebus prorsus constantem. Itidem et indumentum corporis, compositum e pilis brevi- bus aecumbentibus sericeis albidis, subargenteis vel plumbeo sericeis, in elytrorum dorso plus minusve sparsis, in ceteris corporis partibus magis densis, est character plane generificum.

SYNOPSIS SPECIERUM.

1 (4). Elytra latiora, dorso plano vel etiam inter carinam hume- ralem semper acutam et suturam plus minusve cariniformiter sube- latam longitudinaliter concavo; declivitate postica abruptà, fere verti- cali. Species majores.

2 (3). Elytra lateribus inter carinas humeralem et lateralem haud convexis, aspeetu desuper omnino fere latentibus, carinà humerali alte elatà, non humiliore, in declivitate posticä semper multo altiore quam dorsum, ibique cristiformi, basi sub humerum deorsum sub- verticaliter prolongatà, cum carina laterali connivente. Quartus anten- narum artieulus oculorum diametro transversali multo longior. Obseure brunneo-testacea s. castanea, pedibus pallidioribus, capite, thorace, abdomine, elytrorum lateribus dense, elytrorum dorso minus dense argenteo-s. plumbeo-sericeo-tomentosis. Long. d9 12 22, lat. 6,5 12 mm. 1).

Hab. in desertis sabulosis Kara-kum dietis (prov. Transcaspicae pars orientalis); Utsh-adshi (baro H. London! 6. III. 1901: specim. emort., probabil. autumnale), Repetek (Russano v! 1888; ipse! 15. V, 13. VI. 1889; P. Varentzov! V. 1891; С. Ahnger! 18. V, 24. VI. 1902; W. Peltz! 28. VIII. 1906).

1) Examinavi 19 specimina Z9 (coll. P. Semenov-Tian-Shansk y).

Revue Russe d'Entom. X. 1909. 1—2.

EON

Statio: arena mobilis tumulosa. Synonyma nulla. 1. Argyrophana deserti Sem. 1889.

3 (2). Elytra lateribus inter carinam humeralem et lateralem sub- convexis, aspectu desuper patentibus, carinà humerali etsi acutà, tamen parum elata, paulo humiliore, in declivitate posticá parum altiore quam dersum, haud cristiformi, basi sub humero cum carina laterali haud connivente. Oculi (cum longitudinaliter, tum latitudinaliter) majores et magis convexi; quartus antennarum articulus oculorum diametro trans- versali aequilongus vel etiam brevior. Pronotum minus latum, disco magis convexo. Multo pallidior, dilutissime brunnescenti-testacea, pellu- cida; tomento capitis, thoracis, abdominis, laterum elytrorum subtiliore et magis albido. Ceterum praecedentis simillima. Long. $$ 13—17,, lat. 71—10 mm. ?).

Hab. in desertis arenosis transcaspicis mari Caspio adjacentibus: Uzun-ada (P. Varentzov! 21. VI. 1896), Mulla-kary (idem! 24. V. 1894).

Statio: arena mobilis tumulosa.

Synonyma nulla.

2. Argyrophana caspia, sp. n.

4 (1). Elytra angustiora, humeris minus latis, dorso plus minusve subconvexo; carinà humerali quam dorsum semper humiliore, lateribus inter carinas humeralem et lateralem aspectu desuper plus minusve patentibus; declivitate posticà nunquam verticali. Oculi majuseuli et convexi.

5 (6). Major, dilute brunneo-testacea, subpellucida. Pronotum an- gulis antieis antrorsum leviter porrectis, acuminatis (aspectu desuper). Labrum apice emarginatum. Elytra dorso magis convexo, pilis brevibus accumbentibus subdense induto, carinä humerali quam dorsum multo humiliore, subobtusá.—Long. 9 16, lat. 9 mm. 3).

Hab. in desertis arenosis transoxianis Kizil-kum dictis: Baigak am (D. Glazunov! 3. VII. 1907).

Statio: arena mobilis tumulosa.

Synonyma nulla.

3. Argyrophana vicaria, sp. n.

6 (5). Duplo minor, tota expallido-testacea, diaphana. Pronotum angulis anticis nec porrectis, nee acuminatis. Labrum apice vix emar- ginatum. Elytra dorso paulo minus convexo, pilis brevibus aceumben- tibus sat sparsim obsito, carinà humerali quam dorsum paulo humi-

2) Examinavi 2 specimina (1 d, 1 9) (coll. P. Semenov-Tian- Shansk y).

3) Examinavi solum specimen (1 9), quod benevolentiae Dem. Glazu- novi debeo (coll. P. Semenov-Tian-Shansk y).

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

True

liore, acutä. Forma corporis angustiuscula, oblonga.—Long. 4@ 85—11, lat. 42—5,5 mm. 4). |

Hab. in desertis arenosis transoxianis Kizil-kum dictis: Meshe-uli (D. Glazunov! 24. VI. 1907), Karai-kuduk (№ Zarudny! 23. VII. 1907).

Statio: arena mobilis, ut videtur, tumulosa.

Synonyma nulla.

4. Argyrophana diaphana, sp. n.

ANNOTATIONES.

Tres Argyrophanae species, inter se quoad staturam et habitum simillimae (А. caspia—A. ,deserti— A. vicaria), invicem vicariae sunt, species autem quarta magis peculiaris (4. diaphana) aream geographi- eam cum illa A. vicariae saltem ex parte concidentem occupat. Qui modus et ratio distributionis geographicae maximam praebent analo- giam cum distributione specierum generis Discoptera S em. (Coleo- ptera, Carabidae), specierum deserticolarum subgeneris Chionosoma (Krtz) Sem. (Col. Scarabaeidae), generum: Achranoxia Krtz. (Col., Scarabaeidae), Dengitha Rttr. (Col. Tenebrionidae), Ammozoum Sem. (Col, Tenebrionidae), Pseudadoretus Sem. (Col, Scarabaeidae), Rham- pholyssa Krtz. (Col, Meloidae), et cet.

Species generis Argyrophana sunt insecta nocturna, quam ob rem et colore a compluribus Pzmeliinis discedunt.

FONTES.

А. Semenov, Diagnoses Coleopterorum novorum ex Asia cen- trali et orientali. II. (Horae Soc. Ent. Ross. XXIV, 1889, pp. 193—226; ef. pp. 222—225).

Е. Reitter, Bestimm.-Tabelle der unechten Pimeliden aus der palaearct. Fauna (Verh. naturf. Ver. Brünn, XXXI. Bd., 1893, pp. 201—250: ef. pp. 203—204, 245—246, s. pp. 4—5 et 46—47 ed. separatae).

4) Examinavi 5 specimina (3 4, 2 9), quorum 4 itidem benevolentiae D. Glazunovi debeo (coll. P, Semenov-Tian-Shansky).

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2,

Le

А. А. Яхонтовъ (Москва).

Epinephele lupinus Costa (Lepidoptera, Satyridae) и ея кавказск!я формы.

Въ „ЗамЪткахъ o кавказскихь Lepidoptera Rhopalocera* (Русск. Энтом. Обозр., VIII, стр. 282—292) я уже имЪлъ случай указать, что общеизвЪетная Epinephele lycaon Rott. и считавшаяся ея разновид- ностью, русская степная форма intermedia Stgr. близкая къ италь- янской lupinus Costa, на самомъ ДЪЛЪ принадлежать къ двумЪ различнымъ видамъ, такъ какъ, встрЪчаясь совмЪетно на CbBep- номъ КавказЪ (въ ЖелЪзноводскЪ), эти формы не связаны между собою переходами и помимо величины и цвЪтовыхъ признаковЪ вполнЪ ясно отличаются другъ отъ друга CTPOCHIEMP мужекихъ копулятивныхъ придатковъ и пахучихъ чешуекъ. Несколько ему- THBIIie меня „переходы“ къ lupinus и intermedia, о которыхъ упоми- нается въ работахъь Л. К. Круликовскаго o бабочкахъ Bar- ской и Уфимской ryóepHiit, оказались, по любезному письменному разъяенен!ю уважаемаго автора, нерЪдкими повсюду сЪроватыми альбинистическими особями Ep. lycaon 1). Почти одновременно съ моими „ЗамЪтками“ появилась интересная и прекрасно иллюстри- рованная работа графа E. Turati: ,Nuove forme di Lepidotteri, III* (Il Naturalista Siciliano, XXI, 1909), одна изъ главъ которой (pp. 56—73) посвящена ревиз1и формъ, относимыхъ обыкновенно къ виду Ep. lycaon. Выводы автора, раздьлившаго этотъ комплексъ формъ на два вида, оказались въ полномъ- COTJIACIH съ моими предположен!ями; рядъ рисунковъ на таб. VII, приложенной къ работЪ Turati, пока- зываетъ, насколько значительно отличаются по строеню копуля- тивныхъ придатковъ формы, примыкаюцая къ lupinus имъюшия,

1) „Посылаю Вамъ“, пишеть Л. К. Круликовскии (ors 29. VI. 1909), intermedia Stgr. и, даже не изсл$дуя ux подробно, TOTOBb согласиться Ch Вами, что это отдфльный видъ, потому что при большомъ распространеши lycaon эта форма всегда встрЪчается какъ то особнякомъ въ строго опредфлен- ныхъ мфстностяхъ. За переходныя же формы я счель боле крупныхъ и cnbr- Aux /ycaon“.

Русск. Энтом. Обозр. Х. 1910. 1—2.

es =

какъ я уже описывалъ для расы intermedia, сильно искривленный, загнутый внутрь UNCUS CB сильными и изогнутыми парными OT- ростками на немъ: фиг. 1—6) отъ настоящихъ lycaon съ ея pacaMH (фиг. 7—9).

Не ограничиваясь обзоромъ BCbXb извЪетныхъ paube разно- видностей этой группы, статья rp. Turati заключаетъ въ ce6b описан1е трехъ новыхъ расъ Ep. lycaon и одной— Ep. lupinus и, KpoMB упомянутыхъ уже анатомическихъ рисунковъ, сопровождается еще превосходными изображенями почти BCBXB перечиеленныхъ въ ней формъ (tab. I, 7—9; tab. II, 1—19). Однако по отношеню къ формамъ Ep. lupinus, входящимъ въ составъ русской фауны, ревиз!я, данная Turati, оказывается, все таки, несвободною отъ нзкоторыхъ неточ- ностей. ВыдЪливъ наиболЪе крупную сицилйскую расу rhamnusia Frr. (tab. II, 1—2), какъ форму болЪе древняго характера, въ каче- ствЪ видового типа (хотя имя rhamnusia появилось позже lupinus), авторъ переходитъ къ описаню ближайшей къ ней, HO нъеколько меньшей по размЪрамъ и равномЪрнЪе окрашенной lupinus Costa (tab. IT, 3—4) и, характеризуя ареалъ ея обитаня, послЪ различ- HBIXB мъетностей Апеннинскаго и Балканскаго полуострововъ назы- ваеть нашу южно-русскую Сарепту. Въ дЪйствительноети же paca изъ южной Росси и съ сЪвернаго Кавказа отличается OTH южно- европейской (напр., отъ балканскихъ 0собей) болзе сЪроватымъ UBBTOMb dd, болЪе однообразною окраскою нижней стороны, а также HbcKOJbKO меньшей (Bb общемъ) величиною и безъ COMHBHIA при- надлежитъ къ var. intermedia Stgr. (tab. II, 7—8); отождествлеше этой формы съ настоящими lupinus можно объяенить только He- достаткомъ у Turati Marepiaza изъ южныхъ ryóepnuiit Poccin (мое собственное предположене о принадлежности PYCCKHXB предетави- телей lupinus къ типу, высказанное въ концЪ прежней 3AMBTKH объ этой формЪ, было вызвано слишкомъ темнымъ рисункомъ intermedia Bb атлаеЪ Seitza) Cb другой стороны, трудно найти сколько-ни- будь замЪтное различ1е между intermedia и формою, изображенною подъ именемъ turanica Rühl (tab. II, 9—10), и я, пересмотрЪвъ до- вольно обширный матер1алъ изъ южной Росси, сЪвернаго Кавказа, Приуралья и Средней Asin, думаю, что turanica окажется CHHOHH- момъ KB intermedia (какъ это назване и стоитъ въ KaTaJorb St a u- dingera и Rebels). Экземпляръ же d, изображенный y Turati въ качествЪ представителя новой расы margelanica (tab. II, 5), оказы- вается, какъ замЪтилъ litt). С.Н. Алфераки, экземпляромъ дру- roro вида— Ep. interposita Ersch.; въ письмЪ ко мнЪ (оть 4. Ш m. c. 1910) и самъ авторъ указываетъ на эту ошибку въ своей работз и объясняетъ, что на таблицЪ изображенъ тотъ d, котораго онъ ечелъ (р. 66) за нъеколько отклоняющуюся особь margelanica и который, слЪдовательно, не идентичень описаннымь UMS типом этой разно- BH/IHOCTH; однако и въ этомъ случаЪ одной пары типовъ (1 dH 1 9) едва ли достаточно, чтобы установить новую расу въ предЪлахъ обильнаго индивидуальными отклоненями рода Epinephele, TBMB

Revue Russe d'Entom. Х. 1910. 1—2.

ur cial uiri

Be, 2

болЪе, что характерная для margelanica форма переднихъ крыльевъ встрЪчается иногда и y южно-русскихъ экземпляровъ intermedia, a маргеланская 9 (tab. II, 6) ничЪмъ характернымъ не отличается отъ turanica = intermedia.

Наконецъ, изъ темно-окрашенныхъ расъ этого вида у Turati изображена и подробнЪе описана только mauritanica Obth. (tab. II, 11—12), a русемя формы-—кавказская lanata Alph. и восточно- сибирская pasimelas Stgr. (по свидЪтельетву C. Н. Алфераки совпадающая съ lanata), были извЪетны автору, повидимому, только по литературнымъ даннымъ, очень скуднымъ для этихъ разновид- ностей, и, поэтому, HH изображенй, HH какихъ-нибудь дополненй Kb ихъ характеристик мы y Turati не находимъ.

Var. lanata, описанная уже болзе тридцати лЪтъ тому назадъ изъ одной изъ наиболЪе доступныхъ мъЪетностей Кавказа, остается, однако, до сихъ поръ довольно загадочной формою, извЪетной только по краткой характеристикЪ, данной ей С. Н. Алфераки, и едва ли была въ рукахъ у кого-нибудь изъ другихъ лепидоптеро- логовъ, цитировавшихъ ея Ha3BaHie (авторство Rüh l'a по отноше- ню Kb этой формЪ сводится только къ переводу латинскаго дагноза на HbMernkli языкъ). Въ своей работЪ о чешуекрылыхъ CbBepHaro Кавказа (Труды Русск. Энтом. Общ. X, 1878, 1) С.Н. Алфераки, поелЪ упоминан1я о типичныхъ экземплярахъ Hp. lycaon, найден- ныхъ МашукЪ близъ Пятигорска (и, какъ мы увидимъ далЪе, ока- завшихся особями Ep. intermedia), въ слъдующихъ выраженяхъ опи- салъ кисловодекую форму: „— В. var. lanata, multo obscurior, praecipue subtus. Prope Kislowodsk Сале. sept. Около Кисловодска въ концЪ поля и въ началЪ августа летала разновидность съ болЪе темными крыльями, въ особенности на оборотной сторонЪ. НЪкоторые cBBxie SS окраской подходятъ къ dd Ep. janira. Въ особенности оборотная сторона крыльевъ TeMHbe, чЪмъ у типа. У нЪкоторыхъ do BCE поле оборотной стороны верхнихъ крыльевъ покрыто темно-коричневымъ. По длиннымъ волоскамъ на лицевой CTOPOHB крыльевъ разновид- ность эта приближается къ Var. lupimus Costa. МнЪ удалось взять только 2 99, которыя гораздо меньше разнятся отъ типичныхъ, чЬМЪ dd“ 2).

Въ каталогь Staudingera и Rebels (1901 г.) var. lanata Cb явною натяжкою поставлена CHHOHHMOMB KB intermedia Stgr., хотя опредълен!е ,multo obscurior“, имющееся въ xiarxo3B Киело- водской разновидности, стоитъ въ прямомъ противорЪ чи съ xapak- теромъ окраски Staudinger'onckoit формы.

2) Въ спискф H. М. Егорова „Чешуекрылыя сфвернаго склона Цен- тральнаго Кавказа“ (Изв. Кавк. Отд. Имиер. Pycex. Геогр. Общ. XVI, 1905, 1), единственной посл работы С. H. Алфераки crarpb, содержащей ука- завя на лепидоптерологическую фауну Кисловодска, для этой MÉCTHOCTH при- водится только типичная Ep. lycaon, тогла какъ изъ г. Грознаго авторъ ambre „var, lupinus*, т.-е. очевидно, обыкновенную на сзверномъ КавказЪ infermedia.

,

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

ES =

Въ позднЪйшемъ N06aBJIeHin къ своей прежней статьЪ C. H. Алфераки протестуетъ противъ MHbHis Staudingera, указы- вая, что „var. lanata Rühl должна стоять отдЬльно, такъ какъ является особой расой“, и непосредетвенно послЪ этого добавляетъ: „приведенные мною экземпляры изъ Пятигорска принадлежать Kb формЪ intermedia Stgr. и не отличаются orb таганрогскихъ“ (Русск. Энтом. Обозр., УП, стр. 205).

ПослЪдняя поправка допускаеть возможность слВдующаго предположеня: если пятигореюмя Epinephele первоначально были приняты авторомъ за типичныхъ lycaon, то и var. (апа изъ Kueno- водека можетъ оказаться темною (,multo obscurior*) лишь по epa- BH@HIIO съ довольно свЪтлою intermedia, летавшей въ ПятигорскЪ, не превосходя въ этомъ отношени настоящихъ Ep. lycaon. "Bb такомъ случаЪ къ этой разновидности можно было бы отнести закавказ- скихъ представителей Ер. lupinus, которые отличаются отъ расы intermedia болЪе крупною величиною и темною окраскою, напоми- нающею Ep. lycaon. Однако С. H. Алфераки, которому я сообщилъ о своемъ предположеши и подробно описалъ моихъ закавказскихъ lupinus, отвЪтилъ мнЪ (OTD 24. I. 1910), что „настоящая lanata paca мелкая“, и что BAKABKABCKIA особи (изъ Эриванской губ.) сильно OTD нея отличаются и принадлежать, насколько онъ можетъ утверждать по памяти, къ типичнымъ lupinus или rhamnusia.

Такимъ образомъ я долженъ былъ убЪдиться, что Var. lanata продолжаетъ оставаться для меня неизвЪетною; что же касается за- кавказской расы Ep. lupinus, о которой я могу судить по моимъ двумъ dd изъ Михета, Тифлиской губ. (18. УТ. 1907) и по экземпля- рамъ изъ Закатальскаго округа въ коллекши проф. П.П. Сушкина (который также опредЪлилъ ихъ какъ var. lanata Alph.), то эти бабочки, дъйствительно приближаясь размЪрами и формою крыль- евъ къ южно-европейскому типу, достаточно отличаются отъ него окраскою, которая дала MHS поводъ принять ихъ 3a Var. lanata, a теперь позволяетъь видЪть въ нихъ представителей новой формы Epinephele lupinus С о sta var. (subsp.) transcaucasica п.: staturà formae typicae, alis posterioribus eodem modo dentatis, sed obscurior, subtus alis anterioribus in disco saturatius fulvis (ut in lycaone), posterioribus griseis, distinetius fusco- (non brunneo-) conspersis, obsolete albido- fasciatis. Subsp. ciscaucasica ete. intermedi@ major et obseurior, a var. lanatä, ,subspecie parvà* (Alph. in litt), certe distinguenda.—Trans- caucasia: Mtzchet; Zakataly.

По величинЪ и по очертанямъ крыльевъ закавказская paca ближе къ итальянскимъ lupinus, ABMB къ летающей на ChBepb отъ Кавказскихъ горъ var. intermedia. Окраска верхней стороны темнЪе, JBMB y обЪъихъ названныхъ формъ и y dd приближается къ UBLTY Ep. lycaon; 99 же, подобно женскимъ особямъ другихъ расъ, Menbe характерны по внЪшности. Pneynokb нижней стороны крыльевъ опять таки болЪе напоминаетъь типическую форму, чЪмъ var. inter- media съ ея невыразительной, блеклой окраской, но отличается еще

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

болЪе яркимъ желтымъ фономъ переднихъ крыльевъь и болЪе cb- рыми, а He буроватыми, какъ у lupinus, задними крыльями съ очень р$зко выраженной темной штриховкой и всегда замЪтной бъловатою перевязью на HHX'b. Слфдуетъ добавить еще, что y экземпляровъ изъ Мцхета Beb эти особенности выражены яснЪе, чЪмъ у зака- тальекихъ.

По всей BBPOATHOCTH описанная разновидность окажется рас- пространенной и въ другихъ мЪетноетяхъ по долинамъ Закавказья, и MHB кажется сомнительнымъ нахожден!е тамъ настоящихъ lupinus и rhamnusia, которыхъ называетъ въ письмЪ ко MHb C. H. Алфе- раки. Уже и безъь нихъ мы имфемъ для Кавказекаго края три отдЪльныя расы этого вида, изъ которыхъ мало изученная киело- водская Var. lanata имЪетъ, повидимому, очень ограниченный ареалъ обитан!я, такъ какъ уже въ окрестностяхъ Пятигорска замЪняется формою intermedia, широко распространенною сЪверномъ Кав- казЪ и въ прилегающихъ къ нему степныхъ мЪетностяхъ Pocciitekoit Империи.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1-2,

Bl =>

J. Р. Stshelkanovtzev (Warschau).

Zur Kenntnis der Gattung Dergiola, nom. n. (Bergiella Stshelkan. 1907) (Orthoptera, Decticidae).

(Mit 1 fig.).

Unter den Decticiden der Orthopterensammlung, welehe während der Balchashexpedition L. S. Bergs zusammengebracht wurde, wurde eine Form von mir als neue Gattung unter der Benennung Ber- giella bechrieben (Annuaire du Musée Zoolog. de Academie Imp. des Se. de St-Pétersbourg, XIL 1907). In Rücksicht darauf aber, dass dieser Name schon vergeben ist, wie in seinem Referat über meine Arbeit A. P. Semenov-Tian-Shansky nachwies (Revue Russe d'Entom. VIII. 1908, p. 208), wurde es notwendig, die Bezeichnung Bergiella in Bergiola umzuändern.

Dabei erlaube ich mir nun in deutscher Sprache das zu wieder- holen, was ich bei der Beschreibung der neuen Gattung und neuen Art, Bergiella balchashica m., gefragt habe, indem ich den angeführten Hinweis in Betracht ziehe uad meinen Artikel mit einer Photographie des Tieres selbst versehe. Ausserdem wurde von mir eine kleine Aende- rung in der Diagnose der Gattung vorgenommen.

Bergiola, nom. n. (Bergiella Stshelkan. 1907).

Genus maxime affine generi Paradrymadusa Herm. Antennae corpore sesqui longiores. Frons valde reclinata. Elytra in 9 squamifor- mia, lateralia, minima, sed subtota libera. Tibiae antieae supra 3-spi- nulosae. Tibiae posticae subtus spinis terminalibus 4 armatis, binis internis brevioribus. Tarsi postici plantulis liberis brevissimis. Proster- num bidentatum, dentibus brevissimis. Omnia femora subtus spinosa. Ovipositor brevis, leviter incurvus, apice acuminatus et serratus. La- mina subgenitalis 9 crassa elongata, margine postico parum triangu- lariter emarginata.

Dieses, der Gattung Paradrymadusa Herm. nahe verwandtes Genus, unterscheidet sich von ihr sofort durch das kurze, leicht gebo- gene Legerohr, das an der Spitze plüzlich und gleichmässig zugespitzt von beiden Seiten ist und dazu mit kleinen Zähnchen bedeckt. Ausser- dem erlaubt schon die Form seiner subgenitalen Platte nicht, es zu die- ser Gattung zu stellen. Die letztere ist dick, etwas in die Länge gezo- gen und am Ende dreieckig ausgeschnitten.

Die wenig beschriebene Gattung Amuria Brunn.- Watt. ist offenbar ebenso unserem Genus nahe verwandt, untercheidet sieh aber merklich durch die Seitenlappen des Vorderrückens, die unter einem

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2,

Ex ee

Winkel am selben befestigt sind, und dadurch, dass der Legebohrer bei ihr allmáhlich zugespitzt ist.

In Rücksieht auf diese Besonderheiten hielt ich es für ange- bracht für zwei von der Balchashexpedition mitgebrachte Weibchen eine neue Gattung aufzustellen, indem ich sie zu Ehren des Expedi- tionschefs, L. Be rg Bergiola nenne.

Bergiola balchashica Stshelkan. (etwas vergróssert, die Fühler abgebrochen).

Jedenfalls wird meine Gattung, wenn auch in Zukunft bei ge- nauerer Erforschung des Genus Paradrymadusa Herm. es sich he- rausstellen sollte, dass für diese Gattung die Länge und Form des Legebohrers und ebenso die Form der Subgenitalplatte nicht charakte- ristisch sind und sehr weiten Grenzen variieren,—ohne Zweifel als neue Art unter die Species dieses Genus gestellt werden müssen. Aber, so- weit man nach allem, was über das Genus Paradrymadusa bisher be- kannt ist, urteilen kann, ist dieses mehr als zweifelhaft.

Einstweilen schlage ich die einzige Art dieser Gattung vor zu benennen

Bergiola balchashica Stshelkan. 1907.

2 2 -- Kashkan-Dengis, Nordufer des Balehash-Sees 3. VIII. 1903. Colore (specimina: in spiritu vini conservata) griseo, fusco-mar- morato. Elytra in 9 squamiformia, lateralia, minima, sed subtota libera. Femora antica et media subtus in margine antico, femora postiea

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910, 1—2.

Pm es in utroque margine spinulis armata. Prosternum dentibus minimis bi- dentatum. Segmentum 7-um abdominale ventrale gibbosum, segmentum 6-um minus alte, segmentum 5-um vix transverse gibbosum.

Long. corporis —21 mm., pronoti 6 mm., femorum posticorum 16 mm., ovipositoris 8 mm.

Als Art wird diese Form durch folgende Besonderheiten charak- terisiert: die Farbe war, soweit man nach den Spiritusexemplaren urteilen kann, grau mit marmorierter Zeichnung; die Seitenlamellen der Vorderbrust zeigen eine deutliche, ziemlich breite Umsäumung von anderer Farbe (?), als die Vorderbrust, die von letzterer im hinteren Teile durch einen schmalen schwarzen Streifen getrennt ist. Die Ober- flügel sind sehr klein, abgerundet, lamellenfórmig, seitenständig, treten aber deutlich unter der Vorderbrust hervor. Alle Schenkel sind auf der unteren Seite mit kleinen Dornen besetzt, wobei an den beiden vorderen Paaren die Dornen nur am vorderen Rande stehen; die Hin- terschenkel haben an beiden Seiten Dornen. Ihre Zahl und Anord- nung sind bei dem einem Exemplare folgende: an den Vorderschen- keln zu drei, an den mittleren zu einem und an den Hinterschenkeln am Vorderrande 4, am Hinterrande 3 Dornen. Das andere Exemplar unterscheidet sich durch eine geringere Zahl von Dornen. Die vorde- ren und mittleren Schenkel tragen je einen Dorn, wobei an den Mittelschenkeln die letzteren ganz an der Schenkelbasis sitzen. An den Hinterschenkeln ist auf der einen Seite die Verteilung der Dórn- chen dieselbe, wle beim ersten Exemplar, auf der anderen Seite aber drei Dórnchen an beiden Rändern.

Die Zähnchen der Vorderbrust sind sehr klein; bei oberflüchlicher Betrachtung kann man sie ganz überseheñ; aber sie sind jedenfalls vorhanden, und die Vorderbrust hat genau den Bau, wie bei den Arten mit grossen Zühnchen. Die Subgenitalplatte zeichnet sieh durch ihre Dicke aus, sowie durch einen dreieckigen, nicht besonders tiefen Aus- schnitt. Die 3 letzten Gleider des Abdomens sind vor der Subgenital- platte mit einer Erhöhung versehen. Die grösste Erhöhung steht auf dem 7-ten Gliede, auf dem 6-ten ist sie bedeutend kleiner und auf dem 5-ten Gliede kaum bemerkbar. Der Légebohrer ist an der Basis ziemlich stark verbreitert und verschmälert sich dann schnell; sein Ende ist so nach oben gebogen, dass der untere Rand almählich und schwach ge- bogen erscheint, der obere aber in der Mitte seiner Länge eine deut- liche Einbuchtung zeigt. Das Ende des Legebohrers trägt Zähnchen, die ziemlich gross und nicht sehr scharf sind und an die Zähnchen von Decticus verrucivorus L. erinnern, mit dem Unterschiede, dass bei letzterem die Zähnchen der oberen Seite bedeutend kleiner sind als die unteren, hier aber sind sie von einer Grösse oben wie unten und bedecken fast 1/4 der Länge des Legebohrers. Sein äusserstes Ende ist sehr stark zugespitzt und zwar gleichmässig von oben wie von unten.

Beide Exemplare würden an einer Stelle unter Steinen beisammen gefangen.

Revue Russe d’Entom. X, 1910, N 1--2,

G. Jacobson (Petropoli).

De Chrysomelidis palaearcticis. Descriptionum et annota- tionum series [.

Donacia mistshenkoi, sp. n.

Species egregia, omnium mihi cognitarum nitidissima, elytrorum apicis structura peculiari inter omnes excellens, solum Donaciae appen- diculatae Ahr. affinis, de qua praeter signa jam commodum indicata magnitudine minore, antennis brevioribus, pronoti structura diversa, elytrorum rugositate subobliterata, impressionibus eorum etsi vadosis, tamen distinctis, margine laterali non solum ante, sed etiam sub hu- meris pubescente, femoribus posticis 4 valde incrassatis et cum tibiis interne valde crenulatis mox distinguenda; a ceteris speciebus jam pronoti epipleuris omnino nudis apiceque elytrorum attenuata valde discrepat.

Caput, seutellum, corpus infra pedesque dense (venter nonnihil sparsius) subtiliter appresse pubescentia praetereaque subtus pilis longioribus semierectis sparsis obsita. Supra viridiaeneoeuprea, subtus e violaceo eupreseens; antennarum articulationibus, palpis, femorum triente vel quadrante basali, tibiis fere totis (parte apicali superna nonnihil infuscata), tarsorum articulationibus, unguieulis membranisque apicalibus sternitorum abdominis rufis; superne nitidissima, subtus subopaca. Caput parvum; fronte medio canaliculo profundo longitudinali (non sulco!), lateribus suleis arcuatis, grosse punctatis, latis instructo; vertice eollo haud constrieto, parum convexo; tuberculis frontalibus anticis (postantennalibus) parum distinctis, minimis, tuberculis posticis omnino defieientibus; totum confertissime ruguloso-punctulatum, sub- opaeum. Antennae (in d nonnihil longiores) dimidium corpus parum superantes, sat graciles; articulo 1-mo incrassato curvatoque; articulo 2-0 duplo fere breviore; articulo 3-io quam primus vix longiore; articulis ceteris quam tertius triente longioribus. Pronotum eapite multo latius, latitudine sua aequilongum; angulis anticis callosis, extrorsum haud exsertis; callo anteriore dimidium anticum lateris oecupante, postice suleo profundo determinato (i. e. pronotum hie distinete anguste con- strictum apparet) subrotundo, latera versus distincte eminente, intus

Русск. Энтом. O603p. X. 1910, 1—2.

BE u

a disco vix separato; lateribus dimidio postico subparallelis, retrorsum nonnihil angustatis, prae angulis posticis parum extrorsum eminentibus denuo vix constrictis; pronotum dimidio postico parum, sed distincte angustius quam dimidio antico; disco linea mediana completa tenui impressa, prae basi suleum transversum secante et hic foveolam oblon- gam formante; superficie subpolita, nitidissima, punctis sparsis obsita, rugulis parum evolutis subtransversis solum ad latera apparentibus; epipleuris nudis, rugis sublongitudinalibus, undulatis ornatis. Elytra lata, latitudine sua argute duplo longiora, dimidio basali subaequilata, dein angustata, apice dehiscentia, singulumque attenuatum; dorso pa- rum convexa, impressionibus duabus vadosis, sed distinctis ornata: 1-ma obliqua inde a fovea juxtacallari usque ad finem trientis basalis suturae protenta, 2-a juxtasuturali, interdum dupliei, in dimidio apicali secundum suturam; nuda, solum in margine laterali ante humeros la- tius, sub humeris angustissime pubescentia; regulariter punctato-striata: interstitiis sparsim subtransversim rugosis; rugis humilibus, brevibus; interstitio primo apice extrorsum curvato; margine suturali inferiore postice dilatato, hie quoque extrorsum curvato: carinula interstitii primi postice alta, apice retro tam eminente, ut inter ejus apicem et elytri api- cem incisura parva subangularis existat; apice elytri utriusque angusto, omnino rotundato. Corpus subtus confertissime punctulatum. Abdomen d longitudinaliter concavum, sternito anali apice truncato et nonnihil depresso. Pedes femoribus omnibus, posticis in fortissime incrassatis; his nitidulis, apicibus in d apices elytrorum attingentibus, in 9 non attingentibus; dente in 9 modico obtusoque, in 4 majore acutoque et in hoe praeterea crenulis in eristae inferioris parte mediana ornatis; tibiis posticis basi curvatis et in utroque sexu prae apice crenulatis.

Long. d 8—84, 9 8,8—9,7 mm. lat. d 3, 9 3,2—3,8 mm.

Hab. 'Transcaucasiae prov. Tiflisiensis, lacus Gomna, sept. versus a Bakuriani 5000 ' (P. J. Mistshenko 1. VII. 1901).—2 d, 2 9 in coll. Р. Semenov-Tian-Shansky, quorum 1 4 et 1 9 liberaliter Museo Zoologico Acad. Caes. Petrop. communieata.

Parnops ordossana, sp. n.

Parnopi atricipiti Pic !) proxima, sed minor pronotique structura diversa distinguitur.

Nigra, nitidiuscula, pilis densis appressis superrne flavido-griseis, subtus eretaceo-albis vestita; clypeo, labro, palpis, antennis pedibusque

(absque eoxis) flavis; superne confertissime subtilissimeque punctulata, '

in elytris praeterea punctis magnis, profundis, copiosis obsita; nitor ac structura trans vestituram manifeste apparent. Pronotum margine antico in lateribus antrorsum nonnihil lobiformiter prominente; angulis

1) L’Echange, XIX, 1903, р. 163 ,e China“, cujus specimen unum e Mandshuria occ. vicus Langashi (А. V. Serebrjannikov, 28. V.—10. VI. 1905) ante oculos habeo.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

anticis subrectangularibus, apice vix rotundatis; margine laterali aspee- tu a latere subrectilineo, postice arcu latissimo emarginato; angulis posticis acute delineatis, fere rectangularibus. Elytra elongata, dimidio basali post humeros vix perspicue longeque constricta, dimidio apicali arcuatim angustata; sutura nonnihil elevata; ab humero usque ad api- cem carina obtusa, parum manifesta.

Long. 5,3 mm., lat. 23 mm.

Hab. Mongoliae mer.-or. prov. Ordos, fl. Chuanche (N. Prze- walski, init. VI. 1871).— Specimen unicum in Museo Zoologico Acad. Caes. Petrop.

Mihi in natura ignotum genus Damasus Chap. cum specie D. albicante Ch ap. (Gen. Col., X, 1874, pp. 321—322) e Syria signis multis Parnopi accedit, sed prosterni margine antico eminente, oculis parvis, antennarum articulo 2-0 longo, pronoto angusto, scutello lato, elytris medio dilatatis, tarsis latis, antennis pedibusque nigris valde disere- pare videtur. In genere Parnope nunc tres species numeramus, quae tabula diagnostica hoc modo distinguendae:

1 (2). Vestitura superficiei supernae griseo-albida, densissima, colorem et structuram corporis omnino occultans. Elytra confertissime punctulata, subopaca; interspatiis punctorum minutissime rugulosis, quam puncta ipsa haud vel vix majoribus: praeterea punctis majoribus dispersis, haud profundis, parum manifestis obsita. Frons, vertex, pro- noti margo antieus elytrorumque apex rufo-fulvi. Long. 5—6 mm. lat. 21—2,5 mm. Hab. in Transcaspia.

P. glazunovi Jacobs. 1894.

2 (1). Vestitura superficiei supernae flavido-grisea, minus densa; colore et structura corporis trans eam nonnihil apparentibus. Elytra con- fertissime minute punctulata, nitidula: interspatiis punctorum indistincte rugulosis, quam puncta ipsa distincte majoribus; praeterea punctis magnis, profundis, copiosis, manifestissimis obsita. Frons, vertex, pro- noti margo anticus elytrorumque apex nigri.

3 (4). Minor. Pronotum angulo antico apice vix rotundato; mar- gine laterali aspectu a latere subrectilineo, triente postico vix concavo; angulo postico fere rectangulari. Long. 5,3 mm., lat. 2,3 mm. Hab. in Mongoliae mer.-or. prov. Ordos.

P. ordossana, sp. n.

4 (3). Major. Pronotum angulo antico apice concinne rotundato; margine laterali aspectu a latere dimidio postico distincte concavo; angulo postico distincte obtusangulari.— Long. 6,4 mm., lat. 3 mm. Hab. in Mandshuria.

P. atriceps Pic 1903. Oreomela bergi, sp. n. Oreomelae jacobsoni S em. (Horae Soc. Ent. Ross., XXVIII, 1894, р. 546) proxima simillimaque, sed antennis obscurioribus, clypeo dimi-

Русск. Эвтом. Обозр. X. 1910. 1—2. 9*

Eu. e

dio basali impunctato, elytris longioribus sternitoque anali d foveola destituto. Oreomelae clypeali m. (Ofv. Finsk. Vet.-Soc. Fórh., XLIII, 1901, р. 119) quoque affinis. sed pronoto minus convexo, subtilius punctato, lateribus prae basi sinuatis, elytris crebrius fortiusque punctatis ac nitidis, clypeo antice punctulis nonnullis praedito, fronte oceipiteque subtilius punctatis neque canaliculatis vel canalieulo vix indicato, scutello polito distineta.

Elongato-ovalis ($) vel obovata (9), nitida, aeneo-nigra (in speci- minibus immaturis nonnihil viridescens), antennarum articulis 1—2 primis subtus (in spec. immaturis artieulis 4—5 primis omnino), tibiis, tarsis anoque piceo-brunneis (in spec. immat. rufo-flavis). Antennae sat longae gracilesque, artieulis omnibus oblongis, tertio quam secun- dus sesquilongiore. Caput convexum, nitidissimum, subpolitum; elypeo dimidio basali laevi, dimidio apicali subtiliter punctulato; fronte semper verticeque interdum spatio mediano laevi, dein subtiliter, in lateribus fortiter erebreque subrugose punctatis; spatio supraoeulari alutaceo. Pronotum longitudine sua sesqui latius, aspectu desuper lateribus vix rotundatis, antrorsum parum, postrorsum vix angustatum; longitudina- liter parum, transversim fortiter convexum; antice medio plerumque omnino immarginatus, latera versus distincte subtiliter marginatus; margine laterali antice rotundato-arcuato, postice sinuato; angulis anti- cis rotundatis, posticis acutis rectangularibus; superne subpolitum vel subtilissime alutaceum, sat fortiter, latera versus subrugose punctatum punetulisque parvis minus copiosis, sed ubique obsitum. Seutellum sub- politum, impunctatum, forma variabili, plus minusve triangulari: angulo apicali vel acute determinato, vel obtusato, vel etiam omnino truncato; prae apice interdum sulco transverso, bi- vel trifoveolato irregulari ornatum. Elytra oblongo-ovalia, in 9 solum ampliata, basi pronoto haud vel vix latiora, sat erebre, minus fortiter inordinate subrugosopunetata; punetis inter se rimulis conjunctis. Abdomen sternito primo copiose rugulosopunctato vel punctulato; sternito anali Z apicem versus solum depresso punctisque densis obsito. Postpygidium (4) lateribus ruguloso- punetatum.

Long. $ 4,7—5,5, mm., 9 6,3—6,6 mm. (sine abdomine); lat. & 2,5— 2,8, 9 341—3,8 mm.

Hab. Ferghana: glaciale Stshurovskyi 3320’ (Dr. Г. Berg, 10. УП. 1906).—Specimina numerosa d9 in Museo Zoologico Academiae Caes. Petrop.

Oreomela suvorovi, sp. n.

Colore peeuliari strueturaque elytrorum ab omnibus speciebus generis cognitis valde diserepat.

Nitidula, oblongo-ovalis (d) vel brevius-ovalis (9), pure atra; antennarum artieulis 1-mo et 2-0 subtus, mandibularum apice elytrisque cinnabarino-rufis; his sutura (angustissime), margine laterali epipleu- risque a medio metasterni usque ad pygidii basin nigropiceis; scutello

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

brunneo; tarsis obscure piceonigris [in specimine immaturo antenna- rum artieulis duobus primis fere omnino quatuorque ultimis rufis; co- lore rufo elytrorum fere aurantiaco; praeterea ejusdem coloris sunt: seutellum, pygidium, postpygidium lateraque sterniti analis; tarsis brunneis]. Antennae sat longae gracilesque, articulis omnibus oblongis; tertio quam 2-us sesquilongiore. Caput modice convexum; clypeo basi laevi, apicem versus laxe subtiliter punctulato; fronte verticeque spatio mediano impunctato, dein subtiliter disperse, in lateribus sat fortiter confertim subrugose punctatis; spatio suproculari alutaceo, opaco. Pro- notum longitudine sua sesqui- vel subduplo-latius, aspeetu desuper in triente apicali rotundato-dilatatum, antrorsum arcuato minusque, post- rorsum sinuato magisque angustatum; superne modice convexum (in d" interdum transversim sat fortiter); margine antico toto subtiliter marginato; angulis anticis subrectangularibus, omnino rotundatis; an- gulis posticis acute delineatis, rectangularibus; margine laterali dimidio antico areuatim convexo, triente postico sat fortiter sinuato; superne minutissime alutaceum, nitidiuseulum, inaequaliter disperse eodem modo, ut in lateribus capitis, punctatum; praeterea punctis magnis subfoveoliformibus dispersissime obsitum. Scutellum triangulare, poli- tum. Elytra regulariter ovalia,in 9 latiora ac nonnihil depressa, parum nitida, subtilissime rugulosa; rugulis stellaribus ex punctis majoribus exeuntibus; sat regulariter fortiterque obscurius puncta- tostriata, solum ima basi, ad apicem et in seriebus 6-a et 7-a irregu- larius seriatim punctata; seriebus 11; praeterea minus evoluta juxta- scutellari e 3—6 punctis parvis, oblongis, rugulosis composita et usque ad apicem elytri punctula elongata juxta suturam sita emittente addita serie 1-ma basi extrorsum valde curvata, dein e punctis paulo minori- bus composita; striis 2-a, 3-a, 4-а et 5-a sulciformibus; seriebus 6-a, 7-a, et 10-а haud in striis positis; serie 11-а (marginali) punctis magnis, foveoliformibus, rugosis composita; punctis serierum sat confertis, interspatiis suis saepe majoribus; interstitiis punctulis parvis disper- sissimis uniseriatis ornatis; epipleuris rugosis. Abdomen subtilissime alutaceum, opaculum, disperse aciculato-punctulatum; punctis setigeris; sternito anali 4 medio foveola rotunda magna vadosa vel sat profunda, fundo nitido, ornato. Pygidium ubique postpygidiumque latera versus sat fortiter punctata. Penis abdomine parum brevior, fortiter chitinatus, fulvus, medio fortiter areuatim ineurvus, dimidio apicali subrectus, apice summo denuo parum incurvus; dimidio basali subteres, dimidio apieali initio dilatatus, dein subito sinuato-angustatus, apice attenuato- acuminato; apertura parva, in parte attenuata sita.

Var. Interstitio suturali margineque laterali (parte antiea exclusa) sat late nigris.

Long. d 5,7 mm., 9 67 mm. (sine abdomine), lat. © 3, 9 3,8 mm.

Hab. Prov. Semiretshje (Heptapotamia), distrietus Dzharkent: angustiae Tyshkan (Rückbeil, initio УП. 1909). 4 d, 1 9 in coll. G Suvorovi, Musei Zoologici Acad. Caes. Petr. et P. Seme- nov-Tian-Shans Ку.

Русск. 9uTo«. Обозр. X. 1910. 1—2.

Chrysomela alatavica, sp. n.

Colore Chr. numidam Reiche admonet, sed forma corporis et structura elytrorum solum Chr. sylvaticam Gebl. in mentem vocat. A mihi in natura ignota Chr. latimargine W eise alis inferioribus ru- dimentariis strueturaque pronoti discrepat.

Subaptera, regulariterque eonvexa, parum nitida, nigra, subtus et scutello vix, supra in capite pronotoque distincte viridi-cyaneo-tincta; elytris eum epipleuris totis castaneo-rufis, margine suturali antice angustissime, postice nonnihil latius infuseato; antennarum articulis duobus vel tribus primis subtus et antice rufo-brunneis. Caput subo- paeum, subtiliter alutaceum, ubique sparsim (clypeo nonnihil densius fortiusque) punetulatum, interspatiis punetorum inaequaliter rugulosis: linea frontali mediana plerumque plena, in angulum clypealem influens. Pronotum longitudine duplo latius; lateribus antice valde, postice minus gradatimque angustatis, callosis; callo medioeri, ubique impressione lata, irregulari, rugoso-punctata a disco separato posticeque angustato; qua impressione subrecta vel parum curvata, postice in suleum parum profundum latumque transeunte; disco callisque subopacis, subtiliter alutaceis, ubique laxe punctulatis; his praeterea punctis majoribus paucis ornatis. Seutellum subtilissime alutaceum, parum nitidum, im- punetulatum. Elytra regularissime ovata, lateribus ubique rotundatis (9) vel medio subparallelis (2); latitudine maxima in medio longitudi- nis elytrorum sita; superne argute convexa, haud depressa, raro ad suturam nonnihil impressa; callo humerali nullo; regulariter punctato- suleata; sulcis internis basi extrorsum curvatis; suleo seutellari solum 1/6 longitudinis elytri occupante et cum sulcis 1-o—5-o basin fere attin- gente; sulcis ceteris (6-0—9-0) basi longe abbreviatis; sulco 1-0 (sutu- rali) eum suleo marginali (inaequalius fortiusque punctato), suleo 2-0 cum 9-0, 3-io cum 8-0, 4-0 cum 5-0 (brevioribus), 6-0 cum 7-0 (nonnihil longioribus) postice conjunctis; interstitiis rotundatim convexis, in decli- vitate postica interdum nonnihil inaequaliter rugosis, dispersissime punctulatis, omnibus fere aequilatis, solum primo (praesertim postror- sum) angusto submarginalique latiore omnibus; punetis in suleis medio- eribus, subrugosis, hie illie nonnihil demotis. Tarsi 4 antici et inter- medii articulis tribus primis parum dilatatis, subtus omnino spongiosis, 9 omnes artieulo 1-o subtus dimidio basali linea glabra instrueto.

Long. d 7, 9 8 mm. lat. d 43, 9 4,8—5 mm.

Hab. Prov. Semiretshje (Heptapotamia s. Dzhungaria Rossica) orient., distrietus Dzharkent: Tshelokay (Rückbeil IV. 906 et V. 909).— 248.49 in eol. Gr. Suvorov, P. Semenov-Tian-Shansky et Musei Zoologici Acad. Caes. Petrop.

Chrysomela dzhungarica, sp. n.

Chrysomelae alatavicae m. proxima, eujus forsitan solum subspe- ciem orientalem praestat, sed minor nitidiorque; colore capitis, pronoti, seutelli suturaeque violaceo-nigro; suleo frontali vix indieato; punetura

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

== 59

capitis medio obliterata, lateribus tenui; pronoti callo angusto, postice valde angustato, intus basi foveola profunda angusta terminato; ely- trorum sulcis minus profundis, 9-0 vix impresso, per paria nonnihil (5-0 cum 6-0, 7-0 cum 8-0 sat fortiter) appropinquantibus, internis basi minus curvatis. Cetera ut in specie comparata.

Long. 9 7, lat. 42 mm.

Hab. Dzhungaria Chinensis oec., fl. Borotala (in lacum Ebi-noor effluens) (J. A. Regel VIII. 1878). —1 in coll. Musei Zoologici Acad. Caes. Petrop.

Chrysomela tianshanica, sp. n.

Chrysomelae alatavicae m. affinis, sed multo minor, angustior, nitida, etiam in capite, pronoto et scutello pure nigra; pronoti callo la- terali basi et medio angusto, interne fere usque ad marginem anticum acute determinato; sulco juxtacallari basi angusto, apice foveoliformi, profundo, sed marginem anticum haud tangente; scutello distincte punc- tulato; elytris minus convexis, magis elongatis, striis valde curvatis, undulatis, per paria appropinquantibus; tarsorum posticorum & articulo primo distincte dilatato. Cetera ut in specie comparata.

Long. d 6, 9 7 mm, lat. d 3,7, 9 4 mm.

Hab. Prov. Semiretshje (Heptapotamia vel Dzhungaria Rossica) orient., montes Tianshan, origo fl. Tekes [in Dzhungaria Chinensi in fl. Ш influentis]. (Jaroslav Korolkov 11. VIII. 1907). —1 d, 1 9 in coll. P. Semenov-Tian-Shansky.

Chrysomela turgaica, sp. n.

Colore Chr. discipennem Fald. admonet, forma corporis structu- raque pronoti et elytrorum Chr. marginatae L. appropinquat. Pronoti poris setigeris angularibus nullis.

Alata, oblonga, parum convexa, subtilissime alutacea, nitidula, nigra, superne cyaneo-tincta; elytrorum limbis basali latissimo externo- que lato (intus a stria octava terminato) cum epipleuris rufis; anten- narum articulis 1-mo et 2-o maxima ex parte, mandibulis apice, pro- noti epipleurorum parte antica, pygidio, sternitorum analis et praeana- lis margine apicali, condylis genualibus tibiarum unguiculisque rufo- flavis; antennarum articulis ceteris palpisque piceo-brunneis; sternito- rum abdominalium membranis apicalibus flavis. Caput subplanum, laxe subtiliter punctulatum, clypeo linea angulari parum, latera versus nonnihil fortius impressa separato. Pronotum longitudine sua subtriplo latius, antrorsum (dimidio basali subrectelineatim, dimidio apicali arcuatim) angustatum, longitudinaliter parum, transversim modice convexum, parum nitidum, ubique laxe subaequaliter punetulatum, punetulis basis latera versus fortioribus ac rugosis; lateribus anguste callosis; eallo subtilius punetulato,intus serie punctorum fortissimorum irregulari, basi in fossula curvata angusta, parum profunda, externe subplicata, antice in foveola vadosa lata positorum terminata. Seutel-

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

lum angustum, linguiforme, solum basi punctulatum. Elytra basi pro- noto parum latiora, dein areuatim ampliata, post ealla humeralia usque ad trientem apicalem subparallela, denique gradatim arcuato-angu- stata; regulariter punctato-striata; striis 10/2 parum profundis: seutellari subrecta, longa, plus quam quadrantem longitudinis elytri attingente, e punctis circa 12 eomposita; stria prima (suturali) obliqua, apice sul- cata et in suleum lateralem (striam 10-am) transeunte; stria 2-a apice in striam 9-am, stria 3-ia basi in striam 5-am, apice in 8-am, stria 4-a basi in coitum striarum 3-iae et 5-ae, apice in striam 5-am transeunti- bus; striis 6-a—9-a basi abbreviatis; stria 6-a apice in striam 7-am transeunte; punetis striarum rotundis, sat profundis, crebris; interspa-

tiis punetorum his plerumque aequilongis, hie illie autem majoribus :

seu minoribus; interstitiis striarum subplanis, subaequilatis, externo parum latiore, omnibus disperse subtilissimeque inordinate punctulatis; epipleuris impunetatis, postice rugosulis, margine interno infuscato. Abdomen (d) sternito anali convexo, medio impunctato, apice vix per- spicue late sinuato. Penis abdomine parum brevior, modice incurvus, apice parum incurvo, fortiter chitinatus, fulvo-brunneus, aperturae ini- tium versus parum gradatimque dilatatus, inde eodem modo angustatus, apice sat anguste rotundato, superne planus; apertura maxima a pata- gio unico immobili (parte basali constricto, apicali linguiformi) tecta. Tibiae muticae; tarsi antici et intermedii vix dilatati.

Long. 6 mm., lat. 3,9 mm.

Hab. Prov. Turgaicae pars mer.-occ., septentrionem versus а lacu Aralensi: Dzhalavly inter Irgiz et Terekly (V. Balassoglo 1879). 1 d in Museo Zoologico.

Cassida fovangula В eitt. 1901 = Chiridula semenovi W eise 1889.

Cassida morawitzi G. Jacobs. 1804 Cass. diabolicae Kr. sub- species occidentalis.

Cassida comparata Ry bak. 1889 = Cuando parvula B o h. 1854.

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2

—Á

zr uu

G. L. Suvorov (St. Petersburg).

Neue Arten und Varietäten der Untergattung Compsodor- cadion Ganglb. (Coleoptera, Cerambycidae).

Compsodorcadion globithorax radkevitshi, subsp. nov.

Unterscheidet sich wesentlich vom typischen C. globithorax (der Typus befindet sich im St.-Petersburger Zoologischen Museum der Akademie der Wissenschaften) durch folgende Merkmale: der zweite Dorsalstreifen fehlt ganz; Halsschild am Vorderrande etwas breiter als am Hinterrande; der Raum unmittelbar hinter dem Schulterwinkel etwas eingedrückt, woher die Flügeldecken auf dieser Stelle etwas zu- sammen gedrückt erscheinen; die wolligen Haarbürstchen làngs dem Aussenrande der mittleren Schienen gelblich, zuweilen braunlich-gelb.

d. Kórper lang, sammetschwarz, mit ganzen, geraden, weissen Dorsal- und Humeralstreifen; Fühler schwarz, ausser dem ersten Gliede, deren Basalhälfte dunkel-braunrot; Beine ziemlich dick, dunkel-braun- rot; Tarsen, Schenkel und Schienenenden schwarz.

Kopf ziemlich gross, auffallend stark gewölbt, mit platter Stirn, nur zwischen den Fühlereinlenkungen eingedrückt; letztere ist kahl, mit ziemlich seltenen, aber grossen, zerstreuten Punkten; über die ganze Stirn zieht sich der Länge nach eine schmale, linienartige Furche, die sich auch über den ganzen Scheitel hinzieht, am Hinterkopfe endet sie mit einer tiefen Einbuchtung, in der Art einer Grube (öfters ist diese Grube nur schwach wahrnehmber); Fühler um ein Viertel kürzer als die Körperlänge, das erste Glied fast ebenso lang wie das dritte.

Halsschild fast quadratisch, der Länge und Breite nach (längs dem Vorderrande) gleich entwickelt (4,5 mm.); Vorderrand fast gerade abgeschnitten, in der Mitte mit nicht grossem Ausschnitte; Hinterrand gerade abgeschnitten, etwas schmäler (4 mm.) als der Vorderrand; Seitendornen nicht besonders gross, aber spitz, etwas hakenartig, nach hinten zu und aufwärts abgebogen, die Enden kahl, schwarz; der mittlere, weisse Längsstreifen schmal, merkbar eingedrückt; die weissen Seitenränder nicht breit; Schildehen dreieckig, normal, längs den Seiten stark mit weissen Härchen pubeszent.

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1- 2.

+ | yee

Flügeldecken dreimal so lang (145 mm.) als das Halsschild, ihre grósste Breite (5,3 mm.) erreichen sie in der Mitte, indem sich die Seiten von der Basis bis zur Mitte hin schwach verbreitern, wobei sie fast parallel bleiben, von der Mitte an verschmälern sie sich ziemlich stark nach den Enden zu; von der Schulterrippe an, zur Mitte hin werden sie allmáhlig bauchig, gleichfalls auch der Länge nach; nur ein kleiner Raum der Flügeldecken unmittelbar hinter dem Schulter- winkel ist merkbar eingedrückt, woher die Flügeldecken auf dieser Stelle wie schwach zusammengedrückt erscheinen. Dorsalstreifen weiss, nicht besonders breit (0,7 mm.), aber linienfórmig, an den Seiten ge- rade, Humeralrippe auch linienfórmig an den Seiten gerade, 1! Mal schmäler als der Dorsalstreifen, um 1/6 kürzer als die Flügeldecken: Suturalstreifen auch linienfórmig, an den Seiten gerade, gleich breit wie der Dorsalstreifen; der äussere Marginalstreifen breit, mit gleich- sam angenagtem Innenrande; Humeralrippe gerunzelt, am Anfange etwas gezähnt, sie erstreckt sich ebenso weit wie auch der weisse Dorsalstreifen; Dorsalrippe schwach ausgedrückt, verliert sich in der Mitte der Flügeldecken, zuweilen garnicht bemerkbar.

Beine ziemlich lang und dick, dunkel-braunrot, ausser den Schenkel-, Schienen- und Tarsenenden, welehe schwarz sind; alle Schenkel von oben fast kahl, die Seiten spärlich mit weisslichen gold- schimmernden Härchen bedeckt. Hinterschenkel besonders stark entwi- ckelt, bedeutend länger als die Schienen; Mittelschienen längs dem äusseren Rande mit einer Bürste gelblicher, zuweilen gelbliehbrauner Haare; alle Schienen am Aussenrande spärlich, goldigweiss behaart,

Innenrand ziemlieh dicht, aschgrau behaart; letztes Tarsenglied nur:

halb so lang, als das erste; alle Tarsenkrallen braunrot.

Unterseite des Kórpers ziemlich dicht (besonders dicht an den Segmentlinien), mit dünnen, anliegenden, aschgrauen Härchen be- deckt.

Fortsatz des Prothorax fast zweimal schmäler, als der des Me- sothorax.

d long. 19—22 mm., lat. 5,8—7 mm.

Besehrieben naeh einer grossen Anzahl von Exemplaren. Die charakteristischen Merkmale dieser Art sind sehr constant und bei allen Exemplaren sehr deutlich ausgeprägt.

Auf den Bergabhängen von Ala-tau auf der Passhóhe Kurbaisk, Mitte V. 1907, von À. G. Jacobson gesammelt worden (coll. P. S e- menov-Tian-Shansk y).

Compsodorcadion globithorax radkevitshi m. var. pauperum nov.

Unterscheidet sich vom typischen C. radkevitshi durch geringere Grösse und weniger gestreckten Körper (die Seiten der Flügeldecken verschmälern sich von der Mitte an schwächer nach den Enden zu); der Flügeldeckenraum gleich hinter der Schulterecke fast garnicht eingedrückt, sodass die Flügeldecken auf der Stelle nieht zusammen

Revue Russe d'Entom. X. 1910, 1—2,

* o ee

gedrückt erscheinen; die Dornen des Halsschildes ebenso spitz und gleich stark entwickelt, wie beim typischen radkevitshi, nur weniger haken- artig nach hinten gebogen; bei einigen Exemplaren sind die Hume- ralrippen mehr gezähnt, die Dorsalrippen stärker ausgeprägt.

Die Fárbung und die Befiederung der Beine variiert sehr: die Schenkel und Schienen sind entweder braunrot mit schwarzen Enden oder fast schwarz mit ziemlieh dichten aschgrauen, anliegenden Här- chen (nicht selten ist die Behaarung weniger dicht und die aschgrauen Härchen durch goldbräunliche ersetzt); Mittelschienen am Aussen- rande mit einer hellgelbbraunen oder dunkelbraunen, fast schwarzen Bürste wolliger Härchen versehen; Hinterleib fast immer mit ziemlich dichten aschbraunen, anliegenden Härchen bedeckt.

Fortsatz des Prothorax zweimal schmäler als derjenige beim Metathorax.

3 long. 16—20 mm., lat. 5—6,? mm.

An verschiedenen Orten während der Expedition von А. G. Ja- cobson, von Lugowoje, Syrdarja-Gebiet, 11. V. 1907, bis zur Station Kurdaisk, Semirjetshje-Gebiet, 17. V. 1907, gesammelt worden.

Beschrieben nach einer grossen Anzahl vom Exemplaren (coll. P. Semenov-Tian-Shansky und die meinige).

Compsodorcadion globithorax B. Jakov. var. opulentum, nov.

Unterscheidet sich auffallend vom typischen globithorax durch seine weisse Zeichnung. Der typische globithorax hat einen ziemlich schmalen und geraden Dorsal- und Humeralstreifen, der zweite Dorsal- streifen ist nur angedeutet.

Die hier angegebene Varietät besitzt einen sehr breiten Dorsal- und Humeralstreifen, um 11, Mal breiter als beim typischen globitho- rax; der zweite Dorsalstreifen besteht aus grossen weissen Flecken, welche stellenweise in einzelne kurze, weisse Streifen verschmelzen; der Sutural- und Marginalstreifen des Halsschildes ist auch bedeutend breiter.

d long. 18—21 mm. lat. 5,6—7 mm.

An verschiedenen Orten des Semirjetshje-Gebietes gesammelt worden: Kurdaisk-Passhóhe, Umgebung von Vierny, Pishpek und Tokmak.

Compsodorcadion luteolum, sp. nov.

d. Kórperform mit C. globithorax B. Jako v. sehr ähnlich, doch leieht zu unterscheiden durch die gelblichroten Flügeldeckenstreifen und den zweiten Dorsalstreifen, der, wie der erste entwickelt ist.

Kopf ziemlich gross, stark gewölbt, mit platter Stirn, nur zwi- schen den Fühlereinlenkungen eingedrückt; Stirn mit grossen,zerstreuten Punkten und mit schwarzen hervorragenden Bürstchen; über die ganze Stirn, vom Vorderrande an, zieht sich eine schmale, linienfórmige Mittelfurehe, welche sich über den ganzen Kopf und bis zum Hinter-

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

nac ee

rande des Halsschildes hinzieht; Scheitel auffallend stark gewölbt mit einem hellgelben Mittel- und zwei Seitenstreifen, die übrige Oberfläche schwarz, sammetartig.

Fühler um Ya kürzer als die Körperlänge, durchweg schwarz, erstes Glied so lang wie das zweite und dritte zusammen; die ersten drei Glieder, besonders das erste, mit ziemlich dichten abstehenden Bürstchen versehen.

Halsschild stark gewólbt, Länge und Breite, längs dem Vorder- rande, gleich entwickelt (4,5 mm.), letzterer fast gerade abgeschnitten, in der Mitte mit nicht grossem Ausschnitte; Hinterrand etwas ausge- bogener und schmäler (4,2 mm.) als der Vorderrand; Seitendornen stark, diek, aber nieht besonders gross, die Enden stehen aufwürts und nach hinten zu gerichtet; Mittel- und Seitenstreifen hellgelb ziemlich breit; Dornenenden kahl, schwarz.

Flügeldecken dreimal länger (14,5 mm.) als das Halsschild, ihre grósste Breite erreichen sie in der Mitte (6,5 mm.), die Seiten, von den Schultern an abgerundet, bis zur Mitte fast parallel, von der Mitte an verschmálern sie sich allmáhlig nach hinten zu; vom Profil ziemlich gewolbt; der Flügeldeckenraum hinter den Schultern etwas einge- drückt, woher die Flügeldecken auf der Stelle wie zusammen ge- quetscht erscheinen; Humeralrippe gerunzelt, etwas gezähnt, erreicht um ein Viertel das Ende der Flügeldecken nicht; Dorsalrippe fehlt; Humeralrippe gelblich, linienfórmig, breit (1 mm.), längs den Seiten gerade; erster Dorsalstreifen auch linienfórmig, lings den Seiten ge- rade, kaum schmäler (0,8 mm.) als der Humeralstreifen, reicht fast bis zum Ende der Flügeldecken, vereinigt sich nicht mit dem Hume- ralstreifen; zweiter Dorsalstreifen mit dem ersten gleich breit, an den Seiten gerade, um 1/4 kürzer als die Flügeldecken; Suturalstreifen sehr schmal, linienfórmig (viermal schmäler als der Humeralstreifen) hell, fast weiss; äussere Marginalstreifen gelblich, sehr breit, die innere Seite wie angenagt. Bei einigen Exemplaren sind die gelblichen Strei- fen ganz hell, fast weiss ab. albidulum nov. (Pischpek, Mainak geb., Semirjetshje - Gebiet, coll А. Matthiesen) Schildchen dreieckig, normal, an den Seiten dicht, hellgelblieh behaart.

Beine dunkelrot, ausser den Schenkel- und Tarsenenden, welche schwarz sind, ziemlieh dick und lang; alle Schenkel fast kahl, sehr sparsam, mit goldigen Härchen bedeckt; Hinterschenkel ganz be- sonders stark entwickelt, etwas länger (9 mm.) als die Hinterschienen; alle Schenkel ziemlich sparsam mit grauen, teilweise goldigen, anlie- genden Härchen bedeckt; Mittelschienen am Aussenrande mit einer Bürste schwarzer Härchen und mit einem nicht grossen Flecken roter Härchen; Hinterschienen längs dem Aussenrande mit einem Streifen schwarzer Härchen.

Unterseite des Kórpers mit diehten, dünnen, anliegenden, asch- grauen Härchen bedeckt. Das 9 hat einen breiteren Körper als das d, mit ebensolehen regelmässigen, breiten, linienförmigen Streifen, nur sind sie schmutziggelbweiss; zweiter Dorsalstreifen lüngs den Seiten

Revue Russe d'Entom. X. 1910. 1—2.

Eu. ETC

etwas ungleich; Füsse dunkelbraunrot, Schienen- und Schenkelenden schwarz, ziemlieh dicht, aschbraun, anliegend behaart.

Beschrieben nach einigen ZZ und einem 9 Exemplare.

d long. 22—22,5 mm., lat. 6,5; 9 long. 23,5, lat. 85 mm.

Auf den westlichen Abhängen des Transkaspischen Ala-tau, in dem Tshu-Fluss-Gebiete, 22. III. 1904, von Herrn Rownagin gesam- melt von den (coll. P. Semenov-Tian-Shan sk y).

Compsodorcadion formosum, sp. nov.

Auf den ersten Blick leicht mit C. tschitscherini B. Jako v. zu verwechseln, da die Grösse, die Körperform und auch die Verteilung der weissen Streifen auf den Flügeldecken mit dieser Art sehr ähnlich ist, doch ist sie gleich durch die Abwesenheit der schwarzen Bórst- chen auf der Oberfläche der Flügeldecken, die Humeralrippe, welche nur schwach ausgedrückt, nicht wie bei QC. tschitscherini aufgeworfen und durch die fast ganz elliptische Fliigeldeckenform von derselben zu unterscheiden.

d. Kopf nicht gross, Stirn platt, fast kahl, grob aber zerstreut punktiert; Wangen schwach gewölbt, mit dichten, weisslichen, anliegen- den Hárchen bedeckt, auf dem Vorderrande eine Furche; auf der ver- tieften Fläche, zwischen den Fühlern, liegt in der Mitte eine schmale, dünne Furche, sie erstreckt sich über den ganzen Scheitel bis zum weissen Mittelstreifen des Halsschildes, woher letzteres leicht einge- drückt scheint; Seheitel auf der Vorderhälfte platt, die hintere beulen- artig angeschwollen; Fühler um ein Viertel kürzer als die Flügel- decken, sehwarz, nur das erste Glied zwei Drittel von der Basis an, dunkeibraunrot, so lang wie das zweite und dritte zusammen, mit dichten, schwarzen Bórstchen bedeckt.

Halsschild quadratisch, Länge (4 mm.) und Vorderrandbreite gleich; stark gewölbt, mit starken, kurzen Seitendornen, die etwas nach hinten und aufwärts gerichtet sind. Vorderrand fast gerade ab- geschnitten, in der Mitte mit schwachem Ausschnitte, und schwacher Einschnürung; Mittelstreifen weiss, ziemlich breit, etwas eingedrückt, am Ende dreieckig abgeschnitten; der äussere weisse Marginalstrei- fen auch ziemlich breit, weiss pubeszent, wie auch die Seitendornen, nur die Enden der letzteren kohlschwarz.

Flügeldecken schwach gewölbt, fast dreimal so lang (11 mm.) als das Halsschild, deren Basis ebenso lang wie der Hinterrand; die Seiten verbreitern sich von den regelmässig abgerundeten, nicht gros- sen Schultern an, allmählig sehr schwach bis zur Mitte hin, von wo aus sie sich wieder allmählig nach dem Ende zu versehmálern; Hume- ralrippe etwas gequetscht, schwach gerunzelt; Dorsalrippe kaum bemerk- bar; Humeralstreifen weiss, ziemlich breit (0,6 mm.), an den Seiten gerade, . reieht bis zum Ende der Flügeldecken; erster Dorsalstreifen (0,4 mm.) linienfórmig, an den Seiten gerade, erreicht um ein Viertel die Enden der Flügeldecken nicht; zweiter Dorsalstreifen zerrissen, er besteht aus einer Reihe einzelner, linienfórmiger Flecke; Suturalstreifen ziemlich

Русск. Энтом. Обозр. X. 1910. 1—2.

D

dünn (0,2 mm.), linienfórmig, Aussenseite stellenweise etwas ungleich; äusserer Marginalstreifen sehr breit, an der inneren Seite wie angenagt.

Beine ziemlich lang, fuchsrot, ausser Schenkel-, Schienen- und Tarsenenden, welche schwarz sind, dicht weissbraun behaart; Aussen- rand der Mittelschienen mit einer Bürste heller, braungelber, wolliger Härchen; viertes Hintertarsenglied um 1/2 Mal kürzer als das erste; alle leizten Tarsenglieder, sowie die Krallen braunrot.

Unterseite des Kórpers ganz mit dichten, weissbraunen, anlie- genden Härchen bedeckt; Fortsatz des Prothorax auffallend schmal, mehr als zweimal schmäler als derjenige des Mesothorax.

Das 9 wie gewöhnlich breiter als das d, mit mehr gewölbten Flügeldecken, dicht, schmutzig, dunkelbráunlich bereift, mit etwas aufge- worfener, runzeliger Humeralrippe; Dorsalrippe bemerkbar. Fühler kaum halbsolang wie die Flügeldecken; Seitendornen entwickelter als beim d, zur Seite gerichtet; Humeralrippe weissbraun, breit (0,7 mm.), an den Seiten gerade; erster Dorsalstreifen auch linienfórmig (0,5 mm.), Seiten gerade, stellenweise mit braungelben Flecken bedeckt; zweiter Dorsal- streifen fehlt; Beine und Unterseite des Kórpers ebenso behaart und gefärbt wie beim 4

d long. 16—16,5 mm., lat. 5—5,2 mm.; 9 long. 16 m., lat. 6 m.

Beschrieben nach fünf ZZ und einem 9 Exemplare.

Im Semirjetshje Gebiet, in der Schlucht Kon-muly des Fl. Usun- Kargaly, 15. IV. 1909 von B. Niedzwiecki gesammelt.

Compsodorcadion matthieseni, sp. n.

Körperbau sehr ähnlich wie bei C. tschitscherini B. Jakov., ist aber von letzterer durch die Abwesenheit schwarzer Bórstehen auf der Oberflüche der Flügeldecken, die mehr entwickelten Seitendornen und dureh den zweiten linienfórmigen, an den Seiten geraden Dorsal- streifen leicht zu unterscheiden.

d. Kopf nicht gross, Stirn platt, kahl, grob, aber selten punktiert; Wangen ziemlich gewölbt, weiss, ziemlich dicht, anliegend behaart, langs dem Aussenrande eine Runzel; von der Stirnmitte zieht sich eine schmale dünne Furche, welche sich über den ganzen Scheitel, làngs der Mitte des weissen Mittelstreifens des Halsschildes hinzieht, woher letzteres etwas eingedrückt erscheint; Fühler ganz schwarz, rei- chen bis zum 4/5 der Flügeldecken, erstes Glied so lang wie das zweite und dritte zusammen.

Halsschild quadratisch, ebenso lang (45 mm.) wie die Vorder- randbreite, stark gewölbt, mit starken ziemlich spitzen, entwickelten Dornen, die fast gerade zu den Seiten (weichen nur etwas nach hinten zu ab) gerichtet sind. Vorderrand gerade abgeschnitten, ohne einen grossen Ausschnitt in der Mitte, mit dünner Einschnürung; Hinterrand halbrund nach hinten hervortretend; Mittel- und Seitenstreifen weiss, nieht besonders breit.

Flügeldecken etwas angedrückt, fast (12 mm.) dreimal so lang wie das Halsschild, von den stumpf abgerundeten Schulterecken, an

Revue Russe d'Entom. Х. 1910, 1—2.

verbreitern sich die Seiten schwach bis zur Hälfte, bleiben fast pa- rallel und verschmälern sich allmählig nach den Enden zu: Hume- ralrippe emporgehoben, runzelig, schwach gezähnt; Dorsalrippe